Samtíðin - 01.05.1948, Blaðsíða 7

SAMTÍÐIN
Maí 1948_____Nr.J42___15. árg., 4. hefti
SAMTÍÐIN kemur mánaðarlega, nema i janúar og ágúst. ÁrgjaldiS er 20 kr. og greið-
ist lynriram. Asknlt getur nyrjað hvenær sem er. Ursogn er hundin við aramót.
Hitstjori og útgeíandi: bigurður bkúlason magister, sirni 2a20, póstholí 75. Áskrutar-
gjölUum veitt motlaka i verzluninm iiækur & nttong hf., Austui'str. 1, Bókabuð Aust-
urbæjar, Laugaveg 34, og á Bræðraborgarstig 20. Urentuð i b'elagsprentsmiójunni.
□ FFITA ER ALGENG DAUÐADRSÖK
AÐ ER að vonum mikið talað um
hungur í veröldinni um þessar mund-
ir. Á hitt er síður minnzt, hve mjög
heilsufar fólks hefur batnað í þeim lönd-
um, þar sem menn hafa orðið að neita
sér um óhóf í mat og drykk. Virðist slíkt
koma ýmsum mönnum á óvart, því að
stundum birta blöðin fregnir um, að þrátt
fyrir minnkaðan matarskammt, m. a. skort
á kjöti o. s. frv., hafi heilsufar fólks aldr-
ei verið betra en nú! Það mun mála sann-
ast, að þrátt fyrir allt of tíðan hungur-
dauða hér í heimi sé ofát og offita þó enn
tíðari dánarorsök en skorturinn.
Ekki alls fyrir löngu birtist í danska
blaðinu Politiken viðtal um offitu við dr.
Tage Christiansen yfirlækni. Leyfum vér
oss að endursegja hér nokkur af ummælum
læknisins, sem ætla mætti, að ættu brýn-
ast erindi til vor íslendinga:
Pjöldi fólks er allt of feitur. Þetta staf-
ar suinpart af rangri efnaskiptingu í lík-
amanum, en langoftast er slíkt sjálfskap-
arvíti og stafar blátt áfram af því, að fólk
étur of mikið. Sætindaát og sífelldir bitar
og sopar milli reglulegra máltíða valda
smám saman offitu. Þá er mjög fitandi að
borða á kvöldin. Enda þótt menn neyti
ekki daglega nema örfárra gramma um-
fram nauðsyn, verða afleiðingarnar, þegar
fram líða stundir, allt of mörg kíló af of-
fitu, sem hlaðast á líkamann. Það er ekki
rétt, að fólk fitni af því einu að drekka
glas af köldu vatni, eins og oft er við-
kvæðið. Fita stafar af því, að menn neyta
fleiri liitaeininga en líkaminn þarfnast.
Kvenfólk verður offitunni oftar að bráð
en karlmenn. Því er hættast við henni,
þegar það er að komast af gelgjuskeiði,
svo og um fimmtugt. Karlmenn taka oft
mjög að fitna á sextugsaldri. Hins vegar
er ráðlegt að hafa gát á holdafari sínu, úr
því að menn eru komnir yfir þrítugt. Sé
það gert, er hægt að verjast offitu. Til
þess þarf ekki sérlega mikið viljaþrek.
Hins vegar er miklu örðugra að hora sig,
er menn hafa safnað mikilli ístru. Og
skyndimegrun gerir fólk miklu óásjálegra
en sífelld hófsemi, er varnar offitu. Ró-
lyndum mönnum er hættast við að fitna
úr hófi fram, enda gefa þeir manna sízt
gaum að holdafari sínu. Caesar hefur vafa-
laust haft rétt fyrir sér, er hann sagðist
helzt vilja hafa í kringum sig feita menn,
-því að þeir væru góðlyndir og skemmti-
legir. Vingjarnlegt fólk verður oft hold-
ugt. Það borðar, þegar það langar í mat, og
hirðir ekki um að hreyfa sig að nauð-
synjalausu. Enginn skyldi þó ætla, að all-
ir feitir menn séu ánægðir og góðlyndir.
Plestir þeirra eiga eftir að komast að
raun um, að fitan er þeim háskaleg plága.
Ef fólk horar sig, stafar slíkt oftast nær
fremur af fegrunarviðleitni en heilbrigði-
ástæðum. Langfæstir hugsa um það, að of-
fita styttir einatt ævina og veldur oft
dauðsföllum, ef menn verða fyrir veik-
indum. Skýrslur líftryggingarfélaga sýna
og sanna, að á vissu aldursskeiði eru feit-
ir menn í um það bil helmingi meiri
dauðahættu en grannir og að til er aðeins
einn sjúkdómur, er ekki vinnur á fleiri
feitum mönnum en mögrum sjúklingum,
en það eru berklar. Sé um hjartasjúkdóm
eða of háan blóðþrýsting að ræða, eru
feitir menn í miklu meiri lífshættu en