19. júní


19. júní - 19.06.1986, Page 55

19. júní - 19.06.1986, Page 55
Sól skein í heiði í Reykja- vík þann 24. október 1975 og það var engu Iíkara en kominn væri annar árstími. Utifundurinn á Lækjartorgi þar sem 25 þúsund manns söfnuðust saman, einkennd- ist af nývöknuðu sjálfs- trausti, vilja og bjartsýni á að nú skyldi rekið smiðs- höggið á jafnrétti kynja á íslandi. Um allt land var svipaða sögu að segja. Að mínu áliti markar þessi dagur viss tfmamót í jafnréttisbaráttu á íslandi. Mjög rnargar konur fengu aukið sjálfstraust við að taka þátt í aðgerðunum. Það er mikilvæg reynsla að finna að maður hefur kjark til að rísa upp og gera eitthvað sem ekki er viður- kennt og ætlast til. Pað eykur þor að finna að hóp- urinn er stór. Ég hef á til- finningunni að margar konur hafi verið upplits- djarfari æ síðan. Ósýnilegur óvinur á undanhaldi Jafnréttisbarátta kynja er háð við ósýnilegan óvin. Það er erfitt að benda á nokkuð áþreifanlegt sem komi í veg fyrir fullt jafn- rétti. Lagaákvæði, réttur til menntunar og starfa, til sömu laun o.s.frv. gefa ekki tilefni lil misréttis. Hinn ósýnilegi óvinur eru hefðir og fordómar, ómeðvituð viðhorf sem hver kynslóð miðlar annarri í hegðun og gerðum og ungviði lærir í frumbernsku áður en reyn- sla og þroski hefur kennt því að velja og hafna og gagnrýna það sem að berst. Með tilliti til þessa tel ég margt hafa gerst á þessu tíu ára tímabili. Árið 1975 var atvinnuþátttaka giftra kvenna 73% og þá fyrst voru samþykkt lög um 3 mánaða fæðingarorlof fyrir allar konur á vinnumark- aði. Árið 1980 kusu íslend- ingar sér forseta. I líflegri kosningabaráttu voru það ekki einungis konur sem beittu fyrir sig rökunt um jafnrétti kynja. Stór hópur karla tók í sama streng í opinberri umræðu. Árið 1985 var atvinnuþátt- taka kvenna tæp 80% og konur að finna í flestum starfsgreinum. Konur eru nú 45% af stúdentum við Háskóla íslands. Andmæl- endur jafnréttismála eru fáir og fara huldu höföi. Fjöldi kvenna í stjórnun- arstörfum hefur stóraukist á síðasta áratug og fræði- menn um stjórnun eru farn- ir að vekja máls á ýmsum eiginleikum í fari kvenna sem geri þærbeturfallnartil þeirra starfa en karla. Náðst hefur umtalsverð- ur árangur við að auka hlut- deild kvenna í sveitarstjórn- armálum og konur láta æ meira að sér kveða í stéttar- félögum og verkalýðssam- tökunr. Launamunur enn sá sami Ein er þó áþreifanleg staðreynd sem okkur verður tíðrætt um. Launamunur karla og kvenna er ekkert minni en hann var fyrir 10 árum og meðal mennta- manna er munurinn meiri en hjá ófaglærðum. Konur flykkjast í hefðbundin kvennastörf þótt sífellt fleiri sæki í aðrar greinar. Það leysir ekki vanda kvennastéttanna svonefndu að allir flýi þær. Þau störf verður að inna af hendi af konum og körlum. Það verður að halda áfram að herja á óvininum ósýnilega og afla þessum störfum meiri viðurkenningar til launa. Mér sýnist þróun undanfarinna ára benda ótvírætt til þess að það muni takast áður en langt um líður. Það er ofur eðlilegt að á útifundinum á Lækjartorgi í lok kvennaáratugar Sam- einuðu þjóðanna einkennd- ist málflutningur ræðu- manna af stöðunni í launa- málum og þörfinni á úrbót- um. Konur eru síður en svo kjarklausar eða vondaufar um að þær geti beitt áhrif- um sínum til framfara. Nú þurfti ekki langt og mark- visst hvatningarstarf til að fá konur til að standa saman um að taka sér frí. Því var fyrst hreyft fyrir alvöru fáum dögum fyrir fundinn. Samt streymdu þúsundirnar að Lækjartorgi þennan dag og stór hluti íslenskra kvenna lagði niður vinnu. í nýju húsi við Arnarhól var sama dag opnuð vegleg sýning, Kvennasmiðjan, sem gaf nokkra mynd af vinnu- framlagi íslenskra kvenna. Það voru launþegar, fyrir- vinnur fjölskyldna, sem mættust á Lækjartorgi 24. október 1985 til að leggja áherslu á bætt kjör. Og það rigndi ekkert á meðan fund- urinn stóð yfir. Á kvennafrídaginn 1985 flykktust konur enn á ný í þúsundatali á útifund á Lækjartorgi. Karlar tóku að sér kvennastörfin þar sem því var viö koniiö. (Ljósm. (tunnur V. Andrésson). 55

x

19. júní

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.