Ægir - 01.11.1982, Blaðsíða 18

— Onei, ekki alveg. Við vorum að minnsta
kosti einu sinni hætt komnir, þegar einn gerði
alvöru úr hótunum sínum.
Við vorum þá staddir miðsvæðis grunnt í
Garðsjónum, um það bil 2 sjómílur undan
landi. Nokkrir togarar voru dálitið dýpra, en
einn var þarna með trollið úti.
Þetta var um nótt, komið fram i ágúst og tek-
ið að skyggja. Við vorum landmegin við hann
og kölluðum til hans, þegar hann fór að draga
upp trollið. Togarinn var með ljósum. Þegar
hann var búinn að innbyrða, sneri hann í hálf-
hring, til þess að ná stefnunni og sveigir að okk-
ur. Báturinn lá þvert við, og togarinn var rétt
kominn að okkur, þegar ég áttaði mig á því,
hvað hann ætlaði sér. Þá setti ég á fulla ferð og
stefndi til lands upp að Gerðahólmum og togar-
inn á eftir. Mér tókst að komast undan með því
að taka krappar beygjur, þar til ræninginn
þorði ekki nær og sveigði frá landi, hélt síðan
norður í flóa. Ég verð að segja, að þarna skall
hurð nærri hælum. Við tókum nafn og númer
af þessum veiðiþjóf, en hann náðist ekki. Hann
var frá Hull. Hann hafði verið mjög áleitinn og
sást síðar hér á miðunum.
Við héldum úti til septemberloka. Ég held ég
verði að segja, að þessi vörn okkar gerði talsvert
gagn, 3 eða 4 togarar náðust og voru sektaðir,
allir enskir. Ég býst við, að þetta megi teljast
góður árangur, þegar þess er gætt, að varðskip-
in sjálf tóku oft ekki nema 3 eða 4 togara allt
árið.“28
Um árangurinn af gæslu skipverjanna á Ágústi
er til samtimaheimild, sem sýnir glöggt, hve
ánægðir menn hafa verið með það hvernig þessi til-
raun tókst. í skýrslu yfir Fiskifélag íslands
1911—1912 og Fiskiþingið 1913 birtist eftirfarandi
grein eftir Þorstein Gíslason á Meiðastöðum:
,,Á síðastliðnum vetri var haldinn almennur
málfundur í Gerðahreppi, til þess að ræða
vandræðamál þetta, yfirgang togara og neta-
skemmdir. Hreppsbúar höfðu svo oft kvartað
til landsstjórnarinnar um aukna gæslu á land-
helgissvæðinu, en þar sem hún hafði ekki tök á
neinni annari aðstoð en þessu eina varðskipi, er
ekki getur alstaðar verið, þá var á nefndum
fundi afráðið að fá mótorbát til eftirlits á land-
helgissvæðinu þar syðra, og skyldi hann hafa
hana á hendi frá 1. apríl til ársloka þetta
Þessu var svo komið í framkvæmd, og er
reynsla sú, er menn hafa þegar fengið af þessU
mjög gleðileg. Menn hafa getað haft veiðarfs1"1
sín í besta næði á hinum fornu stöðvum sínunt.
og nú síðari hluta júnímánaðar hafa menn Ug1
þar þorskanet með miklum árangri. Frá 15-''
26. degi mánaðarins aflaðist í Gerðahreppi á
skip, 9.640 af netaþorski, auk þess er naenn
fengu þar samtímis á lóð og færi.
Mótorbátur sá er fenginn var, er vel útbúinn
og hefir góða ferð. Hann hefir náð númeri a
botnvörpungum, er hafa skotist inn fyrir lan
helgislínuna og nást að líkindum til sekta fyrir
brot sitt, og lítur út fyrir, að botnvörpungar
hafi töluverðan beig af návist bátsins, þótt hti
sje- . t
Enda þótt reynsla sú, sem fengin er, sje stu >
þá er hún þó þess eðlis, að vjer Garðmenn vU
um ráðleggja hverju því sjávarplássi er a a
sæta miklum ágangi af hálfu botnvörpunga a
viðhafa slíka aðferð sem íbúar GerðahrepPSi
þar til önnur betri ráð eru fengin.“29
Ekki ber þessum tveim heimildum alveg sama
um, hvenær gæslan á Ágústi hafi hafist, en P
skiptir ekki höfuðmáli. Áformað var að gæs a
héldi áfram haustið 1913, en hinn 20. október s ^
gæslubátinn upp og brotnaði hann mikið. Þa
landhelgisgæslunni hætt þar sem ekki tókst a
annann bát í staðinn.30
Nú er ekki fullljóst, hvort Garðmenn héldu a
út báti til landhelgisgæslu árið eftir, en víst er>
1914 samþykkti stjórn Fiskifélagsins að veita
kr. styrk til landhelgisgæslu þar og 1915 velttl
lagið í sama skyni 200 krónur til tveggja
vélbáta-
formanna á Eyrarbakka, 100 krónur til hvors
600 krónur til Akureyrar, „...fyrir stran
við síldveiðar 1914.“31 Um árangunnn
og
dvarnh
af W-
et
helgisgæslu Eyrbekkinga og Akureyringa ^
höfundi þessara lina ekkert kunnugt og væru
upplýsingar þar að lútandi vel þegnar. gj
Heimsstyrjöldin, sem hófst haustið 1914, g
það að verkum að mjög dró úr sókn erlendra
ara á íslandsmið í bili og þá minnkaði um
þörfin á aukinni landhelgisgæslu.
VH. ,f að
^andhelgisgæsla sú, sem lýst hefur verið he
578 — ÆGIR