Fróðskaparrit - 01.01.2007, Page 87

THE DISTRIBUTION OF TIIE TWO AUXILIARY VERBS
BLÍVA AND VERÐA IN MODERN SPOKEN FAROESE
85
hin vegin leggur dent á, ‘aldri’ at nýta blíva
í skrivliga málinum. Hetta tóktist honum
margháttligt, og hann segði seg vera bilsnan
yvir at hava rakt við hetta. Tá spurt varð
beinleiðis, um hann tí í munnligum nýtir
blíva í hesurn og samsvarandi førum, með-
an hann skrivar verða í øllum førum, var
svarið játtandi uttan naki'an iva. Tað er ein
partur av tí, ið lært verður í skúlanum, at
blíva er óføroyskt. Skal tað skrivliga vera
‘gott føroyskt’, má blíva burtur av somu
orsøk. Sum lærari kundi hann sostatt ikki
loyva sær annað. Hettar seinasta birti í orða-
skiftið um verða, ið hann segði vera eitt tað
ringasta hjá føroyskum børnum at halda skil
á í skrivliga málinum. Hann segði frá teirri
undarligu støðuni, at fyri at læra munin
millum verða og hjálparsagnorðið ella
bindilið-sagnorðið vera, læra børnini ofta
heimagjørdu regluna, at “næstan alla staðni
har tú kanst seta blíva í staðin, skalt tú stava
við đ“. Nøkur orð fullu um ta mótsagnarligu
støðuna, at føroysk børn noyðast at læra seg
rættskriving á móðurmálinun umvegis
danska orðamerking - ella uppaftur veiri -
við at hyggja at læntum orði, ið hvørki skal
ella kann nýtast í skrivliga málinum. Av ti,
at evnið hoyrir heima í viðgerð um stig av
diglossi í málinum, skulu vit kortini lata tað
liggja beint nú.
Eitt annað av heimildarfólkunum, settur
í alment starv, segði, at tá hann hevði fingið
spurningin og dømið í telduposti, hevði
hann tikið sær stundir til at geva sær far um,
hvussu hesi bæði sagnorðini verða nýtt
millum starvsfelagar hansara. Har sigur
hann seg síggja skilligan mun millum tey,
ið hava tikið útbúgving sína heima í Før-
oyum og tey, ið hava verið í Danmark fyri
at taka hægri útbúgving, hann umrøddi ser-
liga ein ikki navngivnan starvsfelaga, ið
ikki bara regluliga nýtir blíva, men bein-
leiðis útihýsir verða, eisini í skrivliga mál-
inum. Sambært hesum heimildarfólkinum
verður tilíkt val eina mest gjørt av danskari
ávirkan. Sjálvur segði hann seg nýta bliva í
talumáli í ein vissan mun, men at hann til-
vitað skákaði sær undan lí í skrivliga málin-
um.
Skoytast skal uppí, at øll heimildarfólk-
ini í lítlu royndini løgdu dent á, at tað báði
er gjørligt, og eisini er rættur málburður at
brúka verða, tá okkurt skal sigast um fram-
tíðina, við sagnorðinum í formligari nútíð.
Fleiri endurtóku tí dømið - tá børnini so
verða størri/eldri - við váttan um, at hetta
er tað, ið er ‘gott føroyskt’, og tískil eisini
tað, tey høvdu viljað skrivað.
Kortini kom fram her frá einum av heim-
ildarfólkunum eitt dønri, ið kann lýsa, at
munur kann vera millum blíva og verða.
Hon segði seg sjálva nýta bliva í t.d. tílíkum
høpi sum omanfyri, og segði samstundis, at
hon aldri vildi nýtt blíva fyri at siga naka
um veðrið. Dømi hennara vóru:
(ai) í morgin veróur ringt veður vs.
*/' morgin blivur ringt veður
(a2) í morgin verður ikki veður at fara til
Mykines vs.
* i morgin blivur ikke verður at J'ara til
Mykines
Sum væntað, kundi heimildarfólkið ikki
siga, hví hon kundi góðkenna blíva fyri at
tosa um, at bømini gerast eldri/gerast vaks-
in, og samstundis ikki vildi nýta tað um
veðrið. Kortini sýnast dømini í (ai) og (a^)
at styrkja uppáhaldið um vantandi merking
av varandi gerð í bliva samanborið við