Fróðskaparrit - 01.01.2007, Page 90

88
NAKRAR HUGLEIÐINGAR UM HVUSSU SAGNORÐINI
BLÍVA OG VERÐA KOMA FYRl í NÚTÍÐAR MUNNLIGUM FØROYSKUM
Dømið vísti seg egnað til at sýna vant-
andi málfrøðiliga merking av varandi gerð
í blíva, við tað at setningurin við blíva varð
avnoktaður av øllum seks. Hetta vil siga, at
dømið styðjar ástøðið um, at málfrøðiliga
merkingin í bliva er ‘become7‘werden’ og
ikki ‘remain’/ ‘bleiben’. Við at nýta verða í
nútíð fáa vit hin vegin eitt kent tekin urn
nakað, ið báði byrjar og eisini varir fram-
yvir. Tað man vera hendan sameining, sum
heimildarfólkini kenna aftur, og sum tey
eisini finna vantandi í blíva, tá tey ikki góð-
kenna tað í støðum har báðar merkingar
skulu vera. Hjá Markey fmna vit stuðul fyri
hesum við tí, ið hann sigur um ‘become’ og
VARANDI GERÐ:
As ‘become’ is blocked by the selection of a
Durative Oualifier. as: Han blev i Rom. we
conclude that a Durative Oualifier gives bliva
durative aspect, where ‘remain’ = [+ Durative]
and ‘become’ = [- Durative] (Markey, 1969:20).
5.2.2 Broytingar mvs. varandi (Inkoativ
vs. Durativ) i Blíva og Verða
At enda varð roynd gjørd við vón um at
kunna siga meir um møguliga málfrøðiliga
merking av broyting í blíva mótvegis verða.
Setningsparið (fi) varð gjørt um sum í (Í2)
og (f?), og aftur vórðu 12 heimildarfólk
spurd um, hvat tílík umskriving hevði at
siga fyri setningin, og hvat tey høvdu valt.
Spurt varð eisini um tátíð, umframt saman-
bering við skrivligt:
(fia) um tú leggur blusuna i klorin, hvítnar hon
(fib) nú er skjótt vetur ogfjøllini hvítna
(f/a) um tú leggur blusuna í klorin, verður
hon hvít
(Í2b) nú er skjótt vetur og jjøllini verða hvít
(f)a) um tú leggur blusuna í klorin, blívur
hon hvít
(Í3b) nú er skjótt vetur og jjøllini bliva hvít
Hóast tað í telduposti aftur varð gjørt greitt,
at spumingurin ikki snúði seg um munin á
‘ringum’ og ‘góðum føroyskum’, kom hetta
kortini aftur í miðdepilin í fyrstu syftu hjá
meirlutanum. Trý av heimildarfólkunum
megnaðu ikki at hugsa um spumingin sum
annað enn, at tað veldst um “hvussu væl, tú
vandar tær um málið“. Av teimum 12 svar-
aðu fýra, at um tey tosaðu uttan at hugsa seg
um, vildu tey valt blíva. Trý søgdu, at tað
ivaleyst valdaðist um høpi, men dugdu ikki
at siga nakað um nær og hví; tey vistu bert,
at tey brúktu bæði orðini. Hini fimm søgdu
seg at velja verða í nútíð, í hvussu er. Til
hetta síðsta eigur at verða nevnt, at tað ikki
er ókent fýribrigdi, at heimildarfólk siga seg
hava reglufastleika viðvíkjandi serligum
málformi, og kortini vísir veruleikin nalcað
annað. I hesum førinum varð sannroynsla
gjørd við at samanbera við ljóðfllu frá 2005,
og vísti tað seg, at uppáhaldið um reglufast-
leika í nýtsluni av verða í nútið iklci passaði
hjá teimum øllum fimm. Tvørturímóti, hjá
trimum av hesum heimildarfólkunum vátt-
aðu ljóðfílurnar, at mál teirra hevði dømi
við blíva í nútíð.
Fjølbroyttu svarini, ið komu burtur úr
hesum, gjørdu tað bæði neyðturviligt og
áhugavert at spyrja meira nágreiniligt.
Burtur úr tí lcom ógvuliga áhugaverda eyg-
leiðingin frá fýra av heimildarfólkunum, ið
søgdu, at um ein hugsar seg um, so er har
ein lítil munur. Tað er ikki at undrast á, at
summi fóru at grunda eitt sindur meir yvir
málið, av tí at tey umafitur og umaftur vórðu