19. júní - 19.06.1986, Blaðsíða 84

BÆKUR • BÆKUR • BÆKUR • BÆKUR • BÆKUR
Mesta áfall Aðalheiðar í bernsku
var samt að sjá allar leiðir til að komast
í framhaldsskóla lokast, að því er virt-
ist fyrir handvömm kennara og próf-
dómara. Hvaö eftir annað kemur fram
að Aðalheiður hefur þráð að ganga í
skóla og henni sárnar líka mjög þegar
hún sér hroka og uppskafningshátt í
fari menntafólks; það er í hróplegri
andstöðu við þá trú hennar að
menntun sé leiö til betra mannlífs.
Á vinnukonuárum sínum í Reykja-
vík gekk Aðalheiður til liðs við unga
kommúnista og hafði raunar kynnst
ritum vinstrimanna þegar heima í sinni
sveit. 1942 heldur hún til Vestmanna-
eyja þar sem hún vann í fiski og síðar
önnur verkakvennastörf og hóf virka
þátttöku í verkalýðshreyfingunni. í
Vestmannaeyjum kynntist hún líka
fyrri eiginmanni sínum sem hún var
gift í sautján ár og eignaðist með
honum börn sín fimm. Kaflinn um
Vestmannaeyjar er ákaflega léttur og
skemmtilegur, fullur af glettnum
smásögum úr bæjarlífinu.
Að hafa hugsjón
Fljótlega syrti hins vegar í álinn hjá
Aðalheiði og manni hennar. Hjóna-
bandið var ekki gott og þau veiktust
bæöi hastarlega af berklum hvað eftir
annað. Það hlýtur því að vera stein-
hjarta sem ekki bifast þegar Aðal-
heiður lýsir því er hún missti elsta
drenginn sinn úr heilahimnubólgu og
veikindi hennar sjálfrar neyddu hana
til aö láta yngri dóttur sína frá sér til
kjörforeldra.
Eftir skilnað við manninn vann
Aðalheiður enn sem fyrr lágt launaða
og erfiða vinnu en fluttist vegna ungra
sona sinna í sveit sem ráðskona. Þar
kynntist hún seinni manni sínum. Eftir
að þau hjónin brugðu búi fékk Aðal-
heiður enn vinnu sem ófaglærð verka-
kona og hún lýsir fyrirlitningu og van-
þakklæti og skammarlega lágum laun-
um starfsystra sinna sem hún hefur
verið í forsvari fyrir síðasta áratuginn.
Hún er heldur ekki myrk í máli þegar
hún lýsir verkalýðshreyfingunni og
forystumönnum hennar, en er ævin-
lega ákaflega sanngjörn og hreinskilin
í umfjöllun um fólk.
Aðalheiður er einnig sérstaklega
glögg á tíðarandann og má til færa
dæmi um það: „í gamla daga var í og
með litið upp til fólks, sem hafði
hugsjón. Það má náttúrlega segja að
þá hætti fólk engu því það átti ekkert,
hvorki íbúðir né bíla. En að hafa hug-
sjón í dag er sama og að vera glópur“
(204). Þetta segir Aðalheiður sem sór
þess ung dýran eið að berjast gegn
fátæktinni og hún hefur ævinlega reynt
að standa vörð um málstað þeirra sem
minna mega sín, ekki síst barna.
Gott hjartalag
Ævisaga Aðalheiðar Bjarnfreðsdótt-
ur er á kjarngóðu og tilgerðarlausu
máli. Þær Inga Huld hafa ekki ræðst
við á „stjórnsýstumáli sem ekki er fyrir
nokkurn mennskan mann að skilja“
(183). Ljósmyndirnar í bókinni hafa
prentast misjafnlega vel; eru auk þess
upp og ofan að gæðum, en gefa bók-
inni ugglaust aukið gildi í augum
þeirra sem þrá persónufræðilegan
fróðleik.
„Gott hjartalag er miklu meira virði
en „rétt“ skoðun“ (213) segir Aðal-
heiður í umræðu um stjórnmál og þó
lesandinn kunni að vera ósammála
henni í pólitík er það hið góða hjarta-
lag sem allstaðar fær lesandann til að
fylgjast með af athygli.
Um gamla fólkið sem Sóknarkon-
urnar aðstoða hjá heimilisþjónustunni
segir Aðalheiður að það sé svo „um-
burðarlynt og viturt, að það er mann-
bætandi að vera nálægt því.“ Þrátt
fyrir ótrúlega erfiðleika um ævina býr
Aðalheiður yfir svo miklu umburðar-
lyndi, fordómaleysi, réttsýni og óbil-
andi baráttuþreki að það hlýtur að
vera mannbætandi að lesa lífssögu
hennar.
Lífssaga barúttukonu var meðal mest seldu bóka á jólabókamarkaðinum.