Tímarit lögfræðinga - 01.01.1969, Blaðsíða 70

metnar til hlítar allar aðstæður að því, að þeirri vernd
verði sem bezt fyrir komið.
Ritið Fjölmæli hefur fyrst og fremst gildi fyrir nútíma-
lögfræði á þvi sviði, sem viðfangsefnið tekur til. 1 þvi eru
meðal annars rakin og skýrð einstök atriði núverandi
meiðyrðalöggjafar og samanburður gerður við sams konar
löggjöf ýmissa annarra þjóða, einkum heirra, sem við
skyldan rétt eiga að húa. Auk pess er gerö ýtarleg grein
fvrir framkvæmd laga og fræðikenningum. Af þessu má
svo ráða, hvaða annmarkar muni vera helztir á þeirri meið-
yrðalöggjöf, sem nú er í gildi hér á landi. Þegar horfið
verður að endurskoðun og umhótum á henni, mun öðru
fremur verða til þessa rits leitað. En auk þess er réttar-
sögulegt gildi ritsins mikils vert. Islenzk réttarsaga er enn
óskrifuð i heild, en sérritgerðir um einstaka þætti lög-
fræðinnar munu létta undir með þeim, sem á sínum tíma
rita heildarsöguna. Og þó að réttarsagan verði skráð í heild
sinni, er jafnan þörf á sérritgerðum um einstaka þætti
hennar.
Umsögn mín hér á eftir verður aðallega fólgin i hug-
leiðingum um nokkur lögfræðileg og einkum réttarsöguleg
atriði, sem vafi getur á leikið, hvaða tökum beri að taka.
En beinar athugasemdir hef ég fáar fram að færa.
Fyrsti þáttur ritsins fjallar um réttarsöguleg atriði, að
því er tekur til fjölmæla eða meiðyrða. í fj'rsta kafla
þessa þáttar ræðir um heimildir frá þjóðveldistímanum,
fram að lögtöku Járnsiðu árið 1271. Aðalheimildir frá
þessu tímahili eru Grágásarhandritin og útgáfur þeirra.
Eins og ákvæðum handritanna um fjölmæli er háttað,
sýnist ekki verða dregið i efa, að þar sé um lagasetningu
að ræða. En um tilefni fyrirmælanna, tilorðningu þeirra
og gildistökutíma er hins vegar óvist. Höfundur hefur
auðsjáanlega kannað Grágásarútgáfurnar orði til orðs og
tekið upp úr þeim allt, sem viðfangsefnið varðar og máli
getur skipt. Virðist mér einnig vel úr þessu efni unnið og
það rökvíslega metið.
64
Tímarit lögfræðinga