Morgunn - 01.12.1942, Blaðsíða 71

MORGUNN
197
reynzt mönnunum hagnýtir í lífsbaráttu þeirra, það
virðist fjarstæða ein að ætla slíkt. Miklu skynsamlegra
Virðist að gera ráð fyrir því, a,S þeir feli í sér fyrirheit
vtm framtíðina, heldur en þe.'r minni á arfíeifð frá
horfnum tímum.
Það er þýðingarmikið að gera sér grein fyrir því, að
þessi fræðilega yfirlýsing er ekki byggð á heimspeki-
legum bollaleggingum eða öfgakenndum geðþykkju
fullyrðingum. Hér er um vísindalega tilgátuskýring að
væða, sem hvílir á athuguðum, viðurkenndum stað-
reyndum. Það eru að vísu ekki ályktanirnar sjálfar, sem
máli skipta, heldur sönnun staðreynda þeirra, sem þær
eru dregnar af. Frá þessu sjónarmiði eru viðhorf Myers
sterkust. Reynist unnt að sanna, að dulrænir skynhæfi-
leikar vitundarlífsins, t. d. skynjun í fortíð, hugboð,
skyggni, framsýni o. fl. eigi rætur sínar í sálarlífinu,
þá er sjálfstæð tilvera hennar í raun og veru sönnuð.
Þá væri ekki lengur unnt að halda því fram með rökum
að hún væri háð efnislíkamanum. Málið væri þá út-
vætt. En — þær vottfestu og sannanatryggðu frásagnir,
sem hér koma til greina, eru sem stendur ófullnægjandi,
til þess að unnt sé að telja þetta sannað mál, og naum-
ast nægilega sterkar til að réttlæta slíka tilgátuskýr-
ing“.
Þetta er aðalefnið í ummælum Podmore. Ummæli
hans eru að vísu jákvæð að eins að nokkru levti. Þau eru
samt að ýmsu leyti mikilvæg og athyglisverð, þegar þess
er gætt, að Podmore var um eitt skeið, einn harðsnún-
asti andstæðingur spiritistisku skoðunarinnar. Þess: til-
færðu ummæli hans sýna þó samt sem áður, að hann
hefir talið sig knúinn til að yfirgefa staðhæfinguna um
það, að orsök þessara dulskynianahæfileika væri að
finna í líffræðilegri þróun tegundanna, eftir að hafa
kynnt sér staðreyndir. Þá er það og engu síður eftir-
tektarvert, að hann hefir að síðustu ekkert annað fram
að færa til afsönnunar spiritistisku skýringunni, eða að