19. júní

Ataaseq assigiiaat ilaat

19. júní - 19.06.1979, Qupperneq 4

19. júní - 19.06.1979, Qupperneq 4
Fjölskyldur í nútíma Á barnaári er eðlilegt að rædd séu málefni fjölskyld- unnar, þeirrar þjóðfélagseiningar, sem myndar rammann um líf einstaklinganna, mótar þá að verulegu leyti og getur skipt sköpum um ævi þeirra og framtíð. Hvað er fjölskylda og hvert er hlutverk hennar? Hvaða vandamál hefur hún leyst á liðnum árum? Hverjar eru þarfir fólks í þessu efni í dag og hvernig er þeim best svarað? Við undirbúning 19. júní að þessu sinni, var skotið á fundi með aðstandendum blaðsins, þar sem þessum spurningum var varpað fram og tilraun gerð til þess að svara þeim. Rædd var þróun atvinnulífsins og þær stórfelldu breytingar á fjölskyldumyndinni, sem hún hefur haft í för með sér, — allt frá þeim tíma er öll framleiðsla fór fram á heimilinu, kennsla barna, umönnun sjúkra, tómstunda- og menningariðkanir fólksins, — og til okkar daga, er þessi verkefni hafa flust á annarra hendur. Það var álit manna, að þó að form fjölskyldunnar og hlutverk væri breytt ætti hún ekki síður mikilvægu hlut- verki að gegna nú, jafnvel enn meiru en nokkru sinni, — sem tilfinningalegt athvarf fyrir einstaklinginn, þar sem náin persónuleg tengsl fá að skapast, og til að rækja ætt- artengsl og uppeldishlutverk. Fjölskyldurnar mynda auk þess þær grunneiningar, scm skapa festi samfélagsins. Þegar umræðan beinist að breyttu hlutverki nútima- fjölskyldna ber margs að gæta. íslenskt þjóðfélag er enn í örri breytingu og hefur ekki náð að þróa atvinnuvegi sína til stöðugrar afkomu; þjónusta, félagsleg aðstoð og menningarstarfsemi hvers konar er i mótun og sama máli gegnir um hefðir í þéttbýli, sem skapa festu í daglegu lífi manna. Það er grundvallarmarkmið og í anda vestrænnar menningar, að hver einstaklingur beri ábyrgð á sjálfum sér og skuli nýta hæfileika sína og aðstöðu svo vel sem hann má, en ábyrgðin og hæfileikar þurfa einnig að beinast að samfélaginu. Þegar málefni fjölskyldna eru tekin til umfjöllunar, er ljóst að verkefnin eru fjölþætt og mörg þeirra leysum við aðeins sameiginlega. Félagslegar rannsóknir sýna, að Islendingar vinna að jafnaði um 20—30% lengri vinnudag en títt er hjá öðrum þjóðum. Enn fremur hefir komið í ljós, að fjölskyldufólk nýtur hér mjög fárra samverustunda, sé tekið mið af grannþjé>ðum okkar. Vinna, tómstundir, nám og aðrar athafnir fjölskyldumeðlimanna krefjast mikils hluta tíma þeirra og krafta. Sálfræðingum virðist almennt bera saman um, að gæði sambands barna og foreldra skipti meiru en lengd þess tíma, sem samveran stendur yfir. Engu að síður er aug- ljóst, að báðir foreldrar þurfa verulega aukinn tíma og tækifæri til frjálsra athafna með börnum sínum strax frá fæðingu, eigi fjölskyldan að fá gegnt því veigamikla hlut- verki, sem krafist er af henni. Á þessu ári hcfur átt sér stað mikil umræða um leiðir til þess að snúa við þessarri ugg- vænlegu þré>un og munu hér tiundaðar nokkrar þeirra. Þegar uppeldisfræðingar og vísindamenn beina í auknum mæli athygli sinni að fyrstu mánuðum ævinnar, m.a. hvað varðar tengsl barna við foreldra sína, eykst gildi launaðs fæðingarorlofs sem miðist við, að báðir foreldrar eigi kost á að vera með börnum sínum á þessu tímabili. Sveigjanlegur vinnutími þarf að vera valkostur fyrir mun fleiri en njóta hans nú, ekki hvað síst, ef foreldrar ungra barna eiga í hlut. Einnig skortir meiri fjölbreytni í vinnutilhögun en nú tíðkast, svo sem möguleika á 1/2 og 3/4 dags starfi. Að eignast þak yfir höfuðið er yfirleitt hvað erfiðastur fjárhagslegur baggi ungu fólki á íslandi og mikið nauð- synjamál að takast megi að létta þar undir. Sýnt hefur verið fram á, að skipulag þéttbýlis getur haft afgerandi áhrif á möguleika fólks til þess að vera með fjölskyldum sínum, m. a. varðandi fjarlægðir milli vinnu- staða og heimilis. Taka þarf mun meira tillit til aldraðs fédks í skipulagi og byggingamálum til þess m.a. að auð- velda tengsl kynslóðanna. Mikil nauðsyn er á að fjölga og bæta aðstöðu þeirra staða þar sem fjölskyldur geta varið tómstundum sínum með það í huga, að fólk á öllum aldri geti sem eðlilegast blandað geði. Þáttur fjölmiðla í því að skapa jákvætt viðhorf til fjöl- skyldunnar er mjög mikilvægur. Slíkt má gera með upp- byggilegri umræðu um ýmsa þætti, sem þau mál varða og geta stuðlað að ræktun góðs mannlífs. Á sama tíma og fyrri verkefni hcimilanna hafa flust á hendur stofnana svo sem skóla, vinnustaða, elliheimila, sjúkrahúsa, dagvistarstofnana, hefur hlutverkaskipting þeirra og heimilanna oft orðið óljós og tengsl lítil sem engin. Uggvænlegt hlýtur að teljast það næstum algera sam- bandsleysi, sem ríkt hefur milli heimilanna annars vegar og ské)la og dagvistarstofnana hins vegar, þeirra, sem í sameiningu taka að sér uppeldi og menntun barnanna. Hugarfarsbreytingar virðist nú gæta hjá foreldrum og skólafólki en stórátaks er þörf, ef árangur á að nást við þetta mikilvæga verkefni. Svo virðist, að skilningur sé einnig að aukast á nauðsyn traustara sambands heimilanna og sjúkrahúsa, einkum þar sem börn eiga í hlut og er ástæða til að fagna því og hvetja til aðgerða. Daginn, sem íslenskar konur tóku sér frí, 24. okt. 1975, kom fjöldi barna í fyrsta sinn á vinnustað foreldris, sem hafði fram að þeim tíma verið fjarlægur hcimur. Auka þarf skilning fólks á nauðsyn traustra og góðra tengsla milli hcimila starfsfédks og vinnustaða. Undanfarin ár hefur umræða um félagsleg efni beinst mjög að einstökum afmörkuðum þáttum stærri mála, oft úr samhengi. Slíkt getur átt rétt á sér um stund, en orðið til skaða, ef unnið er meira af kappi en forsjá. Tímabært er að málefni fjölskyldunnar séu rædd í heild og af þeirri viðsýni sem samrýmist nútíma hugsunarhætti. I þessu sambandi er mikilvægt að gera sér ljóst, að fjölskyldur eru eins konar þjé)ðfélag í hnotskurn. Þar á við ekki síður en á alþjé)ðavettvangi, að velgengni manna og hamingja er að verulegu leyti undir því komin, að menn fái sjálfir að leita eigin markmiða. Einstaklingarnir mætist síðan sem jafningjar og setji sér sameiginleg markmið sem þjóðfclag eða fjölskylda. Aðeins á þeirri forsendu er unnt að vinna að bættum úrlausnum varðandi mál fjölskyldna í nútímaþjóðfélagi. Ritstjóri. 2
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72

x

19. júní

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.