Samtíðin - 01.05.1948, Blaðsíða 13

SAMTÍÐINÍ
lenzkum stúdentum allmiklum örð-
ugleikum i upphafi styrjaldarinnar,
að hvorki var unnt að stunda nám
við erlenda háskóla né að útvega út-
lenda prófessora til Islands. Því mið-
ur áttu íslenzkir stúdentar þess þá
engan kost að stunda nám við enska
háskóla, og bar margt til þess. Pró-
fessorar voru þar fáir, og auk þess
var t. d. næsta liættulegt að dvelj-
ast i London. Englendingar sjálfir
áttu þá aðeins kost á eins árs há-
skólanámi. Þess vegna gripu margir
islenzkir stúdcntar því fegins hendi,
er þeim veittist tækifæri til að hefja
nám við ameríslca háskóla, og lief
ég frétt af allmörgum kunningjum
mínum, sem fóru til háslcólanams til
Bandaríkjanna. Sumir ykkar kunna
að spyrja, hvort ekki muni reynast
hætta á því, að þessir sömu stúdent-
ar ílendist nú í Ameríku fyrir fullt
og allt að loknu námi. Ekki býst ég
við því. Bæði er nú það, „að römm
er sú taug, sem rekka dregur föður-
túna til“, og svo dylst engum, að
heima á Fróni er frámtíð urigra dug-
mikilla menntamanna hjört og glæsi-
leg. Islenzka þjóðin er orðin tiltölu-
lega vel efnuð og getur lioðið há-
menntaæsku sinni girnilegar stöður.
Um íslenzka stúdenta í London
veit ég því miður næsta lítið, þó að
ég eigi að heita meðlimur í félags-
skap þcirra og greiði honum árgjald
mitt. Satt að segja hefur mér aldrei
vcitzt tækifæri til að koma á fund
í íslenzka stúdentafélaginu þar í bæ,
en fundir í því eru venjulega haldn-
ir tvisvar í mánuði, og munu þeir
vera með líku fyrirkomulagi og fund-
irnir ykkar hér í Höfn.
0
þEGAR ÉG var heðinn að tala hér
í kvöld, var stungið upp á því,
að ég nefndi þetta erindi: „Island
séð með augum Englendings“. Það
fannst mér vel til fundið, og hef ég
nú reynt að lýsa nokkuð viðhorfi
mínu frá því sjónarmiði, að þvi er
viðvíkur hi’eytingum þeim, er orðið
hafa á Islandi á sti’íðsárunum. Þessu
til viðhótar langar mig til að segja
nokkur orð uixi land og þjóð eins
og livort tveggja kom mér fyrir
sjónir. Islenzka sveitin liafði alveg
sérstök óhrif á mig. Mér fundust
fjöllin og dalirnir mjög nátengd.
fólkinu og andinn af „bláfjallageim
og hájöklahring“ alls staðar næsta
áþreifanlegur. Margar af kærustu
endui'ininningum mínum frá Islandi
eru tengdar sveitafólkinu. Ávallt
var hressandi að fara úr Reykjavík
upp i sveit, þegar maður var orðinn
þreyttur á hæjarlífinu. Þá var eins
og maður hyrjaði nýtt líf. Á sumr-
in fór ég stundum í lxeyskap, og var
þá oft unnið næsta ósleitilega allt
til miðnættis. En þótt menn yrðu
verklúnir, varð andinn aldi’ei þreytt-
ur. Að loknu dagsvei’ki spiluðum við
oft á harmóniku. Og þö að ég sé nú
fremur lítið hrifinn af því liljóðfæri
xrndir venjulegum lcringumstæðum,
fannst mér það þó vera það bezta,
sem völ væri á í öllum hehninum.
Ég dvaldist um tveggja ára skeið í
Vestmannaeyjum, og þó.tti mér þar
afar gott að vera. Enda þótt tilvei’-
an þar væri ckki ýkja fjölbreytt, var
alltaf jafn gaman að hlusta á sögur
gamla fólksins, sem þckkti hvern
stein í Eyjunum og hverja fleytu á
höfninni. Það var eins og það lifði