Morgunn - 01.06.1926, Page 13

M 0 R G U N N
7
;il: vísindamönnunum, sem lielgað hafa þekldngu sína listinni
aö drepa ménn:
„Bakteríuófriöur var reyndur lítillega í síöasta stríði, og
árang-urinn var mjög efnilegur. Aöferðirnar, sem notaðar
voru, voru að eitra vatnsból meö kóleru- og taugaveikisgerl-
um, og aö sleppa hundum, sem sýktir liöfðu veriö með bunda-
æöi, inn í lönd óvinanna. Þetta er að minsta kosti efnileg
byrjun, sem vonast má eftir aö nái ágætum þroska.“
Þetta eru vísindin, þegar þau standa einangruö og slitin
frá öllu samhandi við æðri hugsjónir. Páll postuli gat þess, aö
svo gæti fariö, að þótt hann ætti alla þekkingu, þá væri hann
ekki neitt. Þetta er dálítið sýnishorn þcss, aö þekkingin getur
veriö verri en ekki neitt. Enda eru sumir mestu vitmenn ver-
aldarinnar þeirrar skoöunar, að ef ekki takist aö halda jafn-
vægi á milli þekkingarinnar og annara æðri eiginleika manns-
ins, þá muni mannkyniö eiga sér stuttan og aumlegan aldur.
0g þeim finst það f.jarstæða að liugsa sér, að þekkingin cin
út af fyrir sig fái veitt mönnum þaö lijálpræði, er þeir þrá.
Yér sjáum af þessu litla yfirliti, er eg hefi leitast við að
gefa, að þessar leiðir, er menn leita hjálpræðisins eða
hinna æðstu gæða á, geta allar brugðist. Þær eru allar mikils-
verðar, en allar ófullnægjandi. Hjálpræðið fæst ekki á leiðum
liinna ytri gæða út af fyrir sig. Menn geta eignast allan
Jieiminn og fyrirgert sál sinni. Hjálpræðið fæst ekki með því
að synda fyrir öll þau sker, er trúaö er að valdið geti ófar-
sælcl annars lieims. Uræðslan við helvíti er tiltölulega beinn
vegur til þess að leiöa menn þangaö. lljálpræðið fæst ekki
meö þekkingunni einni saman. Samvizkulaus þekking er
hræðilegasta aflið, sem nokkur maSnr getur búið yfir.
Yér sjámn með öðrum orðum af þessu ölhi saman, að
þessar leiðir — sem eg fullyrði, að séu aðalleiðirnar, sem
menn hafa farið í hjálpræðisleit sinni, — eru ekki eingöngu
Ófullnægjandi fyrir þá sök, aö maðurinn getur verið jafn-ófar-
sæll eftir sem áður. þótt liann fari þær, heldur eigi síður af
því, aö ef eklci kcmur neitt annað til greina, má, hæglega svo
til stilla, að hann glati dýrmætum verðmætum, sem vér í