Tímarit lögfræðinga - 01.05.1985, Blaðsíða 7

itmaiut— —
LÖI.I It I IH M.A
1. HEFTI 35. ÁRGANGUR MAÍ 1985
MARKMIÐ LAGAKENNSLU
Öllum er hollt að hugleiða markmiðin með því sem þeir eru að gera. Það
er nauðsynlegur undanfari allra umræðna um árangur þeirra leiða sem farnar
hafa verið að settu marki og um forsendur fyrir breyttum markmiðum eða
leiðum. Það er ekki alltaf auðvelt að henda reiður á markmiðunum. Um þau
eru sjaldnast skýrar og tæmandi heimildir. Um þau er sjaldnast eining þar
sem menn leggja mismunandi áherslu á hin ýmsu markmið eða skilja þau
á ólíkan veg.
Markmið lagakennslu varða ekki einungis kennara og nemendur I lög-
fræði heldur alla lögfræðinga og raunar þjóðfélagið allt. Er hér einungis tekið
mið af háskólakennslu i lögfræði. Hver eru þá markmið lagakennslu? Sú
heimild sem liggur fyrst fyrir er 1. gr. laga um Háskóla íslands nr. 77/1979
og 1. gr. háskólareglugerðar nr. 78/1979. í greinum þessum sem eru sam-
hljóða er fjallað um hlutverk Háskóla íslands og þar með lagadeildar Há-
skólans: „Háskóli íslands skal vera vísindaleg rannsóknarstofnun og vísinda-
leg fræðslustofnun, er veiti nemendum sínum menntun til þess að sinna
sjálfstætt vfsindalegum verkefnum og til þess að gegna ýmsum embættum
og störfum í þjóðfélaginu."
Samkvæmt sögulegri hefð hefur lagadeild (áður lagaskóli) gegnt því hlut-
verki að búa nemendur sína undir að gegna ýmsum embættum og störfum
í þjóðfélaginu í samræmi við niðurlag nefnds ákvæðis, einkum dómsstörf og
málflutningsstörf. Enn eru þessi störf uppistaðan í verkefnavali lögfræðinga.
Er það e.t.v. ein af ástæðum þess að ekki hefur þótt fýsilegt að stofna til
lagaprófa af lægri gráðu en tíðkast hefur, t.d. BA-prófs, þar sem slíkir próf-
menn mundu tæpast njóta réttinda til þess að gegna þessum höfuðverkefnum
lögfræðinga.
Reynslan hefur sýnt að lögfræðingar eru vel gjaldgengir til margra ann-
arra starfa en hinna hefðbundnu, svo sem í opinberri stjórnsýslu. Þegar reglu-
gerðarákvæði um laganám, sem enn gilda að stofni til, voru í undirbúningi
í lok 7. áratugarins, sbr. rgj. nr. 81/1970, fóru fram meiri grundvallarumræður
en síðan hafa átt sér stað um markmið og leiðir í lagakennslu, enda um
heildarendurskoðun að ræða. Tvær hreyfingar létu einkum til sín taka. önn-
1