Ægir - 01.08.1996, Blaðsíða 18

„ Við munum því sjá á
næstu tíu árum að
íslendingar sœki á ný mið
og leiti erlendis. Það verða
gerð mistök en annað mun
heppnast og þetta mun
gerast hratt á nœstu árum."
um fisktegundum sem eru bæði innan
og utan landhelginnar. Þetta getur kall-
að á sjálfstæðar hafrannsóknir fyrirtækja
og þær eru stundaðar. Þessi leit til vaxtar
beinist einnig að vannýttum tegundum.
Rækjan hefur t.d. augljóslega verið van-
nýtt tegund, eins og aukning úr 20 þús-
und tonnum í 60 þúsund tonn á stutt-
um tíma sýnir.
Maður veit ekki hvert leitin leiðir
menn, en ég gef mér að með auknum
úthafsveiðum hafi íslendingar öðlast
það mikla þörf fyrir þessa leit að hún
haldi áfram.
Ég hef mikla trú á því að sjávarút-
vegur á íslandi, sem ekki hefur verið
ríkisstyrktur, beri gott skynbragð á
kostnað og verð og tel að fiskveiðar Is-
lendinga með okkar sjómönnum séu
með aflamestu og duglegustu útgerð-
um sem maöur sér í heiminum. Við
munum því sjá á næstu tíu árum að Is-
lendingar sæki á ný mið og leiti erlend-
is. Það verða gerð mistök en annað
mun heppnast og þetta mun gerast
hratt á næstu árum. Við eigum gífur-
lega mikil og ónotuð tækifæri á þess-
um vettvangi."
Nýsmíði skiptir ekki máli
Grandi hefur endurnýjað sinn togara-
flota á síðustu árum. Tvö ný skip,
Örfirisey og Þerney, voru keypt fyrir
fáum árum, en nú síðustu tvö ár hafa
tveir eldri togarar, Snorri Sturluson og
Engey, verið endursmíðaðir og endur-
nýjaðir. Er ekki grundvöllur fyrir ný-
smíðum í atvinugreininni?
„Jú, það er grundvöllur fyrir því, en
miðað við verkefnin sem skipin áttu að
fást við og þann efnivið sem fólst í þeim
var þetta mun hagstæðari kostur í stöð-
unni. Nýsmíði eða ekki nýsmíði skiptir
ekki öllu máli.
Við höfum séð í okkar útgerðarsögu
stór stökk, eins og þegar skuttogaraöldin
gekk í garð, og eflaust var stundum farið
offari í þeirri uppbyggingu og koma
margir þættir þar við sögu. í dag er mun
meiri kostnaðarvitund í gangi í sjávarút-
veginum og áætlanagerð stunduð mun
meira."
Settum ekki fótinn fyrir
sameiningu
Sameiningarhugmyndir í sjávarútveg-
inum eru mikið ræddar um þessar
mundir og einkum horft til fyrirhugaðr-
ar sameiningar HB á Akranesi við Kross-
vík á Akranesi, Þormóð ramma á Siglu-
firði.og Miðnes í Sandgerði og slíkar
hugmyndir heyrast víðar að. Hefur
Grandi áhuga á að sameinast öðmm fyr-
irtækjum?
„Við byrjuðum á þessu, því fyrir
nokkrum árum gerðum við tilboð í hlut
Byggðasjóðs í Hraðfrystihúsi Stokkseyr-
ar. Okkar hugmynd var og er sú að slík
eignaleg tengsl stuðli að aukinni hag-
ræðingu, samnýtingu og skapi ný tæki-
færi. Þessari hugmynd var hafnað og
nokkur fyrirtæki sameinuð í það sem í
dag heitir Árnes sem við keyptum
seinna hlut í. Ég tel að það hafi sýnt sig
að þátttaka milli fyrirtækja með sam-
runa eða eignatengslum sé oft mjög
góður kostur. Ég tel þetta mjög eðlilega
þróun. Það hefur orðið á undanförnum
árum mikil uppstokkun í þessari at-
vinnugrein og við munum á næstu
árum sjá þessa þróun halda áfram og
það munu myndast samsteypur eða fyr-
irtækjanet."
Þegar ljóst varð að Þormóður rammi
á Siglufirði myndi ekki verða með í um-
ræddri sameiningu fullyrtu sumir að
Grandi, sem er stór hluthafi í Þormóði,
hefði lagst gegn því. Er það rétt?
„Það er alrangt. Við vorum hlynntir
þessum hugmyndum og hvöttum til
þeirra viðræðna sem fram fóru. Þetta
gerðist ekki núna, en það koma tímar og
koma ráð."
Kolkrabbi og smokkfiskur
Margir sjá í einmitt þessum samruna-
hugmyndum endurspeglast átök blokk-
anna í viðskiptalífinu sem í sjávarútveg-
inum eru kenndar við SH og ÍS eða kol-
krabba og smokkfisk eftir atvikum. Em
þessi átök drifkraftur í þessum samruna-
eða sameiningarhugmyndum að þínu
mati?
„Það er ekki vafi á því að þegar það
sem kallað var „Vinnslustöðvarmálið" í
Vestmannaeyjum kom upp þá skerptust
línurnar milli þessara fylkinga. Hins veg-
ar finnst mér oft hafa verið gert meira úr
þessari blokkamyndun en efni standa til
frá sjónarhóli þeirra sem vinna í grein-
inni. Ég held að í þessu ferli þá ráði það
ekki úrslitum gegnum hvaða sölusam-
tök menn ráðstafa sínum afurðum.
Við munum á næstu árum sjá samstarf
þvert á þessa blokkamyndun. Þessi sam-
tök eru í miklum breytingum sjálf eins og
sést glöggt hjá ÍS sem var breytt í hlutafé-
lag og hefur tekiö þátt í verkefnum er-
lendis. Sama hefur gerst hjá SIF og hver
veit nema SH verði gert að hlutafélagi."
Ert þú fylgismaður þess að Sölumið-
stöð hraðfrystihúsanna, SH, verði breytt
í hlutafélag?
„Já, mér finnst að það ætti að gerast.
Núverandi félagsform hentaði afar vel á
sínum tíma en það heyrir sögunni til. í
samkeppninni hentar hlutafélagaform-
ið betur."
Hlutafé er ekki gjafafé
Grandi er í hópi nokkurra sjávarút-
vegsfyrirtækja sem eru skráð á Verð-
bréfaþingi og sumir hafa líkt þessu við
hljóðláta byltingu sem felst í því að nú
sé runnin upp valdatíð hluthafanna. Nú
séu horfin pólitísk völd og skyldur fyrir-
tækjanna við atvinnulífið og búsetuþró-
un, nú ráði fjármagnið og hluthafarnir.
Finnst þér þetta rétt?
„Veröbréfaþingið er mjög harður hús-
bóndi og á að vera það. Hluthafarnir, eig-
endur fjármagnsins, verða aö fá ávöxtun
á sitt fé og það er hlutverk okkar að vinna
þannig að málum. Hlutaféð er lánsfé í
mínum huga og verður að fara með það
sem slíkt. Sumir hafa dottið í þá gryfju að
líta á þetta sem gjafafé en það er airangt.
Hlutaféð gerir oft kröfu um meiri ávöxt-
1 8 ÆGIR