Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Page 40

36
Heimild sú, er lögin frá 1911 veillu stjórnarráðinu til þess
að leyfa að dagpeningar falli niður með öllu til sveita, er
ekki noluð i reglunum nr. 62 frá 1912, heldur skulu allir
hluttækir samlagsmenn skyldir að tryggja sjer dagpeninga,
eigi minni en 50 au. á dag, en undanþáguheimildin að því
er snertir vistráðin hjú og giftar konur er notuð bæði í
kaupstöðum og sveitum.1)
Loks er áhætta samlágs takmörkuð þannig, að ef ein-
hver nýtur hlunninda úr samlagssjóði, hvort heldur eru dag-
peningar, sjúkrahúsvist eða læknishjálp í heimahúsum, i
52 vikur samtals á 3 samfleyltum reikningsárum, þá missir
hann rjelt til frekari hlunninda og er úr samlaginu.
Styrkur sá úr landssjóði, er lögin frá 1911 heitniluðu lög-
skráðu sjúkrasamlagi, var — í kaupstöðum og kauptúnum, sem
læknir er búsettur í — ein króna, annarstaðar 1 kr. 50 au.
árlega fyrir hvern fjelaga, sem árlangt hefir greilt iðgjald.
Upphæðir þessar voru hækkaðar upp í 2 kr. og 2 kr. 25 au.
með lögum nr. 35, 3. nóv. 1915 og með lögum nr. 32, 26.
okt. 1917 er ákveðið, að auk þessa styrks skuli sjúkrasamlög
fá endurgoldinn úr landssjóði fjórðung sjúkrahúskostnaðar,
þó ekki meira en 75 aura á hvern samlagsmann, miðað við
meðaltal samlagsmanna á árinu.
2. Notkun sjúkrasamlaganna.
Skipulag það, er nú var lýst, hefir ekki komið að tilætl-
uðum notum. Almennar skýrslur um starfsemi sjúkrasam-
laganna eru að vísu ekki fyrir hendi, en af reikningum
þeim, llestum óprentuðum, er samlögin senda stjórnarráð-
inu, sem grundvöll að styrkgreiðslunni úr ríkissjóði, má í
aðalatriðum sjá hag þeirra og starfsemi. Siðastliðið ár, 1925,
voru samlögin 8 að tölu, hlultækir fjelagsmenn 2610, iðgjöld
83,000 kr., veikindakostnaður alls, að meðlöldum dagpening-
um tæp 102000 kr. og eignir samtals ca. 103000 kr.
Þessar aðaltölur eru nægilegar til þess að sýna það, að
tryggingarnar hafa ekki náð þeirri útbreiðslu að nokkru veru-
legu nemi þjóðhagslega, tala trygðra nær ekki einusinni 4%
af landslýð, 15 ára og eldri. I’ó gefa þessar aðaltölur ekki
nærri þvi rjetta mynd af ástandinu. Öll samlögin eru i kaup-
stöðum eða kauptúnum —, og í kauptúnum að eins 2, á
1) 4. liður 6. greinar i fyrirmyndunum.