Ægir - 01.02.1989, Qupperneq 26

78
ÆGIR
2/89
úthafskarfa
Dr. Jakob Magnússon:
Um
Nú virðist sem vaknað
hafi aftur áhugi hjá
ýmsum hér á landi á
úthafskarfa. Þykir því
ekki úr vegi að draga fram
nokkrar upplýsingar um þennan
stofn.
Rannsóknir og aðdragandi veiða
Það var ekki fyrr en seint á
fimmta áratug þessarar aldar
(1949) að seiðarannsóknir í
Grænlandshafi gáfu til kynna, að
fullorðinn karfi kynni að vera í
úthafinu a.m.k. til að gjóta. Lítið
var aðhafst í þessum málum en
íslenskar og þýskar seiðarann-
sóknir á árunum 1961 og 1962
leiddu í Ijós, að víðáttumikil got-
svæði voru í austanverðu Græn-
landshafi. En íslendingar gerðu
þó árið 1960 fyrstu tilraun til að
veiða karfa í flotvörpu í úthafinu,
en án árangurs.
I fjölþjóðarannsóknum, þ.á m.
með þátttöku íslendinga, árið
1963 veiddist karfi á handfæri í
Grænlandshafi og sama ár fékkst
staðfest með handfæraveiðum
frá veðurskipinu Alfa, að karfi
hélt til í Grænlandshafi árið um
kring.
Árin 1962 og 1963 reyndu
Sovétmenn veiðar með flotvörpu
í Grænlandshafi og staðfestu
frekar, að karfi fannst á nokkrum
stöðum í Grænlandshafi en afl-
inn var aðeins 76 fiskar í 73
togum.
Á árunum 1972—1975 (einkum
1972 og 73) gerðu íslendingar
allvíðtækar veiðitilraunir með
flotvöru á r/s Bjarna Sæmunds-
syni í Grænlandshafi. Karfi fékkst
í flestum togum víða í Grænlands-
hafi, að vori einkum í því austan-
verðu, en að hausti til í því vest-
anverðu. Þótt nokkur afli fengist í
þessum tilraunum, þótti hann ekki
nægjanlegur til að fýsilegt þætti
til veiða. Auk þess var úthafskarf-
inn mjög sýktur af sníkjudýrum,
t.d. Sphyrion lumpi krabbanum.
Rýrði það mjög nýtingu aflans og
dró úr áhuga á veiðum.
Einsýnt þótti, að hér væri þó
um rnikið magn af karfa að ræða,
þótt hann stæði ekki nægjanlega
þétt til að gefa góðan afla, þegar til-
raunirnar voru gerðar. Ennfremur
var álitið, að sú flotvarpa, sem r/s
Bjarni Sæmundsson réði vel við.
væri of lítil til að gefa marktæka
veiði í dreifðum fiski og tilraun-
unum var því hætt.
Þegar í upphafi þessara til-
rauna virtist Ijóst að hér væri um
sérstakan úthafsstofn að ræða-
Seinna var frekari stoðum rennt
undir þetta með seiðarann-
sóknum íslendinga og rann-
sóknum Vestur-Þjóðverja á full'
orðnum fiski. í tilraunaveiðum
sínum með svokallaðri „rópa'
vörpu, sem stækkaði op flotvörp-
unnar allt að 100%, náðu Þjóð-
verjar 2-3 tonnum pr. klst. árið
1977.
Reglulegar veiðar hófust hins
vegar ekki úr þessum stofni fyrr en
með veiðum Sovétmanna árið
Úthafskarfi með sníkjudýrinu Sphyrion lumpi.