Fréttablaðið - 28.04.2010, Blaðsíða 13
MIÐVIKUDAGUR 28. apríl 2010 13
Í fréttaskýringu Kolbeins Óttars-sonar Proppé í Fréttablaðinu 22.
apríl er ég sérstaklega tekin út í
umfjöllun um „ófriðarbál“ innan
VG og þess getið að ég gangi í litl-
um takti við aðra í þingflokknum.
Fréttaflutningur Kolbeins veldur
mér vonbrigðum því stutt er síðan
út kom skýrsla rannsóknarnefndar
Alþingis, þar sem ítarlega er gerð
grein fyrir hörmulegum afleiðing-
um foringjaræðis og heraga innan
ríkisstjórnarflokka. Von mín um að
við myndum sem þjóð taka til okkar
eitthvað af þeim lærdómi sem draga
má af því sem afvega fór og leiddi
til falls bankanna dofnaði við lestur
fréttaskýringarinnar. Enn og aftur
á að einangra einstaklinga pólitískt
sem ekki undirgangast oddvitaræði
íslenskra stjórnmála. Við megum
ekki láta slíkt viðgangast lengur og
eigum að leggja rækt við skoðana-
skipti og lýðræðisleg vinnubrögð í
íslenskum stjórnmálum.
Gegn foringjaræði
Í siðferðisskýrslu rannsóknar-
nefndarinnar segir m.a. að „Íslensk
stjórnmálamenning er vanþroskuð
og einkennist af miklu valdi ráð-
herra og oddvita stjórnarflokkanna.
Þingið rækir illa umræðuhlutverk
sitt vegna ofuráherslu á kappræðu
þar sem þekking og rökræður víkja
fyrir hernaðarlist og valdaklækj-
um“ (bls. 184, bindi 8). Ég tek undir
þessa gagnrýni á íslenska stjórn-
málamenningu, þar sem hún sam-
ræmist því miður reynslu minni af
þingmannsstarfinu síðastliðið ár.
Ástæða þess að ég ákvað að skipta
um starfsvettvang og taka þátt í
pólitík var til þess að berjast fyrir
endurreisn íslensks samfélags á
forsendum almannahagsmuna
en ekki sérhagsmuna. Ég valdi
mér stjórnmálaflokk sem hefur
á stefnuskrá sinni að byggja upp
lýðræðislegt og réttlátt þjóðskipu-
lag. Stefna flokksins hefur fram til
þessa verið mér kærari en hlýðni
við forystuna, enda gekk ég ekki til
liðs við ákveðna einstaklinga. Við
erum mörg í VG sem höfum þessa
afstöðu og höfum verið óhrædd
við að gagnrýna forystuna fyrir að
beita ólýðræðislegum vinnubrögð-
um og innleiða aðgerðir sem ekki
samrýmast stefnu flokksins. Þessi
gagnrýni hefur ekki aðeins átt sér
stað í þingflokki VG heldur einn-
ig á flokksráðsfundum. Sem betur
fer eru lýðræðisöflin enn sterk í
VG. Þetta vita þeir sem til þekkja
og blaðamenn sem eru vandir að
virðingu sinni og kynna sér allar
hliðar málsins.
Norrænt réttlæti
Mér fannst eins og fjölmörgum
öðrum VG-félögum ámælisvert að
forysta stjórnarflokkanna reyndu
að keyra Icesave-samninginn í
gegnum ríkisstjórnarflokkana án
þess að þingflokkurinn fengi tæki-
færi til að lesa hann þegar málið
kom upp í júní á síðasta ári. Vilja-
yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar,
sem eru ekkert annað en loforð um
stefnu og aðgerðir ríkisstjórnar-
flokkanna, hafa verið sendar AGS
án þess að þær hafi verið born-
ar undir stjórnarflokkana. Ég hef
ítrekað gagnrýnt aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar til að taka á skulda-
vanda heimilanna fyrir að vera í
anda frjálshyggju en ekki norræns
velferðarkerfis. Fátækrastimpilinn
er hafinn á loft og aðeins þeir sem
bankarnir og dómskerfið segja að
þurfi á aðstoð að halda fá hana en
ekki allir þeir sem nú sitja uppi með
stökkbreytt lán. Eitt helsta einkenni
norræna velferðarkerfisins er að
aðgerðir eru fyrir alla og síðan er
skattkerfið notað til að ná til baka
frá þeim sem ekki þurfa á aðstoð
að halda. Ef almennar aðgerðir
duga ekki, þá er gripið til sértækra
aðgerða.
„Ófriðarbálið“ svokallaða er
tendrað af þeim sem ganga ekki í
takt við stefnu VG og vilja að þagg-
að sé niður í gagnrýnisröddum.
Að ganga í takt
Á dögunum féll í héraðsdómi dómur í máli eins umsækjenda
um dómarastöðu í norðaustur-amt-
inu. Sá taldi settan dómsmálaráð-
herra hafa brotið á sér með því að
skipa síður hæfan umsækjanda í
stöðuna. Niðurstaðan varð áfall
fyrir dómsmálaráðherra og ríkið.
Það er að vonum. Þetta tilvik er í
hópi ömurlegustu dæma um mis-
beitingu opinbers valds hér á landi.
Hitt vakti athygli að héraðsdóm-
ur taldi settan dómsmálaráðherra
persónulega ábyrgan í málinu.
Þetta er mikið áhorfsmál. Fram
að þessu hafa þeir sem orðið hafa
fyrir valdníðslu ráðherra getað
stefnt ríkinu. Sumir jafnvel náð
rétti sínum. Ríkið þá verið dæmt
til að greiða þeim bætur. Staðan
er svona: Við höfum hálfrar aldar
gömul lög um ráðherraábyrgð,
byggð á 14. gr. stjórnarskrár. Þar
segir að ráðherrar beri ábyrgð á
stjórnsýslu sinni. Að lög skuli sett
um ráðherraábyrgð. Að ákæruvald
sé í höndum Alþingis og að Lands-
dómur dæmi þau mál. Þetta kerfi
hefur að vísu aldrei virkað.
Vafalaust er að í núgildandi
fyrir komulagi fellst að refsi-
ábyrgð vegna embættisbrota verð-
ur ekki felld á þann sem gegnir
eða gegnt hefur embætti ráðherra
af öðrum en Landsdómi. Hið sama
hafa ýmsir talið að ætti að gilda
um skaðabótaábyrgð. Þessu hafn-
ar héraðsdómur. Telur þá ábyrgð
fara að almennum reglum. Einnig
um aðild að málum. Þetta kann að
vera fræðilega umdeilanlegt. Hitt
sýnist augljóst; sé það misskiln-
ingur að persónuleg bótaábyrgð
vegna embættisbrota fari ekki að
kerfi ráðherraábyrgðarlaga verður
að breyta því. Það er ómögulegt að
þeir sem trúað er fyrir því að fara
með ráðherravald þurfi að verja
ákvarðanir sínar persónulegri
bótaábyrgð andspænis þeim sem
eru ósáttir við þær ákvarðanir.
Ímyndum okkur að ráðherrar
hrunstjórnarinnar hefðu staðið
í lappirnar gagnvart bönkunum.
Tekið á þeim til að verja hagsmuni
þjóðarinnar. Áttu þeir þá að þurfa
að sitja undir hótunum um persónu-
lega skaðabótaábyrgð? Að formúu
yrði varið til að siga á þá hjörð lög-
manna? Má gera ráð fyrir að það
hefði bætt frammistöðu þeirra?
Endurskoðun ráðherraábyrgð-
arlaga er brýn. Það kerfi verður
að virka. Lausnin er ekki sú að fá
sérhagsmunaklíkunum í hendur ný
tæki til að stýra ráðherrum. Hitt
er líka brýnt; Á næstu árum munu
ganga til dóms mörg mál sem á
einn eða annan hátt munu fjalla um
uppgjör vegna hrunsins. Þá reynir
á að dómstólarnir standi í lappirn-
ar. Einnig þeir fara með opinbert
vald. Það er ekki þeirra hlutverk
að berast með straumi almennings-
álitsins. Reynslan sýnir hvað það er
hættulegt þegar valdhafarnir falla
í þá gryfju.
Ábyrgð ráðherra
Innanflokksmál VG
Lilja Mósesdóttir
Þingkona VG
Dómsmál
Ástráður
Haraldsson
Hæstaréttarlögmaður
og dósent við
Háskólann á Bifröst
Reginn ehf. dótturfélag Landsbankans (NBI hf.) hefur falið Fyrirtækja-
ráðgjöf Landsbankans að annast sölu á öllu hlutafé í Eignarhaldsfélaginu
Smáralind ehf. sem á og rekur verslunar miðstöðina Smáralind í Kópavogi.
Seljandi hlutafjárins er Fasteignafélag Íslands ehf. sem er í eigu Regins
ehf. Fasteignafélag Íslands hefur átt í fjárhags erfiðleikum, en efnahagur
Eignarhaldsfélagsins Smáralindar ehf. er og hefur verið traustur.
Verslunarmiðstöðin Smáralind var opnuð árið 2001 og hefur frá stofnun
verið mikilvægur þáttur í verslun á Íslandi. Smáralind er stærsta verslunar-
miðstöð landsins, hún er 62.730 fer metrar að stærð og þar af nýtast
40.490 fermetrar undir verslun.
Starfsemi félagsins felst í útleigu, rekstri, viðhaldi og uppbyggingu
verslunar miðstöðvarinnar Smáralindar. Kaupandinn verður einn eigandi
húsnæðisins.
Söluferlið hefst formlega með þessari auglýsingu og er opið öllum
áhuga sömum fjárfestum, sem standast hæfismat og sýnt geta fram á
fjárfestingar getu umfram 500 milljónir króna.
Unnt er að nálgast allar frekari upplýsingar um söluferlið, um félagið sem
til sölu er og önnur nauðsynleg gögn, þar með talda trúnaðaryfirlýsingu
og hæfismat, á heimasíðu Landsbankans, landsbankinn.is.
Frestur til að óska eftir þátttöku í ferlinu rennur út klukkan 16.00
þriðjudaginn 25. maí 2010.
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
4
19
19
N
B
I h
f.
(L
an
d
sb
an
ki
n
n
),
k
t.
4
71
0
0
8
-0
2
8
0
.
Verslunarmiðstöðin
Smáralind til sölu
landsbankinn.is | 410 4000