Samtíðin - 01.06.1943, Page 10

6
SAMTlÐIN
hafa haft hann fyrir tákn, m. a. hefir
hinn stígandi logi verið látinn tákna
mátt mannsandans til þess að hefja
sig ofar og hærra, npp frá dufti jarS-
arinnar, frá sínum eigin ófullkom-
leika.
Trúin á þennan mátt mannsand-
ans, á vaxtarmált lians og þroska-
liæfi, á tign hans og göfgi, er liinn
heilagi eldur. Þar sem sá eldur brenn-
ur eru óskalönd, full af vonum og
fyrirheitum. Þar er sólarsýtn þótt
svartnættismyrkur sé annarsstaSar.
ÞaS eru þessi lönd, sem þér eigiS
aS berjast til, þvi þaS kostar baráttu
aS vinna þau og halda þeim. Tröllin
eru mörg og sterk, og þau eru víSa
á ferSum og leitast sífellt viS aS
slökkva eldinn, og þaS er ekki alltaf
auSvellt aS verja hann fyrir þeim.
Þegar oss virSist hera mest á misk-
unnarleysi og tilgangsleysi í tilverunni
þegar viS oss hlasa lieimsstyrjaldir
og hvers kjrns hörmungar, þegar vér
þykjumst sjá svo mikiS af var-
mennsku og vesalmennsku, af ill-
girni og heimsku hjá öSrum mönn-
um, og þegar samvizkan jafnvel
bendir oss á eitthvaS af þessu hjá
oss sjálfum, og vér stöndum orSIaus
andspænis henni, þá eru tröllin ekki
langt i burtu og þá er eldinum hætta
búin.
Vera má, aS trúin á mátt og göfgi
mannsandans hafi ekki mikiS gengi
nú um stundir. Injuria temporum
er mikil, og ofurmagn hennar kann
aS hafa svipt margan manninn þess-
ari trú. En sá sem henni liefir tapaS,
hefir tapaS heimsstyrjöld sinni. Hann
er kominn í tröllahendur.
Vér academici ættum öðrum frem-
ur aS vera árvakrir verSir hins heil-
aga elds, trúarinnar á mannsandann.
Þér bætist í vorn hóp á tímum, sem
mörgum þykja kvíSvænlegir. Samt
höfum vér, sem eldri erum, ástæSu
til aS öfunda ySur, því þrátt fyrir
alla injuriam temporum eru nú
merkileg tímamót og tákn á lofti
stórfenglegri en fyr og eg vil segja
heillavænlegri. Aldrei síSan mennirn-
ir fyrst tóku aS hugsa, hefir þekkingu
þeirra á heiminum fleygt eins mikiS
fram og nú, allra síSustu áratugina;
aldrei fyr hefir viShorf þeirra til til-
verunnar tekiS slikum hreytingum.
Þessi bylting, stórkostlegasta bylting-
in, sem nokkurntíma hefir orSiS i
sögu mannsandans, liggur aS vísu
enn í nokkurskonar þagnargildi, ef
svo mætti segja, og er ekki enn farin
aS hafa nein teljandi áhrif á lífsskoS-
un alls almennings eSa á samlíf
manna. En þau áhrif koma á sínum
tíma, og allt bendir til ])ess, aS þau
verSi á þann veg, aS hinn heilagi eld-
ur logi skærar meS mönrnmum en
fyr. Sú hreyting verSur i ySar tíS,
sem nú eruS ung.
Lifið vekur yður að hörðum hildar-
leiki. Eg óska yður þess, að þér megið
ganga vopndjörf og vígreif til hverr-
ar orustu í því striði. Eg óska yður
þess, að þér missið aldrei sjónir af
því, að markmið baráttunnar er að
sigra, og að sigurinn er sá að vinna
yður gull manngildisins og vernda og
glæða hinn heilaga ekl í sálum vSar.
Þess sigurs óska eg yður með hinni
fornu heillaósk:
Heil hildar til,
heil hildi frá.