Sameiningin - 01.02.1930, Blaðsíða 12

lagiS, sem húu boðar, er raunverulegt og á sér djúpar rætur; þaS
er ekkert uppreistar-samsæri.
BræÖralagið, sem við heyrum svo oft talað um nú á dögum,
er nok-kuð einskorðað oftast nær. Það grundvallast á þeirri kröfu,
aö auðmennirnir fari með fátæklingana eins og bræSur. Og kraf-
an er réttmæt og djarfmannieg. En hinu sleppir hún, að skyldan
hvílir á báðum jafnt; að þrátt fyrir alla hans lesti, þá er auðmaÖ-
urinn eftir sem áður bróðir fátæklingsins, og' að hinum fátæka
ber að kannast viÖ hann og umgangast hann sem bróður.
Bræðralagshugmynd þessi fer fram á þaS, aÖ löstum fátækl-
inganna sé fært alt til afsökunar, sem hreinskilnin frekast leyfir,
fyrir þá sök, aÖ lífskjörin hafi gjört þeim syndir þær nærri því
óuinflýjanlegar: ósiðsemi þeirra, drykkjuskap, óþrifnað og aga-
leysi. Þessa má vel krefjast; það er rneira að segja skylda við
Krist sjálfan að svo sé gjört. Hann var óumræðilega vorkunn-
samur og mildur við alla þá, sem fyrir óskaplegar freistingar og
mannfélags-rangindi höfðu sokkið, og sokkið að minsta kosti eins
djúpt niður í eymdina eins og í spillinguna. En þá má það ekki
heldur gleymast, að einhverja vorkunnsemi ber að sýna auðmann-
inum lika. Auðurinn hefir sínar freistingar í för með sér; og
eins völdin. Eestir auðmannsins eru umhyggjuleysi um eigin á-
birg'ð, hóglífi, óhóf, ókunnugleiki um eymd annara. Á þetta þarf
að líta, ekki svo sem til að berja í brestina, heldur með bróður-
hug af hálfu þeirra sem fátækir eru, ef þeim er umhugað um
bræðralagið. Það er ekki rétt að kenna lífskjörunum um. öll lýtin
annars vegar, en hinum rnegin um alls ekki neitt. Það er naumast
bróðurlegt að halda því fram að fátæklingurinn syndgi af þvi
að hann liefir orðið fyrir freistingu, en að auðmaðurinn syndgi
af því að hann sé svo illa innrættur.
Af hvers konar rót segir svo Jesús að þessi fjárskifta-bón sé
runnin ? — Eitt er víst: það sem honurn varð að orði er alls ekki
sú athugasemd, sem oss hefði fyrst flogið í hug við samskonar
tækifæri. Vér. heföum líklega kýmt að því laga-ástandi, sem
aldrei veitti skjótan úrskurð á slíku rnáli, eða bót á öðrum eins
órétti. Eða vér hefðum, talað um ranglætið í þessurn erfðalögum
um frumburðarréttinn, hefðum spurt hvort það væri réttlátt að
einn bróöirinn fengi alla eignina, en hinir ekki neitt. Eða vér
hefðum andæft því ranglæti, að veita einni stétt nokkur forrétt-
indi fram yfir aðrar.
En honum varð ekkert þess konar að orði. Hann hæddi ekki
lögin; andæfði ekki þessu forréttindakerfi, sagði ekkert ilt um
“æöri” stéttirnar. Hann fór dýpra; hugði að sjálfri rótinnni:
“Gætið þess aS varast alla ágirnd.” Það var ágirnd, sem kom