Ægir - 01.10.1995, Side 8

veiðar en forsætisráðherra æskti þess að
það yrði látið bíða ríkisstjórnarfundar.
Þegar ríkisstjórnarfundurinn var hald-
inn voru nokkur fyrstu skipin farin af
stað og skriðan varð ekki stöðvuð.
Við vorum á nálum um að ráðuneyt-
ið kæmi í veg fyrir áætlanir okkar og
töldum að reglugerðin væri í burðarliðn-
um. Nokkrir útgerðarmenn unnu tals-
vert í málinu og komu því til leiðar að
málið yrði lagt fyrir ríkisstjórnarfund."
Nefndin verður óþörf með tímanum
Jóhann er formaður úthafsveiðinefhdar
LÍÚ sem vinnur með forystu samtakanna.
f nefndinni sitja auk hans Einar Svansson
á Sauðárkróki, Þorsteinn Wilhelmsson á
Akureyri, Gunnar Tómasson í Grindavík
og Sigurbjöm Svavarsson frá Granda. Hef-
ur reynt mikið á starf nefndarinnar?
„I upphafi voru mörg mál í umræðu
hjá nefndinni sem einkenndust af upp-
hafi veiðanna. Við höfum einnig reynt
að styðja útgerðir sem hafa lent í að
Norðmenn hafa tekið skip þeirra við
veiðar. Margir örðugleikar eru að baki
og með tímanum verður nefndin
óþörf. Nú eru helstu verkefnin að fylgj-
ast með og leggja á ráðin um stefnu og
áherslur við samninga um þessi svæði."
Sumir sögðu að á þessum tíma hefðu
þið verið tilbúnir til að kljúfa LÍÚ og
stofna sjálfstœð samtök úthafsveiði-
manna.
„Það kom ekki tii greina. Okkur
fannst LÍÚ ekki fara í þetta mál af þeim
krafti sem við hefðum viljað í upphafi.
Þetta kom flatt upp á forystu samtak-
anna ekki síður en stjórnvöld en við
höfum nú fullan stuðning þeirra."
Þú minntist á Síldarsmuguna. Hvemig
eiga þau rök sem við notum til stuðnings
úthafsveiðum við hagsmuni okkar þar?
„Þar gilda sömu reglur aö því leyti að
þeir sem stunda veiðarnar og hafa gert
þaö hljóta að skipta aflanum með sér
verði settur kvóti á. Síldarsmugan er
óumdeilanlega alþjóðlegt hafsvæði og
þar höfum við stundað síldveiðar. Við
höfum sterkari málstað þar en í
Barentshafi því síldin gengur að lokum
inn í okkar lögsögu. Það þarf mjög stór-
an og góðan flota til þess að geta veitt
þarna af einhverju viti."
Viöhorf Norðmanna út úr kortinu
Voru það herraþjóðarviðhorf Norð-
manna sem komu í veg fyrir að sam-
komulag nœðist um kvótaskiptingu úr
þessum stofni í vor?
„Að koma hér til samninga um síld-
ina og bjóða okkur 28 þúsund tonna
kvóta, sem er jafnmikið okkar afla árið
áður, er auðvitað algjörlega út úr kort-
inu. A sama tíma voru þeir þegar búnir
að veiða 350 þúsund tonn úr stofnin-
um. Fiskifræðingar segja að stofninn
þoli milljón tonna veiði þegar á næsta
ári. Á þessu ári voru veidd 750 þúsund
tonn úr stofninum og við ásamt Færey-
ingum veiddum 250 þúsund tonn af
því.
Meðan Norðmenn haga sér svona og
bjóða fáránlegar tölur þá getum við ekk-
ert annað en verið álíka ósvífnir í kröf-
um okkar í hina áttina. Kannski við get-
um þá mæst á miðri leið."
„Ég veit ekki hvað á að
segja um Norðmennina
blessaða. Ég held að þeir
séu sjálfum sér verstir í
sinni hagsmunagœsluN
Nú er vitað að allar þjóðir sem stunda
veiðar úr flökkustofhum og eiga til þess
góð skip fylgjast grannt með framvindu
þessa máls. Er ekki brýnt fyrir okkur að
semja um skiþtingu norsk-íslenska síld-
arstofnsins til þess að koma í veg fyrir
veiðar annarra þjóða?
„Það verður alltaf erfiðara og erfiðara
að ná samkomulagi um þetta mál. Afli
aðrar þjóðir, s.s. Irar og Skotar, sér veiði-
reynslu í Síldarsmugunni á næstu árum
verður málinu varla lokað án þess að
þeir fái sinn hlut í veiðunum rétt eins
og við erum að krefjast í Barentshafi.
Munum það að íslendingar hafa árum
saman ítrekað við Norðmenn að þetta
sé sameiginlegur stofn og óskað eftir
samningaviðræðum áður en stofninn
gengi út úr lögsögu þeirra. Norðmenn
hafa jafnan svarað því að íslendingar
eigi ekkert í síldinni fyrr en hún gengur
út, sem hún hefur nú gert, og þá er allt í
uppnámi í málinu."
Blessaðir Norðmennirnir
„Ég veit ekki hvað á að segja um
Norðmennina blessaða. Ég held að þeir
séu sjálfum sér verstir í sinni hagsmuna-
gæslu. Náist ekki að stjórna veiðum úr
þessum stofni kemur það verst niður á
þeim."
Munum við leita samninga við Fœrey-
inga aftur nœsta sumar þegar kemur að
síldveiðum?
„Ég sé það fyrir mér að áður en frjáls-
ar síldveiðar hefjist aftur verði gerð
mjög alvarleg tilraun til að ná samning-
um. Þetta verður reynt með öllum til-
tækum ráðum."
Jóhann bendir að lokum á þann
möguleika að selja rússneskum verk-
smiðjuskipum síld yfir borðstokk og fá
í staðinn þorskkvóta í Barentshafi. Þetta
hafa Rússar viljað undanfarin ár. Hann
segir að þessi möguleiki liggi fyrir ónýtt-
ur og ætti að geta hentað íslendingum
ágætlega.
Eitt mikilvœgasta úthafsveiðisvœði ís-
lendinga undanfarin ár er Reykjanes-
hryggurinn. Þaðan berast misvísandi
fréttir, ýmist um mikinn afla eða hœttu á
ofveiði á karfastofninum. Hvernig er
staðan á hryggnum?
„Við höfum ekki veitt eins vel þar í
ár eins og í fyrra. Stærsti gallinn við
þetta svæði og fleiri suöur af landinu er
að það er svo lítið vitað um þau. Þarna
er karfi en þarna eru líka miklar lóðn-
ingar á stórum svæðum sem enginn
veit með vissu hvað er en það hefur ver-
ið mælt sem karfi.
í umræðu um möguleika á smokk-
fiskveiðum suður af landinu og ef til vill
túnfiskveiðum kemur alltaf að því aftur
og aftur að það er ekkert vitað."
Erum of ragir við að taka frumkvæði
Eigum við íslendingar að rannsaka
þessi svœði?
„Engin spuming. Það hefur heldur bet-
ur sýnt sig að aðrir hafa opnað augu okk-
ar fyrir nýjum veiðimöguleikum. Um-
framafköst flotans eigum viö að nýta til
8 ÆGIR