Tímarit lögfræðinga - 01.01.1969, Side 15

er fær að aka bifreiðinni með leyfi vátn’ggðs. Þessa áljrkt-
un styrkir nýrri hæstaréttardómur, sem dæmir vátrygg-
ingafélag greiðsluskylt vegna tjóns á húftryggðri bifreið,
er varð vegna gáleysis dóttur vátryggðs (Hrd. 1965, 140).
En sá dómur verður nánar ræddur síðar. Sé gengið út frá
þessari ályktun sem réttri, hefur margnefnt ákvæði 10. gr.
a-liðs sáralítið sjálfstætt gildi. Sú eina lieimild, sem ákvæð-
ið, þanni,g skýrt, veitir félaginu umfram þann rétt, sem það
hefur þegar skv. 18. gr. VSL., er sú, að félagið þarf ekki
að hlýta þvi, að dómstólar meti, hvort ástæða sé til niður-
fellingar eða lækkunar hóta (shr. 2. mgr. 18. gr. VSL.),
þegar vátryggður sjálfur veldur vátryggingarathurðinum
af stórkostlegu gáleysi.
2A. Árekstur hagsmuna vátryggðs og félagsins. Þegar
sjálf lögin um vátryggingarsamninga veita ekki svar við
þeirri spurningu, sem hér er glímt við, er rétt að ræða
stuttlega þá hagsmuni, er rekast á í þessu tilviki. iAnnars
vegar eru hagsmunir hinna vátryggðu. Þeir meðeigendur,
sem ekki eiga sök á því, að vátryggin,garatburðurinn
verður, vilja vera vátryggðir gegn yfirsjónum meðeig-
anda síns. Örvggi hinna saklausu meðeigenda er skert, ef
stórfellt gáleysi eins hinna vátryggðu sviptir þá fyrr-
nefndu rétti til vátryggingarbóta. Hins vegar eru svo hags-
munir vátryggingafélagsins. Félagið vill ráða því, hvaða
áhættu það tekur á sig með vátryggingarsamningi. Sér-
stök ástæða er fvrir félagið að undanþiggja sig áhyrgð
vegna stórfelldra gáleysisverka vátryggðs sjálfs og sam-
eigenda hans, sem einnýg eru vátryggðir.4 Ekki virðist
4 Ákvæði VSL, um vátryggingu hagsmuna þriðja manns,
sbr. 54.—58. gr., eiga ekki við hér. Telja verður, að félagið
hafi mun þrengri heimild til undanþágu, þegar síðastgreind
lagaákvæði eiga við, en þegar um er að ræða sameigendur,
sem sameiginlega eru vátryggingartakar. Um þetta sjá m. a.
Dansk forsikringsret I., bls. 112, Hellner, bls. 289, 319—321.
í Noregi virðist önnur .skoðun vera ríkjandi, sjá Grundt II.,
bls. 119 (sjá þó bls. 203) og Motiver til Norsk Sjþforsikrings-
plan av 1964, bls. 60 efst.
Tímarit lögfræðinga
9