Fréttablaðið - 17.07.2010, Blaðsíða 18

18 17. júlí 2010 LAUGARDAGUR
Þáttaskil urðu í trúnni þegar Auður
var 21 árs. „Systir mín dó aðeins 25
ára gömul. Ég gat ekki skilið réttlætið
í því og bað guð að bíða aðeins.“ Auður
gaf trúnni smá frí en það andlega leit-
aði áfram á hana, í ýmsu öðru formi en
bókstafnum. „Guð er stærri en allar
reglur og öll boðorð og ég leitast eftir
því að styrkja það æðra í sjálfri mér og
reyna að sjá það í öðrum. Í jóganu snýst
allt um að gefa eftir inn í núið og inn í
okkar æðri vitund, vera núverandi. Það
er hamingjan og þar er Guð.“
Samanlagt dansaði Auður erlendis í
ein sjö ár og vann glæsta danssigra, en
hún dvaldi á Íslandi jafnan á milli. Blöð-
in heima fylgdust með, meðal annars
þegar hún hlaut fyrstu verðlaun í nor-
rænni danskeppni í Finnlandi aðeins
21 árs gömul. Auður var sóló-
dansari hjá Bayerische Staatsop-
er í München í fjögur ár, Basler
Ballet í Basel í eitt ár og Konung-
legu sænsku óper-
unni í Stokkhólmi á
árunum 1985-1987.
Álagið var mikið
og keyrði Auður sig hart
áfram, jafnvel á meðan
hún tókst á við meiðsli,
alltaf með það í huga að
standa sig. „Seinna fór ég
á fund hjá vinnualkasamtökum
sem byggðu á 12 spora kerfinu.
Fundirnir voru klukkan hálftíu
á kvöldin, eftir að löngum degi
vinnualkanna lauk og svo duttu
fundirnir upp fyrir því það hafði
aldrei neinn tíma til að mæta!
En þarna var ég að hætta að
dansa, um þrítugt, og byrjuð að
skapa.“
Auður fór í leikhúsin og eftir
að hafa unnið mikið sem aðstoð-
arleikstjóri fór hún í nám í leikstjórn til
Bretlands, með tvö börn meðferðis og
eiginmann. Auður starfaði næstu árin
mikið í leikhúsinu, sem danshöfundur
og leikstjóri og starfrækti eigið leikhús,
Svöluleikhúsið. Auður fékk góða dóma
fyrir sýningar sínar en segir að í dag
eigi jógastöðin Lotus, sem hún stofnaði
ásamt Ástu Arnardóttur árið 2002, hug
hennar allan. „Þar liggur mín ástríða
núna og það þyrfti mikið til að ég myndi
fara aftur í leikhúsið. Í leikhúsinu er líka
viss æskudýrkun sem mér finnst vera
miður. Það sést á vissri nýjungagirni
þegar margra ára reynsla fólks er ekki
nýtt, hvort sem er í leikstjórn, dansi eða
leikmyndahönnun jafnvel. Eins og það
er nú fallegt að sjá þroskaðan dansara
til dæmis á sviði.“
Andaði drengnum í heiminn
Jóganámskeið Auðar njóta mikilla vin-
sælda, ekki síst meðgöngujógað en
sjálf uppgötvaði Auður meðgöngujóg-
að í kringum árið 2000 þegar hún bjó í
Bandaríkjunum og lærði jóga. „Ég and-
aði drengnum mínum þá í heiminn og
það var stórkostleg upplifun að finn-
ast maður vera sjálfur við stjórn. Ég
hafði átt ágætar fæðingar áður en vant-
aði þessa meðvitund og ég lagðist bara
ómeðvituð á bakið með lappirnar upp
í loft, þótt það hentaði ekki mínum lík-
ama. Sú stelling hentar læknunum betur
en konunni sjálfri. Hver fæðing er svo
einstök og ég minni konurnar á að lík-
aminn okkar er svo undursamlega vitur
og því svo mikilvægt að við lærum að
hlusta á hann.“
Auður fylgist óhjákvæmilega vel með
því sem er að gerast í bænum hjá barns-
hafandi konum og segist upplifa bylgju
af heimafæðingum um þessar mund-
ir. „Ég veit ekki hvort þetta er hluti af
kreppuferlinu okkar – að byrja að sauma
og baka og eiga svo barnið heima. Ég pre-
dika ekki heimafæðingar, segi að konan
eigi að vera þar sem henni líður vel, en
mér hefur hins vegar fundist vanta upp
á að heimafæðingar séu kynntar konum
sem einn af valkostunum. Í Hollandi eru
til dæmis 40 prósent fæðinga heimafæð-
ingar og við vitum að í heimafæðingum
er minna um inngrip og sýkingar, þar
sem konan er í eigin bakteríuflóru. Einn-
ig rifna konur minna, og er það vegna
þess að þær eru meira í vatni heima hjá
sér.“
Dóttir í sömu sporum
Sjálf er Auður orkumikil, fær margar
hugmyndir og mörg verkefni eru fram
undan. Auk þess að kenna jóga heldur
Auður utan um kennaranám í kundalini
jóga og mun í ágúst flytja inn til lands-
ins jógameistara, Gurmukh, sem er ein
af fyrirmyndum Auðar, stórkostleg kona
að hennar sögn. Synir Auðar eru tveir,
einn í ferðamálafræði og annar 10 ára
boltastrákur, örverpið sem er dekrað
að móðurinnar sögn. Dóttir Auðar, Inga
Huld, sem svo heitir eftir föðurömmu
sinni, Ingu Huld Hákonardóttur, fetar
hins vegar í fótspor Auðar og dansar í
Bruss el í vetur. „Ég reyni að passa mig
að ráðleggja henni ekki um of, því auð-
vitað þarf hún að upplifa hlutina sjálf.
En við erum í góðu sambandi og ég
vona að ég geti miðlað til hennar af
því sem mun reynast henni vel.“
Jógað hefur hjálpað Auði mikið
við að hægja á sjálfri sér. „Jógað
hægir á skvaldrinu og hraðanum
og kennir manni að njóta augna-
bliksins og hætta að bíða eftir því
sem gerist á morgun eða eftir viku.
Fólki hættir til að flýja sjálft sig og
eigin veruleika, í sambönd, í að eign-
ast fleiri börn, í eitthvað nýtt. Sjálfa
dreymdi mig eitt sinn draum þar sem
gaf að líta grænt engi í allar áttir og
þar var ekkert að fara. Það er
eins og jógað, þar sem kennt
er að læra að vera þar sem
þú ert hér og nú. Vera núver-
andi með núvitund. Mér finnst
gott að kenna það sem ég er að reyna
að temja mér sjálf. Ég dembi mér yfir-
leitt út í mikla vinnu og þarf að passa að
ofgera mér ekki og halda jafnvægi, ekki
síst til að hafa líka orku fyrir fjölskyld-
una mína.“
A
uður Bjarnadóttir er nafn
sem allir þekkja og tengja
við ballettdansarann
sem hún hafði að atvinnu
aðeins 14 ára gömul.
Tveimur árum síðar sló
hún í gegn og dansaði næstu árin um
alla Evrópu, ein af okkar fyrstu ballerín-
um til að gera slíkt. Í dag tengja marg-
ir Auði við jógalistina, en í dag á hún og
rekur eigin jógastöð eftir að hafa samið
dansa og leikstýrt í leikhúsunum í mörg
ár. Sagan hefst hins vegar árið 1958, í
Vesturbænum, þar sem Auður fæðist og
elst upp.
Sviðið annað heimilið
„Ég er alin upp sem Vesturbæingur,
gekk í Melaskóla, Hagaskóla og allt þar
til ég flutti í Garðabæinn fyrir fjórum
árum bjó ég annaðhvort erlendis eða
í Vesturbæ. Flestum þótti því skrít-
ið þegar ég fluttist í Garðabæinn en á
meðan ég sé sjóinn er mér alveg sama
hvar ég er. En ég átti sem sagt vinkonu
í næsta húsi á Kaplaskjólsveginum og
elti hana út í KR-heimili í balletttíma
til Eddu Scheving og vissi þá ekki hvað
ballett var. En ég kveikti á dansinum
mjög fljótt, hafði mikinn áhuga og eftir
þetta flaug aldrei nokkurn tímann í koll-
inn á mér að hætta. Níu ára fer ég svo í
Þjóðleikhússkólann og var heppin, var í
hóp sem var mikið tekinn inn í sýning-
ar og upplifði því leikhúsævintýrið frá
upphafi.“ Þjóðleikhúsið verður upp frá
þessu annað heimili Auðar.
Lærði í öllum pásum
Sá tími sem ballettæfingarnar tóku var
viðráðanlegur í fyrstu. „Já, já, maður
átti þarna í byrjun líf utan ballettsins
en svo man ég eftir því að 12 ára gömul
var ég að farin að fá frí í skólanum fyrir
æfingar enda þá farin að fara daglega í
ballett. Smám saman fór vinahópurinn
einnig að verða sérhæfðari, varð svo-
lítið mikill stelpuvinahópur, og ég hef
stundum saknað þess að hafa misst af
þessu venjulega skólaferli sem gerðist
óhjákvæmilega þar sem ég var orðin
atvinnudansari aðeins 14 ára.“
Til að allt gæti gengið upp í ballett-
inum fyrir Auði og hún klárað skóla-
skylduna fékk hún undanþágu til að taka
landsprófið á tveimur árum. „Ég skipti
þessu þannig að ég tók fjögur fög fyrra
árið og önnur fjögur seinna árið. Ég
man að ég var í skólanum frá klukkan
átta til 12 á hádegi og lærði inni á bóka-
safni í öllum pásum. Á hádegi fór ég svo
beint upp í leikhús og var til níu eða tíu
á kvöldin. Svona var dagurinn í tvö ár
og ég varð svolítið sjálfstæð og fullorð-
in snemma.“
Uppreisn eftir athyglina
Auður ólst upp á stóru heimili, átti fjög-
ur systkini, tvö eldri og tvö yngri. „Þetta
var stórt heimili og mikið álag á mömmu
því tvö yngri systkini mín voru þroska-
heft. En mamma og pabbi voru ótrúlega
dugleg að standa við bakið á mér þótt
dansinn hafi verið algerlega á mínum
forsendum. Þegar ég hugsa til baka átta
ég mig á því hvað ég naut þess að heim-
ilið var alltaf opið en það var stöðugur
gestagangur í tengslum við ballettinn,
danshöfundar og dansarar sem komu
til landsins, og mamma og pabbi héldu
alltaf matarboð fyrir mína hönd. Það
var ómetanlegt.“ En hafði Auður þá ein-
hvern tíma aflögu til að vera unglingur
og gera eitthvað af sér? „Nei, ekki beint,
ég kláraði sveitaböllin 14-16 ára en fór
að leita í andlegum málum þegar ég var
16 ára og vissi ekki hvernig átti að taka
á allri athyglinni sem ég fékk þá skyndi-
lega.“
Listdansstjóri í fýlu
Atburðarásin í lífi Auðar hafði verið
hröð. „Þegar ég var 14 ára var ég orðin
atvinnudansari áður en ég vissi hvað
atvinnudansari var. 16 ára varð ég fræg
og gerði mér enga grein fyrir því hvað
það þýddi. Ég var 16 ára þegar ég dans-
aði við Helga Tómasson í Coppelíu og
í kjölfarið birtust umfjallanir um mig
í öllum blöðum. Þetta var allt svolítið
skrítið fyrir svona unga stelpu.“ List-
dansstjórinn, sem þá var, skildi ekki
hvernig Ísland gat haft svona mikinn
áhuga á 16 ára gamalli stelpu og jafn-
framt af hverju það var ekki hann sem
blöðin fjölluðu um. „Ég fann þetta, þótt
hann segði mér það ekki beint, en hann
talaði ekki við mig í viku fyrir frumsýn-
inguna og ég frétti svo síðar að það hefði
verið út af þessu. Þetta varð svo mikil
vinna að ég heimtaði frí og herjaði það
út á miðjum vetri. Mér fannst ég þurfa
að komast burt og fer til London þar sem
ég dvel á farfuglaheimili og sæki ball-
etttíma eftir eigin hentugleika. Sveinn
Einarsson, þáverandi þjóðleikhússtjóri,
skrifaði fyrir mig bréf og með það gat
ég sótt tíma í The Royal Ballet. En á
þessum tíma álpaðist ég inn í kirkju og
frelsaðist. Ég hafði reyndar alltaf verið
leitandi en þarna fannst mér vanta ein-
hvern tilgang í þetta allt – var lífið að
öðlast frægð sem dansari eða eitthvað
allt annað?“
Bað guð að bíða eftir lát systur
Nýtt líf tók við, þar sem Auður gekk í
Laura Ashley-skyrtum sem náðu upp í
háls og síðum pilsum, með það á prjón-
unum að breiða út trúna meðal annarra
dansara. „Ég var „frelsuð“ í nokkur ár.
Á þessum tíma bjó ég meðal annars og
dansaði í Þýskalandi, og meðfram dans-
inum sótti ég samkomur, biblíu- og bæna-
stundir. Jú, ég tók hlutverk mitt mjög
alvarlega. Þegar ég bjó í Þýskalandi
og fór í ballettferðalög til landa austan-
tjalds, þar sem fólk mátti ekki eiga biblí-
ur, reyndi ég jafnan að smygla nokkrum
með mér í leiðinni. Þannig keyrði ég í
rúgbrauði til Ungverjalands, með biblí-
ur faldar undir bílnum og þegar ég tók
þátt í ballettkeppni hjá Bolshoi-ballettin-
um í Moskvu hafði ég mikið fyrir því að
smygla með mér biblíum þangað í leið-
inni. Ég keypti konfektkassa í fríhöfn-
inni, tók konfektið út og pakkaði biblí-
um inn í staðinn, með tissjú og sellófani
utan um. Ég var stöðugt að leita leiða til
að smygla biblíum.“
Systir mín
dó aðeins
25 ára göm-
ul. Ég gat
ekki skilið
réttlætið í
því og bað
guð að bíða
aðeins.
Faldi biblíur í konfektkassa
Auður Bjarnadóttir var aðeins 14 ára þegar hún var orðin atvinnudansari í ballett. 16 ára, orðin okkar þekktasta ballerína, frels-
aðist hún og ætlaði að breiða út trúna í dansheiminum. En eins og Júlía Margrét Alexandersdóttir komst að, bað hún guð að bíða.
GEKK NÆRRI SÉR „Fundirnir voru klukkan hálftíu á kvöldin, eftir að löngum degi vinnualkanna lauk og svo duttu fund-
irnir upp fyrir því það hafði aldrei neinn tíma til að mæta,“ segir Auður Bjarnadóttir. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
DANSAÐI UM ALLA EVRÓPU Auður Bjarnadótt-
ir er ein fyrsta íslenska ballerínan sem sló í
gegn erlendis.