Morgunn - 01.12.1942, Síða 58

184
M O R G U N N
Billings. Hugo grét af þakklæti, þegar látinn sonur hans
gaf honum fullkomnar sannanir á skrifaðri frönsku, en
miðillinn, sem var amerísk frú, gat hvorki talað né
skrifað eitt orð á þeirri tungu“.
í riti sínu um Shakespeare sagði Victor Hugo: ,,Mikið
hefir verið hlegið að borðdansi og borðtali, en sá hlát-
ur er ástæðulaus. Það er ósköp auðvelt að láta háð og
spott koma í staðinn fyrir rannsókn, en það er ekki
skynsamlegt. Frá mínu sjónarmiði sé ég ekki betur, en
það sé skylda vísindanna, að rannsaka öll fyrirbrigði.
Vísindin hafa oft verið barnaleg og þau hafa ekkert
leyfi til að hlægja. Vísindin ættu allt af að gera ráð
fyrir því, sem er óvænt. Það er þeirra hlutverk, að taka
það til meðferðar, rannsaka það, vísa á bug því, sem
er staðleysa, en slá því föstu, sem er staðreynd . . . Að
bendla þessi fyrirbrigði (hin sálrænu) við trúgirni, er
hrópleg móðgun við mannlega skynsemi".
í öðru riti skrifar Hugo á þessa leið (Les Travailleurs
de la mer) : „Fyrir kemur það, að hið óþekkta opin-
berar sig anda mannsins í vitrun. Slíkar vitranir hafa
stundum mátt til að umskapa manninn, þær hafa gert
umkomulausan múlasnapilt að spámanninum Múhameð
og þær gerðu sveitastúlku, sem sat hjá geitum sínum,
að Jóhönnu frá Ark . . . Hinir framliðinu eru enn í ná-
lægð vorri, sjálfir dvelja þeir í heimi ljóssins en sem
elskuríkir vottar svífa þeir þó um í heimi myrkursins.
Þótt sumir sjái það ekki, eru þeir oss ekki fjarlægir.
Unaðsleg er návist þeirra, heilagt sálufélag þeirra í
mæltu máli við oss . . .“.
„Maðurinn er óendanlega lítil eftirmynd Guðs. Sú
vegsemd nægir mér. ílg er maður, ósýnileg frumögn,
dropi af hafinu, sandkorn á ströndinni. En þótt ég sé
smár, finn ég að Guð er í mér, því að ég bý yfir skap-
andi mætti. Ég geri bækur, sem eru sköpunarverk. Ég
finn framtíðarlífið búa í mér. Ég er eins og skógur, sem
hefir verið marg höggvinn niður, en nýgræðingarnir eru