19. júní - 19.06.1986, Qupperneq 64

auki tókst að ná upp gífurlegri aðsókn
á þessari einu viku sem hún stóð. Vægt
áætlað er talið að um 18 þúsund manns
hafi komið í Kvennasmiðjuna þessa
daga. Við sem að þessu stóðum vorum
í einu orði sagt himinlifandi með fyrir-
tækið.
Og síðast en ekki síst var það svo
kvennafrídagurinn númer tvö með úti-
fundi og öllu tilheyrandi. Það var
dálítið merkilegt að vera vitni að því
hvernig sú aðgerð varð til. Við höfðum
allt síðastliðið ár verið að ræða hvað
ætti að gera til að minnast dagsins svo
að eftir því yrði tekið og þá var auð-
vitað oft minnst á að konur tækju sér
frí frá vinnu, t.d. hluta úr degi. í ’85-
nefndinni voru uppi skiptar skoðanir
á að endurtaka jafn velheppnaða
aðgerð og árið 1975, en eftir því sem
nær dró jókst þeirri hugmynd fylgi.
í byrjun október var samþykkt í
starfshópi vegna 24. okt. að skora á
konur að leggja niður störf frá og með
kl. 14, en hjá ýmsum verkalýðskonum
var meiri áhugi á að taka sér frí allan
daginn. Brátt náðist samstaða um að
vinna hugmyndinni brautargengi og
var ákveðið að birta auglýsingu í blöð-
unum með undirskrift 100 kvennameð
áskorun um að konur legðu niður störf
þennan dag. Þessi auglýsing birtist 19.
okt. og það er nær með ólíkindum að
það skuli hafa tekist að ná jafn víð-
tækri samstöðu um þetta eins og raun
varð á með aðeins 5 daga fyrirvara.
Þetta tókst með því að skrifaðar voru
greinar í blöðin og svo kannski ekki
síst þegar fréttist í útvarpi daginn áður
að Vigdís forseti myndi ekki koma til
vinnu sinnar þennan dag. Það hafði
alveg ugglaust mikil áhrif.
Útifundurinn á Lækjartorgi var svo
í rauninni eðlilegt framhald þess
hversu víðtækt „kvennafríið“ eða
„kvennaverkfallið" var, hvort heldur
sem konur vilja kalla það. Konur á
Reykjavíkursvæðinu flykktust niður í
bæ í þúsundatali í mótmælaskyni við
léleg laun sín eins og ekkert væri sjálf-
sagðara en að gera slíkt á tíu ára fresti.
Þetta var stórkostlegt!"
Elín kinkar ákaft kolli og samsinnir
orðum Láru: „Já, þetta var sannarlega
hápunktur ársins. Það er álitið að
fjöldinn í miðbænum hafi verið nærri
jafnmikill og fyrir tíu árum, þegar 25
þúsund manns komu þar saman. Þegar
ég lít yfir marga vel heppnaða viðburði
ársins skagar þessi dagur upp úr.“
64
í tilefni Listahátíðar kvenna var hleypt af
stnkkununi nýju leikhúsi, Kjallaraleikhús-
inu, sem er til húsa í Hlaðvarpanuin við
Vesturgötu. Fyrsta verkefni þess var
Reykjavíkursögur Ástu Sigurðardóttur í
leikgerð Helgu Backmann sem jafnframt
leikstýrði verkinu. Myndin er af atriði úr
sýningunni þar sem aðalhlutverk voru í
hönduin Guðrúnar Gísladóttur og Helga
Skúlasonar. (I.jósm. I'joó,iljinn).
Eins og lítið fyrirtæki
- Öll þau verkefni ’85-nefndarinnar
sem þið hafið talið upp hljóta að hafa
kostað mikið fé. Hvernig fóruð þið að
því að fjármagna öll þessi umsvif?
„Já, það er alveg rétt að umsvifin
voru mikil, langtum meiri en við
höfðum gert okkur í hugarlund,“ segir
Elín, „svona eins og hjá litlu fyrirtæki
með veltu upp á nokkrar milljónir og
það voru 30 manns sem þáðu einhver
laun hjá nefndinni á árinu, fyrir nú
utan alla sem unnu ómælt starf í sjálf-
boðavinnu. En mér finnst rétt að Lára
skýri frá fjármálunum, hún er nú tekin
við af Maríu.“
Lára heldur áfram: „Það er þá fyrst
til að taka að við sóttum um alla hugs-
anlega styrki. Ríkissjóður veitti okkur
hálfa milljón til að standa fyrir verk-
efnum ársins, síðan kom til styrkur
frá ríki, Reykjavíkurborg og SÍS til að
kosta Listahátíð kvenna sérstaklega
og loks styrkti Vísindasjóður útgáfu
bókarinnar Konur, hvað nú? með 100
þúsund krónum. Kvennasmiðjan skil-
aði hagnaði sem um munaði og
stendur hann að mestu leyti undir tap-
inu sem varð á öðrum verkefnum
ársins. Útgáfa bókarinnar virðist ætla
að standa nokkurn veginn undir sér,
en ekki er búið að selja allt upplagið,
svo að kannski skilar hún einhverju til
Krabbameinsfélagsins, þótt síðar
verði. Það varsamþykkt í nefndinni að
láta hagnað af bókinni, ef einhver
yrði, renna til kaupa á færanlegu
krabbameinsleitartæki vegna brjóst-
krabba og það er ekki öll von úti.“
— Eruð þið þá ánœgðar með árang-
ur og störf ’85- nefndarinnar? Finnst
ykkur þau hafa eitthvert gildi til fram-
búðar?
Elín er fyrri til að svara:
„Já, ég get ekki annað sagt en að ég
sé ánægð með starfið í heild. Það má
ekki gleyma því að þegar nefndin hóf
störf stóð hún með ekkert í höndununt
og það hefur verið unnið þrekvirki
þótt ekki sé tekið neitt annað en að
koma út bókinni um kvennaáratuginn.
Mér finnst stórkostlegt að hafa nú í
höndum samtímaheimild um hvernig
ástatt er fyrir konum og það er að
minnsta kosti áþreifanlegur afrakstur
þegar allt hitt er um garö gengið. En
það sama á við um allt sem gert var, að
þetta var gífurlegt átak hjá tómhentri,
fjárvana samstarfsnefnd að koma
þessu í kring. Ertu ekki sammála
þessu, Lára?“
„Jú, ég er það. Ég vil sérstaklega
leggja áherslu á að þarna var að verki
stór hópur mjög atorkusamra dugnað-
arkvenna sem lagðist á eitt að vinna að
þessu átaki. Það sýnir okkur svo ekki
verður um villst að konur geta unnið
stórvirki og við getum líka staðið
sarnan."
- Og svona í lokin, hvað hefur sjálf-
boðastarfið í framkvœmdahópnum
fœrt ykkur sjálfum persónulega? Pað
liggur í augum uppi að þetta hlýtur að