Ægir - 01.10.1995, Qupperneq 35

Tafla 5
Raunvextir af lánum til sjávarútvegs
Raunvextir af lánum til sjávarútvegs Raunvextir af lánum til sjávarútvegs Raunvextir af lánum til sjávarútvegs
miðaö við lántökumyntir miðað við inniend kjör allra lána Meðaltal yfir lánstíma
árin 1990-1994 Alls árin 1990-1994 Alls árin 1990-1994 Alls
Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls
1990 8,3% 4,1% 5,2% 1990 8,3% -1,7% 0,9% 1990 8,5% 6,6% 7,1%
1991 9,0% 3,7% 5,2% 1991 9,0% 1,3% 3,6% 1991 8,7% 8,1% 8,3%
1992 9,4% 4,5% 5,9% 1992 9,4% 19,0% 16,2% 1992 9,0% 11,1% 10,5%
1993 9,3% 4,6% 5,8% 1993 9,3% 18,1% 15,9% 1993 9,0% 9,6% 9,4%
1994 8,4% 5,1% 5,9% 1994 8,5% 7,0% 7,3% 1994 8,4% 6,9% 7,3%
Innlánsstofnanir Innlánsstofnanir Innlánsstofnanir
Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Áiis Innlendir Erlendir Áíis
1990 9,1% 4,2% 5,4% 1990 9,1% -1,7% 0,9% 1990 9,6% 6,0% 6,9%
1991 10,4% 3,9% 5,7% 1991 10,4% 1,5% 4,0% 1991 10,2% 8,3% 8,8%
1992 11,2% 4,7% 6,5% 1992 11,2% 19,2% 17,0% 1992 10,6% 13,2% 12,5%
1993 11,0% 4,8% 6,4% 1993 11,0% 18,4% 16,4% 1993 10,4% 11,1% 10,9%
1994 9,5% 5,3% 6,5% 1994 9,5% 6,7% 7,4% 1994 9,7% 6,7% 7,5%
Fjárfestingarlánasjóðir Fjárfestingarlánasjóðir Fjárfestingarlánasjóðir
Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls
1990 . 9,4% 4,1% 4,9% 1990 9,4% -1,7% -0,1% 1990 8,4% 7,8% 7,9%
1991 9,6% 3,8% 4,7% 1991 9,6% 1,4% 2,7% 1991 8,3% 8,4% 8,4%
1992 8,9% 4,3% 5,0% 1992 8,9% 18,8% 17,3% 1992 8,2% 8,8% 8,7%
1993 8,3% 4,8% 5,2% 1993 8,3% 18,3% 17,4% 1993 8,3% 8,291, 8,2%
1994 7,9% 5,2% 5,3% 1994 8,5% 7,6% 7,6% 1994 8,5% 7,6% 7,6%
Lánasjóðir ri'kis Lánasjóðir rfkis Lánasjóðir ríkis
Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls Innlendir Erlendir Alls
1990 6,5% 3,2% 5,2% 1990 6,5% -2,6% 3,0% 1990 6,4% 5,4% 6,0%
1991 6,4% 1,3% 4,6% 1991 6,4% -1,1% 3,7% 1991 6,4% 6,0% 6,3%
1992 6,4% 3,5% 5,3% 1992 6,4% 17,9% 10,7% 1992 6,4% 6,5% 6,4%
1993 6,4% 1,7% 4,6% 1993 6,4% 14,8% 9,7% 1993 6,4% 5,4% 6,0%
1994 6,4% 3,3% 5,3% 1994 6,4% 4,6% 5,8% 1994 5,9% 4,2% 5,3%
Tafla 6
Samanburður á vöxtum sjávarútvegs miðað við lánskjaravísitölu
og afurðaverð árin 1986-1994
Bankar 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994
Miöaö viö lánskjaravísitölu 1,9% -5,8% 11,6% 17,3% 0,9% 4,0% 17,0% 16,4% 7,4%
Miöaö viö afuröaverö 0,6% 4,9% 13,0% 9,3% -9,3% 11,4% 19,2% 17,7% 3,6%
Fjárfestingarlánasjóöir
Miöaö viö lánskjaravísitölu 2,1% -6,9% 11,2% 17,1% -0,1% 2,7% 17,3% 17,4% 7,6%
Miöaö viö afuröaverö 0,8% 3,7% 12,6% 9,1% -10,2% 10,0% 19,5% 18,7% 3,8%
Lánasjóöir ríkis
Miöaö viö lánskjaravísitölu - - - - 3,0% 3,7% 10,7% 9,7% 5,8%
Miöaö viö afuröaverö - - - - -7,4% 11,1% 12,8% 10,9% 2,0%
Alls
Miöaö viö lánskjaravísitölu - - - - 0,9% 3,6% 16,2% 15,9% 7,3%
Miöaö viö afuröaverö - - - - -9,3% 11,0% 18,4% 17,2% 3,5%
gengisvísitölu lána almennt þar sem oft
var um að ræða lán í mörgum mismun-
andi gjaldmiðlum. Þrautalending var í
einstaka tilvikum að styðjast við LIBOR
vexti ásamt ákveðnu álagi.
Raunvextir miðaðir við
verðlag lántökumyntar
í töflu 5, sem sýnir raunvexti inn-
lánsstofnana, fjárfestingarlánasjóða og
lánasjóða ríkisins þar sem vöxtum er
skipt á innlenda raunvexti og erlenda,
kemur nokkuð berlega í ljós hvað
kjaramunur hefir verið á annars vegar
gengistryggðum lánum og hins vegar
innlendum lánum, þeim innlendu í
óhag. Munar oft verulegu hversu inn-
lend lán eru óhagstæðari en erlend
lán. í ljós kemur að raunvextir banka
eru til muna hærri en raunvextir fjár-
festingarlánasjóða og lánasjóða ríkis-
ins.
Með útlánum banka eru teknar
beinar erlendar lántökur einkaaðila og
endurlánað erlent lánsfé innlánsstofn-
ana. Stuðla þessir liðir að því að halda
vöxtum innlánsstofnana niðri.
Raunvextir miðaðir við
innlent verðlag
Þeir raunvextir, sem hér eru sýndir,
eru að því leyti frábrugðnir fyrri út-
reikningi að hér eru allir vextir reiknað-
ir til innlends verðlags, jafnt innlendir
vextir sem erlendir. Ljóst er hvaða áhrif
raungengisbreytingar hafa á vexti,
metna eftir þessum mælikvarða. Við
hækkandi raungengi verða erlend lán
verulega miklu hagstæðari en innlend
en dæmið snýst við með lækkandi
raungengi. Þannig er augljós munur á
árunum 1990 og 1991 og árunum 1992
og 1993 annars vegar vegna hás raun-
gengis og hins vegar vegna lækkandi
ÆGIR 35