Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1947, Blaðsíða 89

87
Islandi. Frá 1. okt. 1921 til 1. apríl 1922 er hann settur
landlæknir í orlofi Guðmundar Björnssonar og gegnir því emb-
ætti til 1. maí 1922. Á þessum tíma býr hann heilbrigðisskýrsl-
umar 1911—1920 undir prentun, og koma þær út 1922. Hér
vinnur hann einnig brautryðjandastarf á Islandi, því þá birtast
skýrslurnar fyrsta sinni með því sniði, er þær hafa enn í dag
og tíðkast í öðrum menningarlöndum. Árin 1927—29 gefur
hann einnig út Heilbrigðisskýrslurnar fyrir árin 1921—28.
Guðmundur Hannesson kenndi hjúknmarfræði og hjálp í
viðlögum við stýrimannaskólann 1912—32. Hann brýndi mjög
fyrir nemendunum smitunarhættu kynsjúkdómanna og ritaði
þar um bækling til leiðbeiningar fyrir farmenn og aiþýðu.
Landsmál lét Guðmundur mikið til sín taka, einkum fram-
an af ævinni, og ritaði þá margar greinar og bæklinga um
þjóðfélagsmál og hvatti meðal annars til algers skilnaðar við
Dani. Þingmaður Húnvetninga var hann 1914—15, en ekki
mun honum hafa látið sá starfi, enda var hann skarpskyggn-
ari á málefni en menn og hirti lítt um lýðhylli.
1 félagsmálum lækna tók Guðmundur Hannesson alla tíð
mikinn þátt og var lengst af í fylkingarbrjósti. Hann var for-
maður Læknafélags norðan- og austanlækna 1902—04 og gaf
þau árin út fjölritað læknablað, auk þess sem hann stofnaði
til lestrarfélags lækna á Norður- og Austurlandi. 1 stjóm Lækna-
félags Reykjavíkur var hann 1909—15 og 1916—17, þar af for-
maður félagsins 1911—15. Hann var aðalhvatamaðurinn að
stofnun Læknafélags Islands 1918 og formaður þess frá upp-
hafi til 1923 og 1927—32. Einnig var hann einn forgöngumann-
anna að stofnun Læknablaðsins 1915 og í ritstjóm þess frá
því það var stofnað til 1921, og enginn annar hefur ritað jafn-
mikið í það né stutt betur að eflingu þess. Þegar á fyrsta ári
Læknablaðsins komu í ljós erfiðleikar á því að halda íslenzk-
unni hreinni, þegar ritað er um læknisfræði. Sjálfur ritaði
Guðmundur Hannesson lipurt mál á góðri íslenzku og hafði
trú á því, að læknamálið myndi smámsaman batna fyrir til-
stilli Læknablaðsins. Til þess að létta róðurinn, kaus lækna-
deildin í byrjun haustmisseris 1917—18 þá Guðmund Bjöms-