19. júní - 19.06.1986, Qupperneq 38

rúmið nú til dags, þar sem heimilið er
ekki lengur miðdepill alls og hjóna-
bandið þar með ekki undirstaða ein-
staklinganna, sem leggja miklu meir
upp úr tilfinningum sínum og fyrir-
mælum hjartans, heldur en tíðkaðist
eða þótti eðlilegt hér áður fyrr. Og það
sorglega við þjóðfélagið eins og það er
í dag, er það, að fleira virðist verða til
að brjóta í sundur hjónarúmið, heldur
en veitt er til að forðast slíka athöfn.
Og hver er afleiðing þess, ef þriðja
hvert hjónaband á það fyrir höndum
að lenda í skilnaði? Síðan ég fékk
þessa tölu, hef ég ekki komizt hjá því,
ef ég t.d. gifti þrenn hjón sama laugar-
daginn, (sern nú heyrir reyndar til
undantekninga í mjög fækkandi hjóna-
vígslum) að spyrja mig að því, hvort
það sé óhjákvæmilegt lögmál, að ein
þessara hjóna lendi í því að stíga þung
skref til skilnaðar og upplausnar
heimilisins? Og ef slíkar hugsanir
ásækja mig, þá geta þær auðveldlega
líka orðið til þess að draga úr viðnáms-
þrótti einhverra hjóna, sem láta berast
með straumnum í stað þess að synda í
móti honum. Gangi þjóðfélagið út frá
því, að skilnaður sé ekkert annað en
eðlileg afleiðing tilfinningabreytinga,
þá er þar að finna alveg jafnmikil áhrif
eins og í því þjóðfélagi forðum, sem
taldi skilnað ekki meðal þeirra lausna,
sem heimilinu stæðu til boða.
Pað sem ég hef verið að leitast við að
benda á hér að framan, er því hvorki
frumlegt né óvitað. En þær breytingar,
sem orðið hafa á þjóðfélagi okkar og
þar með hjónabandinu, eru engin
lögmál. sem við hljótum að beygja
okkur undir án þess að leitast við að
sporna þar nokkuð við. Kvennaára-
tugurinn er að baki og þau áherzlu-
atriði, sem þar giltu, hafa skilað
miklum árangri. En einmitt vegna
þeirra breytinga, sem orðið hafa á
högum kvenna, hlýtur að verða að
skoða næsta áratug með tilliti til
hjónabandsins, samvinnu karla og
kvenna innan vébanda þess, og hvað
bæði þjóðfélagið og félagasamtök geta
gert til þess að styðja þá innviði, sem
þar mega ekki gliðna svo, að hjóna-
rúmið sé barið í sundur. Það er að
segja, ef hugur er fyrir því hjá leið-
togum þjóðar og samtaka að styðja
þar við bakið á þessari helgu stofnun
aldanna allra. Og þá er eðlilegt að
spurt sé, hvort allar þær breytingar,
sem orðið hafa, séu sjálfsagðar, hvort
þær séu eðlilegar og hvort þær séu
æskilegar. Og þegar slíku er svarað,
þarf að taka tillit til einstaklinganna
sem ganga í hjónaband, síðan þeim
sem sjá dagsins ljós vegna þessa sam-
félags, fjölskyldnanna sem tengjast
vegna þessa og síðan þjóðfélagsins
alls, sem er vitanlega ekkert annað en
samansafn þessara þátta. Og því væri
það ekki lítið verk eða óverðugt, ef
kvennasamtök tækju sér fyrir að efna
til ráðstefna og umræðna um hjóna-
bandið í samtímanum, hvert ber að
stefna með það, og hvort svo er sjálf-
sagt sem verið hefur, að skilnaður sé
einfaldasta lausnin, þegar einhverjir
árekstrar verða. Og þá um leið að
skoða þessa árekstra og rætur þeirra.
Kraftaverki líkast
Frá mínum bæjardyrum séð fylgirsorg
í flestunr tilfellum skilnuðum. Pess eru
vitanlega dæmi, þegar ekkert annað
virðist vera til staðar cn skilja. Og þó
er sú spurning áleitin, þegar þannig
stendur á, hvort ekki hefði verið hægt
að grípa inn í fyrr og þá hefði lausnin
hugsanlega orðið önnur. Og þó verð
ég að játa það, þegar ég virði þjóðfé-
lagið fyrir mér og skoða allar breyting-
arnar, sem orðið hafa, að mér finnst
það næstum kraftaverki líkast, hversu
mörg hjónabönd hafa þó varðveizt og
hversu margir einstaklingar sækja
hamingju sína til þess og heimilisins.
En þá kemur líka alltaf sú áleitna
spurning, hvort nóg hafi verið gert til
þess að stuðla að því, að fleiri hjóna-
bönd komist yfir til þessa kraftaverka-
þreps. Og þá er svarið hiklaust: Nei.
Hvorki þjóðfélagiö né hin margvís-
legu samtök gera nóg til að styrkja inn-
viði hjónabands og heimilis. Og
undanskil ég þá alls ekki heldur það
samfélag, sem ég þjóna, þar sem er
kirkjan. En hitt veit ég, að þarstendur
ekki á því að starfa með þeim öðrum,
sem virða þýðingu hjónabandsins fyrii
einstaklingana og samfélagið allt.
ÁBÓT
Á VEXTI
GULLS IGILDI
ÚTVECSBANKINN