Heilbrigðismál - 01.06.1995, Blaðsíða 5

s ■• rn •
S-< t ír.j ’A. .(■<■ T, '.. ... ...■'•
Hvað þarf fitan í popp-
korninu að minnka mik-
ið til að það teljist létt
popp?
Hvað er létt?
Samkvæmt nýjum regl-
um um umbúðamerking-
ar matvæla er ekki heim-
ilt að merkja vöru sem
létta, fituskerta eða syk-
urskerta nema í henni sé
fjórðungi minna en í
sambærilegum matvæl-
um af þessum efnum,
svo og að heildarorka úr
vörunni sé minni sem
þessu nemur. Sem dæmi
má nefna að í venjulegu
poppkorni er 15% fita og
því er leyfilegt að tala
um létt poppkorn ef fitan
er 11% eða minni.
Reyklausum
skólum fjölgar
Skólastjórar á annað
hundrað grunnskóla hafa
sent tilkynningar til Tób-
aksvarnanefndar um að
skólarnir séu reyklausir
vinnustaðir og hafa feng-
ið viðurkenningarskjöl
því til staðfestingar. Þetta
er rétt um helmingur
allra grunnskóla. Reyk-
ingar nemenda eru bann-
aðar í öllum grunnskól-
um og auk þess eru
reykingar víða bannaðar
á skólalóðum.
í blaðinu "Skýlaust",
c sem Krabbameinsfélag
| Reykjavíkur gaf út í vor,
t kemur fram að margir
e framhaldsskólar hafa út-
hýst reykingum svo sem
Fjölbrautaskóli Vestur-
lands, Framhaldsskóli
Vestfjarða, Menntaskól-
inn á Akureyri, Fram-
haldsskólinn á Húsavík,
Framhaldsskólinn í Aust-
ur-Skaftafellssýslu, Flens-
borgarskóli í Hafnarfirði
og Menntaskólinn í
Kópavogi. Þá hefur
Kennaraháskóli íslands
verið reyklaus vinnu-
staður síðan í haust.
Heilsuvörur
úr fjallagrösum
Fjallagrös hafa um ald-
ir verið notuð til matar-
gerðar og í lækninga-
skyni, til dæmis við sár-
indum í hálsi,
meltingartruflunum og á
þurra húð. Nú hafa ís-
lensk fjallagrös hf. sett á
markað heilsuvörur úr
þessum fléttum, fjalla-
grasahálstöflur, fjalla-
grasahylki og fjallagrasa-
áburð. í bæklingi frá fyr-
irtækinu er sagt að enn
sé lítið hægt að fullyrða
um áhrif fjallagrasa á
mannslíkamann en í vís-
indatilraunum hafi verið
sýnt fram á að efni í
grösunum geti hindrað
vöxt baktería og krabba-
meinsfruma og örvað
virkni ónæmiskerfisins.
Menguð mold
Niðurstöður mælinga á
jarðvegi við fjölförnustu
gatnamót í Reykjavík
sýna að blý er víða yfir
viðmiðunarmörkum.
Jarðvegurinn yrði þar af
leiðandi dæmdur óhæfur
til matjurtaræktunar.
Þetta kemur fram í grein
eftir Björn Guðbrand
Jónsson umhverfis-
ráðgjafa í Sveitarstjórnar-
málum. Þar segir einnig
að sambærilegar niður-
stöður hafi orðið af mæl-
ingum á nikkel, kad-
míum, zinki og kopar.
Sagt
Bærilegt hungur
Gott er að borða sig
aldrei pakksaddan en þó
alltaf mettan. Eins að
borða þegar svengdin
segir til sín en ekki bíða
þar til hungrið verður
óbærilegt og við hefjum
stjórnlaust át.
Anna E. Ólafsdóttir tiæringar-
fræöingur. DV, 15. febrúar 1995.
Bygging eða
sjúkrahús?
Byggingaframkvæmdir
við sjúkrahús eru góðar
fyrir atvinnuástandið en
verða aldrei annað en
tómur rammi eða minn-
ismerki um góðan vilja ef
fjármagn til tæknibúnað-
ar og ráðningar sérhæfðs
starfsfólks vantar til að
gera bygginguna að
sjúkrahúsi.
Júlíus Gestsson yfirlæknir.
Dagur, 4. apríl 1995.
Þjóðarböl
Hinar neikvæðu afleið-
ingar áfengisneyslu okk-
ar íslendinga eru stærsta
heilbrigðisvandamál okk-
ar, stærsta einstaka orsök
heilsuleysis, örorku og
líkamlegra og andlegra
þjáninga, stærsta fé-
lagslega vandamál okkar
og síðast en ekki síst
stærsta orsök mannlegrar
niðurlægingar á landi
hér.
Pétur Pétursson heilsugæslu-
læknir. Dagur, 11. maí 1995.
Síst of mikið
í krónum talið kostuðu
heilbrigðismálin um 132
þúsund krónur á hvern
íbúa árið 1994 sem er
svipuð fjárhæð og árið
1988 (á sama verðlagi).
Alþjóðasamanburður
sýnir að árangur okkar er
góður, að heilbrigðis-
kostnaður er síst of
mikill.
Jóhann Rúnar Björgvinsson hag-
fræðingur. DV, 7. apríl 1995.
Neyðaróp
Stundum þarf örvingl-
an til að eygja von.
Stjörnurnar sjást best í
svartasta náttmyrkri.
Lamandi örvænting get-
ur breyst í styrk. Sjálfs-
morðstilraun er kall á
hjálp, miklu skiptir að
svara því kalli.
Óttar Guömundsson geölæknir.
DV, 29. apríl 1995.
Arðbær bylting
Ef hægt væri með fyr-
irbyggjandi aðgerðum að
fá fólk til að hætta að
reykja og drekka og fara
að borða hollan mat,
hreyfa sig mikið og
stunda slökun, byltir það
heilsufari þjóðarinnar til
batnaðar, þegar til langs
tíma er litið. En það linar
ekki kostnað ríkisins á
líðandi stund.
Jónas Kristjánsson ritstjóri,
DV, 12. ágúst 1995.
HEILBRIGÐISMÁL 2/1995 5