Búnaðarrit - 01.01.1950, Page 196
192
B Ú N A Ð A R R IT
að mjög reyndist erfitt, um allt sambandssvæðið, að
fá plægingarnar unnar. Vélalcostur var lílill og enginn
á tímabili og fáir menn, sem höfðu hesta og hestaverk-
i'æri. Voru þó við þennan litla kost sléttaðir i tún-
unum á sambandssvæðinu á árunum 1938—1945 150
ha. Nii er þetta 10 ára tímabil liðið, og má segja, að
lakmarkinu hafi verið náð. Nú er túnþýfið eklii að
verða teljandi á sambandssvæðinu, enda var sú breyt-
ing orðin á 1945 og síðan, að vélakostur hefur aukizt
stórkostlega til allrar jarðvinnslu. Ein jörð er þó á
svæðinu, sem orðið hefur út undan, og blasir við af
þjóðveginum, en það er kirkju- og ríkisjörðin Háls í
Fnjóskadal.
En svo kom nýtt til sögunnar, sem lijálpaði túna-
sléttunum áfram. Árið 1942 var þetta 10 ára túnaslétt-
unarákvæði tekið upp af Búnaðarfélagi íslands eða
búnaðarþingi. Styrkurinn til túnasléttunar var stór-
hækkaður og þessum ákvæðum bætt inn sem viðauka
við jarðræktarlögin. Samkvæmt þessu var enn gerð
athugun um stærð túnþýfisins og þá teknar með gaml-
ar beðasléttur, þar sem þýfi virtist vera að myndast
aftur. Féll nú niður styrkur sambandsins (1943), vegna
þessara breytinga á jarðræktarlögunum, til túnaslétt-
unar. En í þess stað tók sambandið upp styrkveitingu
við framræslu til túnrælctar og í túnum til betri þurrk-
unar. Er sá styrkur veittur enn — jarðabótastyrkurinn
tvöfaldaður — en þó aðeins við framræslu, þar sem
ekki er notuð skurðgrafa. Þetta ákvæði var nauðsyn-
legt, því að framræslu við túnrækt er víða ábótavant.
Hún er eitt höfuðslcilyrði góðrar túnvrkju í votlendri
jörð, varnar því að tún fari aftur í þýfi og gefur betri
töðu. Nú eru ltomnar nógar jarðvinnsluvélar, og mjólk-
ursamlagið byrjað á Húsavík fyrir ári síðan, og þótt
töðufallið hafi aukizt drjúgum skrefum að undanförnu,
mun aukningin verða miklu meiri á komandi árum.