Ægir - 01.11.1982, Blaðsíða 14

vörpuskip vera að veiða með botnvörpum
nokkuö fyrir utan höfnina. Jeg bað þá mann,
sem jeg hitti og þekkti, um, að útvega mjer skip
og menn til þess að fara með mig út í skip þessi.
Áform mitt var að taka af þeim skipsskjölin, og
skipa þeim að fara inn á Keflavikurhöfn og fara
svo með þau næsta dag hingað til Hafn-
arfjarðar, eptir að jeg væri búinn að halda
próf það, sem jeg hafði þann dag í Keflavík. Jeg
fór þá af hestbaki, og út í skipið, sem þegar var
tilbúið; var þá kl 7 e.h. svo farið var að rökkva
og stinnur landsynningsstormur kominn. Við
fórum þá út í fyrsta skipið. Þegar við vorum
komnir að því, fór jeg upp í það, sem var að
veiða í botnvörpur, og gekk á fund skipstjóra,
sem stóð við stýrið. Jeg spurði hann um nafn
skipsins og sagði hann það heita ,,Diana“ og
vera frá Hull, sem hlýtur að vera rangt, þar sem
á skipinu stóð G. Y. 358 og hann kvaðst heita
Georges Normann. Jeg skoraði á hann að láta
af hendi við mig skjöl skipsins, eptir að jeg
hafði skýrt honum frá og sýnt honum hver jeg
væri, en hann gerði ekki annað en fussa að
mjer. í fyrstu sagðist hann engin skjöl hafa, en
seinna sagðist hann láta skjölin, ef skip-
stjórarnir á hinum skipunum, sem þar voru
rjett hjá, ljetu sín skjöl. Að svo búnu fórum við
út í það næsta, sem hjet ,,Lucania“ H 339. Jeg
gekk sömuleiðis til skipstjóra, sem stóð við
stýrið, þar sem skipið var að veiða í botnvörpu
og því talsverð ferð á því. Hann kvaðst heita
Michell að fornafni; seinna nafnið heyrði jeg
óljóst. Jeg skýrði honum frá eins og hinum,
hver jeg væri og skoraði á hann að afhenda
mjer skjöl skipsins, en hann þverneitaði því, og
sagðist ekki afhenda þau neinum nema
varðskipinu, svo jeg varð að svo búnu að fara
frá honum. Nú var orðið dimmt og talsverð
kvika, svo við áræddum ekki að fara á hin,
enda fóru þau öll af stað eptir að þau höfðu
fengið vísbendingu frá þeim, sem við vorum
búnir að vera í, og sáust ekki daginn eptir nje í
dag.“9
Ekki verður sagt, að þessi för Siemsen sýslumanns
hafi verið árangursrik, en frásögnin er gott dæmi
um þá miklu erfiðleika sem sýslumenn áttu við að
etja í baráttunni við landhelgisbrjóta.
En valdsmenn héldu áfram að reyna að koma
höndum yfir sökudólgana og tveim árum eftir að
Siemsen lagði til atlögu á Keflavík reyndi Hannes
Hafstein sýslumaður ísfirðinga að taka togarann
Royalist á Dýrafirði. Af þeirri tilraun varð mann
skaði, sem kunnugt er, en sænski skipstjórinn Ni
son, sem stjórnaði Royalist, lét slaka togvírunuin
yfir bát sýslumanns með þeim afleiðingum
bátnum hvolfdi og tveir menn drukknuðu. Sú saga
fárra
firði
er flestum Islendingum kunn, en hitt mun a
vitorði, að skömmu eftir atburðinn á Dýra
kom Royalist til Esbjerg í Danmörku. Þar reyn
Nilsson að dyljast með því að ljúga til nafns, en var
tekinn fastur og dæmdur ásamt stýrimanni sínum.
sem einnig var Svíi. Hlutu þeir báðir svo vasgan
dóm að breski sendiherrann í Kaupmannahöfn,
Edmund Fane, varð stórhneykslaður.10
Á fyrstu tveim áratugum 20. aldar reyndu >s
lenskir valdsmenn nokkrum sinnum að taka toS
ara. Skömmu eftir aldamótin tókst Guðmun *
Eggerz sýslumanni Snæfellinga að handsama lan
helgisbrjót og færa hann til Ólafsvíkur,11 og Þe '
er sagan af því er Guðmundur Björnsson sýs
maður Barðstrendinga fór um borð í breskan t°g
ara við Stagley á Breiðafirði árið 1910. SkipstJ0^
þessa togara gerði sér lítið fyrir og sigldi með G
mund og fylgdarmann hans, Snæbjörn Kristja
son í Hergilsey, til Bretlands.12 Öllu betur tókst ^
hjá Sigurfinni Sigurðssyni hreppstjóra í v
mannaeyjum. Hann réðst árið 1913 með sv
manna um borð í breskan togara við Vestman
eyjar og tókst að færa hann til hafnar.13
Og loks skal þess getið, að saga er til um að ve^
firskur sýslumaður hafi eitt sinn tekið togara a
stæðan hátt. Danski sjóliðsforinginn R. Hamm ’
sem um árabil stýrði gæsluskipum hér við la
segir frá því í bók sinni, Stationskibenes
med Fiskerierne under Island og Færoerne,
Tilsyn
að tog'
ari hafi eitt sinn verið að veiðum inni á einum ^
fjarðanna. Sýslumaður úr nágrenninu fór þá ut
honum á hvalbáti. Var sýslumaður klæddur reg ^
kápu og suðvesti og héldu togaramenn að Þelfju,
hvalbátnum væru komnir til fiskkaupa.
maður komst um borð og lýsti togarann tekmn.
skipstjóri hans neitaði að hlýðnast fyrirmæ ^
hans uns skipstjóri hvalbátsins hótaði að se
hvalskutulinn í togarann. Fylgdi hann þá hva
um til hafnar.14 ^
Sá eini hængur er á þessari sögu, að erfitt er.
staðfesta sannleiksgildi hennar. Engar aðrar ^
ildir hafa fundist er skýri frá þessum atbur >
Hammer segir ekki nákvæmlega hvar og hv
Vest'
574 — ÆGIR