Ægir - 01.09.1992, Síða 18

458
ÆGIR
9/92
lióun heldur en sjálf stærð hrygn-
ingarstofnsins. Þannig er ekki
nokkur leið að spá um nýliðun ef
aðeins er þekkt stærð hrygningar-
stofnsins. hetta á sérstaklega við
þegar hrygningarstofn er eins lítill
og tiltölulega jafn að stærð og
hann hefur verið undanfarinn ára-
tug.
Um spágildi
hegar sókn í stofn er ekki mjög
Mynd 3
Vísitölur árganga við 2 og 3 ára aldur í lógariþmum. r2 = 0.85
'CÖ
co
_c«
ro
'w
>
o
o
o
CVI
o
o
o
o
o
o
o
84
83
85
89
87
88
86
500 1000
Vísitala 2. ár
Mynd 4
Vísitölur árganga við 3 og 4 ára aldur í lógariþmum. r2 = 0.94
>_ o
'CÖ O
. o
CÖ
jw
o
o
m
84
83
85
88
86
87
82
500 700 900
Vísitala 3. ár
2000
stíf eru margir árgangar í veióinnl
og hægt er að halda nokkuó jö<n'
um afla frá ári til árs (sbr. síldat'
stofninn). Ef sótt er stíft verða fájr
árgangar í veiðinni og afli breyt1'
legri, enda verulega háður nýlid'
un hvers tínia. Ein afleiðing þessa
er að meira máli skiptir hversu
nákvæmt stofnmatið er hverj
sinni. Sérílagi verður afar niik''
vægt að spá fyrir um ókomna ny
liðun. Til þessa eru notuð spa
líkön. Eitt slíkt líkan var birt 1
greininni í síðasta tbl. Ægis, el1
þar var nýliðun þriggja ára þ°rs
spáð út frá hitastigi í Grímsey ánn
sem þorskurinn var eins, tveggla
og þriggja ára.
Þegar reynt er aó spá um nýl|0
un fram í tímann er nauðsynleg
að reyna að fá mat á hversu v
spáin stenst. Þá eru venjuleg3
notuð eldri gögn og „spáó" 11111
hver nýliðun hefði átt að vern
samkvæmt spálíkaninu. Ef gögnin
falla vel að spáðum gildum e
stundum reiknaður svonefncU|
fylgnistuðull (r), en mun betra e
að reikna hver verður útskýr u
breytileiki (r2) við að nota líkarj1 ^
Þegar spá er gerð er ákveði
breytileiki (skekkja) í SP®1111,1:
Hugtakið útskýrður breytn^
niælir einfaldlega hversu nl't!|
skekkjan minnkar við að þetta, ^
tekna spálíkan er notað, frá Þvl
nota einfalda meðalnýli u(
Þannig þýðir r2 = 0.6 að líkan
skýri 60% af breytileika SatG,
anna. Athuga ber að í framha
inu verður notaður lógariþm1 n
liðunar þegar samanburður
geröur- , , sem
Hitastig það við Grímsey, -
notað var af Þórólfi, Guðna ”
Sigurði til að spá um nýliðun,
r2 = 0.36. í myndum 5-9
fram hversu vel ýmsum
um gengur að spá fyrir um n_V
un. Þar sést t.d. aó seiðataln"1'
gefur r2 = 0.42 (mynd 5), ral t0^
fyrir eins árs þorsk gefa r = j
(mynd 6) og tveggja ára vísita