Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Qupperneq 34

forsjána. Úrlausnaraðilinn getur því ákveðið á grundvelli 36. gr. barnalaga að
annað foreldrið fari með forsjá bamsins til bráðabirgða, ef fyrir liggur t.d. að
hitt foreldrið geti ekki annast barnið jafn vel og fyrrnefnda foreldrið getur
annast það, þótt ekki hafi enn tekist að leysa úr forsjárdeilunni. Þannig er valin
sú tilhögun sem baminu er fyrir bestu en jafnframt er því komið til leiðar að
barnið fái sem fyrst að búa við þá tilhögun sem er best fyrir bamið. Með slíkri
úrlausn er stuðlað að stöðugleika í lífi barnsins eins og í dæmi I. I báðum
tilvikum er þannig gert ráð fyrir því að stöðugleikinn skipti máli fyrir bamið og
þjóni best hagsmunum þess.14 Munurinn á dæmi I og dæmi II er hins vegar sá
að í dæmi I er gert ráð fyrir að engin breyting verði á þeirri tilhögun sem verið
hefur en í dæmi II gæti niðurstaðan leitt til breytingar. Þótt því verði þannig
komið til leiðar í dæmi II að bamið þurfi að þola breytingu og þar með röskun
er kosturinn hins vegar sá að sú breyting er gerð strax sem stuðlar að
stöðugleika fram í tímann. Þannig veldur breytingin væntanlega minni röskun
fyrir barnið þegar til lengri tíma er litið heldur en ef hún væri gerð síðar. Hins
vegar getur staðið svo á að ekki verði séð fyrir hver niðurstaðan verður í
forsjármálinu. I því tilfelli ætti ákvörðun um forsjá til bráðabirgða að velta á
öðrum atriðum, t.d. því að betra sé fyrir bamið að þurfa ekki að skipta um
umhverfi fyrr en endanleg niðurstaða liggur fyrir um forsjá þess, eins og gert er
ráð fyrir í dæmi I.
Dæmi III: Við skilnað eða sambúðarslit foreldra verða börn óhjákvæmilega
fyrir röskun og stundum veldur slík röskun þeim mikilli vanlíðan. Til þess að
koma til móts við barnið og þarfir þess er sanngjamt og eðlilegt að það fái að
búa við sem bestar aðstæður á meðan forsjárdeilan er til meðferðar. Hvort sem
málið er til meðferðar fyrir dómstólum eða hjá dómsmálaráðuneytinu ber
úrlausnaraðila að velja þá tilhögun varðandi bráðabirgðaforsjá sem tryggir best
hagsmuni barnsins við þessar aðstæður. Hlutverk úrlausnaraðilans er því að
tryggja að sú tilhögun sem er valin sé best fyrir barnið miðað við þá stöðu sem
barnið er í.
I úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur frá 3. júní 1996 í máli nr. B-6/1996 var baminu
talið fyrir bestu að faðirinn færi með forsjá þess þar til endanlegur dómur gengi í
ágreiningsmáli foreldrana um forsjá bamsins þótt bamið hefði að mestu búið hjá
móður sinni eftir skilnað foreldranna enda þótti sýnt samkvæmt þeim gögnum sem
fyrir lágu að áfengisneysla móðurinnar átti stóran þátt í að skapa barninu öryggisleysi
og kvíða.
Dæmi IV: Við úrlausn á kröfu um forsjá til bráðabirgða getur skipt máli
hvort foreldrið er lrklegra til að vera samvinnuþýðara hvað varðar umgengni
14 í úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur frá 23. janúar 1996 í máli nr. B-12/1995 segir: „Eins
og aðstæðum öllum er hér háttað þykir rétt að ákveða að móðirin fái forsjá bamanna til
bráðabirgða, þannig að þær (svo) megi eiga heimili hjá henni í samfellu, þar til endanlegur
dómur gengur um það hvemig forsjánni skuli varið“.
174