Melkorka - 01.05.1946, Blaðsíða 36

voru hjónin fríð sýnum, einkum var maður-
inn virðulegur. Þau höfðu verið gift í fimm-
tán ár og áttu tvö stálpuð börn. Nú átti hún
von á barni og var því í leyfi. Þau bjuggu
á snotru nýtízku hvíldarheimili utan við
Moskvu, sváfu ennþá úti á svölum, þótt
komið væri fram í september, og fóru sam-
an í langar gönguferðir á degi hverjum.
— Ég er búin að sýsla svo lengi við vél-
ræna hluti, að nú þrái ég eittlivað lifandi
og hlýtt, sagði hún. En krílið mitt kemur
ekki fyrr en um jól.
Konur eru öðrum fyrr leystar úr þjón-
ustu, jafnt hernaðarlegri senr almennri, en
merkilega margar þeirra hafa óskað eftir að
verða kyrrar við störf sín. Og réttur þeirra
hefur ekki komið til umræðu.
í landbúnaðinum hefur konan í öllum
löndum haft sína þungu byrði að bera, eins
og kunnugt er, og sem stjórnara eða jafn-
réttháan samverkamann á því sviði hygg ég
að hana sé að finna í Ráðstjórnarríkjunum
einum, að minnsta kosti svo nokkru nemi.
Árið fyrir styrjöldina voru 40 hundraðs-
hlutar af landbúnaðarframleiðslunni bein
kvennavinna. (I skýrslum um vinnueining-
ar livers einstaklings á samyrkjubúunum
kemur lilutur þeirra nákvæmlega í ljós).
27.000 konur voru dráttarvélastjórar og
6.600 útlærðir sérfræðingar í hinni marg-
brotnu meðferð uppskeru- og þreskivéla.
42.000 voru deildarstjórar og 15.000 for-
stjórar eða varaforstjórar á samyrkjubúum,
en jrað svarar nokkurn veginn til ráðsmanns
á stóru einkabúi, sem ber sjálfur ábyrgð á
búrekstrinum. Salia Tachlanova er t. d.
mikilsmetinn ráðunautur og skipuleggjari
og Lydia Chegliayeva eftirlitsmaður á stór-
um svæðurn.
í iðnaðinum er framlag konunnar sífellt
að aukast og hefur styrjöldin vitanlega flýtt
fyrir þeirri þróun. Þegar á árinu 1940 voru
43 liundraðshlutar iðnverkafólks konur. —
Fyrir 1940 tíðkaðist 7 stunda vinnudagur og
6 stunda, þegar um hættuleg störf eða næt-
urvinnu var að ræða. Á stríðsárunum hækk-
aði stundafjöldinn a,ð tillögum verkafólks-
ins sjálfs.
Meðal hinna fátíðari ákvarðana, sem
teknar hafa verið til hagræðis fyrir mæður,
vil ég t. d. nefna, að ef kona verður að
hverfa frá vinnu, ekki aðeins vegna veikinda
sjálfrar sín, heldur og ef hún þarf að hjúkra
sjúklingi í fjölskyldunni, fær liún skaðabæt-
ur af almannatryggingum (sem þó ekki
krefjast neins persónugjalds), jafnframt því
sem hún vegna barnsburðar fær leyfi með
fullum launum um níu vikna skeið. Allar
konur með barn á brjósti hafa rétt til fjar-
veru án frádráttar í 30 mínútur þriðju
hverja stund vinnutímans.
í vélaiðnaðinum, sem þó einna helzt er
talinn til karlmannsverka, var þriðjungur
starfsfólksins konur þegar á árinu 1939. Eru
þeim veitt sömu tækifæri og aðstoð sem
karlmönnum til framhaldsnáms í tækni-
menntun. 5000 konur eru járnbrautarstjór-
ar og álíka margar við nám í þeirri grein.
Margar þeirra liafa hlotið viðurkenningar-
og heiðursmerki — margvísleg virðing og
hvatning í sambandi við starfið er einn lið-
urinn í kerfinu — og ein kona, Zinaida
Trotskaja, er hóf feril sinn sem venjuleg
32
melkorka