Ægir - 01.02.1990, Blaðsíða 18

70
ÆGIR
2/90
íslendinga. Fiskveiðiverkefni voru
ekki ein á dagskrá því einnig var
ráðist í ýmis önnur verkefni á
öðrum sviðum þjóðlífsins. Studd
voru verkefni á sviði heilsugæslu,
velferðarmála, jarðhitarannsókna,
smábátaútgerðar, hafrannsókna,
studd var bygging fræðslumið-
stöðvar kvenna og matvæli send
til eyjanna.
Samstarfsverkefnin á öðrum
sviðum voru sem sagt fjölmörg, þó
ekki væru þau stór í sniðum. Þau
verkefni gáfu samvinnu íslands og
Cabo Verde nýja vídd og meiri
dýpt en áður. Það má segja að það
hafi verið vel við hæfi að dreifa
kröftunum dálítið um þjóðfélagið,
sérstaklega þar sem Cabo Verde-
búar búa dreift og við mikla sam-
gönguerfiðleika. Þá er þörfin ekki
minni á þeim sviðum sem samstarf
var nú í fyrsta sinn hafið á. Þetta
samstarf hefur verið með nokkuð
öðrum hætti en í fiskveiðum.
Hlutur ÞSSÍ var fyrst og fremst fjár-
eða efnisframlög en Cabo Verde-
menn sáu um framkvæmdir með
vissum undantekningum. í fisk-
veiðiverkefnunum voru framlög
ÞSSÍ fé, efni og mikil tæknileg
aðstoð, sem fólst í dvöl íslenskra
starfsmanna í lengri eða skemmri
tíma á Cabo Verde. Hlutur heima-
manna var þó stór og lögðu þau
tvö fyrirtæki, sem voru samstarfs-
aðilar í fiskveiðum, til fjölda fólks,
efni og fé í samstarfið. Hlutur
heimamanna gerir þetta verkefni
nokkuð sérstakt. Það virðist ekki
algengt í þróunarstarfi að heima-
menn leggi almennt mikið til verk-
efna sem þessara, annað en það
sem ekki kostar fjárútlát. í þessu
tilviki lögðu heimamenn til ýmis-
legt sem kostaði þá fé.
Fiskveiðivekefnið var sem fyrr
fyrirferðamest. Niðurstöðurnar úr
fyrri verkefnum um að á land-
grunninu við eyjarnar væri talsvert
magn botnlægra fiskistofna sem
lítið sem ekkert voru nýttir, köll-
uðu á áframhaldandi starf.
Þær niðurstööur þóttu sérlega
mikilvægar, þar sem veiðar og
vinnsla á fyrrnefndum fiski gætu
skapað festu í útgerð og fisk-
vinnslu á Cabo Verde. Eitt helsta
vandamál þar hefur verið mjög
árstíðabundnar veiðar á túnfiski,
makríl og krabba með löngum
hléum á milli vertíða. Þessi löngu
hlé og aðgerðarleysi, sem þeim
fylgdi, hafa valdið miklum rekstr-
arerfiðleikum hjá fyrirtækjum í
sjávarútvegi.
Þá var einnig talið, að þrátt fyrir
að ekki er um mikið magn að
ræða, u.þ.b. 6-8 þúsund tonna
mögulega ársveiði, gæti hagnýting
þessara fisktegunda eflt fiskveiðar
á Cabo Verde verulega. Ekki að-
eins í auknum afla, heldur einnig
verulegum auknum verðmætum
og í betri nýtni framleiðslutækja
sem til staðar eru.
En allt voru þetta þó aðeins
möguleikar og jafnvel tilgátur,
byggðar á niðurstöðum rannsókna
og tilraunaveiða í skamman tíma.
Því þurfti að kanna þennan fisk-
veiðimöguleika mun betur, svara
fjölda spurninga eða í fáum orðum
sagt, láta reyna á þessa mögu-
leika. Um það snerist það verkefni
sem nú er lokið, eða þriðji kaflinn
í fiskveiðiverkefni ÞSSÍ og sam-
starfsaðila á Cabo Verde.
Helstu markmið þessa þriðja
áfanga tóku mið af forsögunni,
það er að segja, af niðurstöðum úr
Bjartsverkefninu og fyrsta Fengs-
verkefninu. Markmiðin voru þessi
helst:
Að leggja til grundvallar öllum
framkvæmdum ríkjandi aðstæður
og möguleika á Cabo Verde. Þetta
þýddi, að miðað var við að nýta
sem mest aðstöðu, tæki og mann-
afla sem til staðar voru á Cabo
Verde. Halda fjárfestingu í algjöru
lágmarki og haga svo til, að verk-
efnið hvetti ekki til hennar. Miðað
var við að byrja nánast á þeim
punkti sem frá var horfið 1986 og
efla fiskveiðar á Cabo Verde skref
fyrir skref, án stökkbreytinga.
Að koma upp og starfrækja til
reynslu, rekstur til að veiða, vinna
og selja botnlægan fisk á út-
lendum mörkuðum. Hugmyndin
var sú, að sá rekstur sem komið
væri á fót, þyrfti ekki nauðsynlega
að vera varanlegur, heldur vaeri
um tilraun að ræða sem væntan-
lega leiddi í Ijós á endanum hvaða
Fiskimenn á Feng.