Búnaðarrit - 01.01.1988, Blaðsíða 78
Tafla 5. Áætlaður fjöldi grísa og kjötmagn eftir gyltu, meðalfallþungi og
niðurstöður kjötmats hjá svínabændum 1986.
Áætlaður Áætlað Meðal % af % af % af
fj. grísa kjötmagn fallþ. heildar- heildar- heildar-
Bær e. gyltu e. gyltu grísa fj. grísa fj. grísa fj.grísa
kg kg ÍI.A. ÍI.B. íI.C.
1 ............................ 9.6 447.5 46.6 32.3 64.6 3.1
2 ........................... 19.2 944.6 49.2 75.2 23.4 1.4
3 ........................... 17.6 926.5 52.6 57.3 41.9 0.8
4 ............................ 7.7 389.4 50.6 40.7 50.5 8.8
5 ........................... 21.4 1.125.2 52.6 49.6 50.0 0.4
6 ........................... 11.5 577.3 50.2 51.6 48.4
7 ........................... 18.4 1.001.0 54.4 73.5 25.2 1.3
8 ........................... 14.2 740.1 52.1 60.4 38.6 1.0
9 ........................... 18.0 865.6 48.1 45.4 53.6 1.0
10 .......................... 19.0 953.4 50.2 42.8 56.2 1.0
3) Á árinu 1987 voru fitumældir og skoðaðir 3590 grísir í sláturhúsum.
Gerðar voru sýru- og hitastigsmælingar samtímis á 2290 grísum af þessum
3590. Tekin eru 4 fitumál: fituþykkt yfir bóg, á miðjum hrygg, á lend og í
síðu. Sýrustig og hitastig er mælt á tveimur stöðum, í læri og í vöðva á lend.
Auk þess er vaxtarlag grísanna athugað og gerðar athugasemdir við þá
grísi, sem voru eitthvað afbrigðilegir svo sem með kláða, brjósthimnu-
bólgu, snúðtrýni o.s.frv. Fitumælingar sýna hvernig fóðrun er háttað á
hverju einstaka búi. Þannig á að vera auðvelt að bæta rekstur viðkomandi
bús, ef mikið er um verðfellingu vegna offóðrunar. Einnig er rétt að benda
á, aö arfgengi fyrir fitusöfnun er mjög hátt hjá svínum, yfir 50%. Þannig á
að vera auðvelt að minnka fitusöfnun sláturgrísa með ströngu úrvali á
tiltölulega skömmum tíma, en þetta geta einungis þeir, sem hafa nákvæmt
skýrsluhald. Ef byrjað verður á sæðingum hér á landi verður að leggja enn
meiri áherslu á skýrsluhald ásamt fitu- og sýrustigsmælingum en gert hefur
verió. Lítill vaxtarhraði og mikil fitusöfnun er eitt aðaivandamálið í
íslenska svínastofninum, en þrátt fyrir það finnast grísir, sem ná 90 kg
þunga á 180 — 190 dögum með fituþykkt á miöjum hrygg undir 20 mm.
Þessa grísi þarf að nota til kynbóta. Upplýsingar um tíðni kláða, brjóst-
himnubólgu og snúötrýnis hjá hverjum einstökum svínabónda eru einnig
mjög mikilvægar, því þær gefa til kynna aö einhverju sé áfátt hvað varðar
húsakost, umhirðu og loftræstingu.
Sláturleyfishafar og einstaka svínabændur hafa sýnt mikinn áhuga á
þessum fitumælingum og sýrustigsmælingum og í allmörgum tilfellum
tekist að bæta framleiðslu allmargra svínabænda á grundvelli niðurstaðna
þessara mælinga. Svipað samstarf milli ráðunauta, sláturleyfishafa og
svínabænda, sem hér hefur verið lýst, hefur verið í áratugi á Norður-
76