Sameiningin - 01.11.1923, Blaðsíða 22

340
inum, er þá Kristur málaöur eins fyrir nútíöinni eins og hann birt-
íst sjálfur og eins og þeir sáu hann fyrir augum sér, er ruddu
kristninni hina fyrstu 'braut? Eg ætla aö eins aö benda á eitt:
Hver er sá, sem fyrstur dauölegra manna veitir Jesú lotningu, er
hann kemur aö kenna? Það var maður, sem íét lífið hugrakkur í
fangelsi fyrir það, að hann þorði að segja Heródesi sannleikann.
Það var sá, sem Húkas lýsir þannig i æsku: “En sveinninn óx og
varð þróttmikill í lund” ('Lúk. 1, 80). Væntum vér hins sama nú
á dögum, að þróttlundin verði fyrst til að sýna 'honum lotningu?
Eftir því sem eg þekki huga almennings, þá hugsar hann sér
Jesú búinn hinum fegurstu einkennum kvenlundarinnar, en al-
menningi kemur það stundum næsta óvart, þegar hetjueinkenni hans
eru dregin fram. Lúter söng þó um Krist sem hetjuna, er berst
með oss og fyrir oss. Og á síðustu öld talaði Grundtvig, af guð-
móði skáldsins, um hetjuna, sem á krossi dó:
“Enginn hug til hreysti brýndi
hvassara þegar loginn brann”.—M. J.
Eg minnist eigi annarar ræðu betur, en þeirrar, er eg heyrði
einn lærisvein hans, Christopher Bruun, flytja fyrir ungum mönn-
nm í Noregi, fyrir 13 árum. Hann talaði um hina fornu Róm-
verja. Rakti úr sögu þeirra fegurstu dæmi hugprúðrar sjálfsfórn-
ar og karlmensku. Oss virtist eigi auðuð' að benda á fegurri ein-
kenni göfugrar hreysti og dáðadugs! En þá tók ræðumaður sér
nýtt efni, svo sem hann segði: Nú skal eg sýna yður aðrar mynd-
ir! Hann tók oss með sér niður í neðanjarðarfangelsið í Róm, og
sýndi oss hvar hlekkirnir lágu múraðir fastir niður í klöppina, þeir
er hneptir höfðu verið að fótum Eáls, áður en hann var leiddur á
höggstokkinn. Hann dró upp ihetjumyndirnar af Pétri og honum.
Rakti þrótteinkennin og hugprúðan sjálfsfórnarviljann, sem ekki
lætur bugast við neitt, jafnvel ekki höggstokkinn og krossinn.
— Síðan spurði hann: “Hvaðan var þeim kominn þessi kraftur,
sem hetjuvalið á meðal þjóðanna beygði kné sín fyrir?
Frá Jesú Kristi! — Frá honum, sem leggur sigrandi hönd sína
á lítil barnshöfuðin, og gefur þó hetjunum kraft!
Þessi gráhærði lærisveinn Grundtvigs gerði mér skiljanlegt,
hvernig læriföðurnum tókst, með prestsdómi sínum, að umskapa
heilar landsbygðir ættjarðar sinnar.
Inn í land vort hefir aðeins komið ein trúarvakning, á dögum
Hólabiskupsins fyrsta. Heilagur maður var Þorlákur biskup, eigi
síður en Jón. Þó gerist ekki vakning út frá honum. Jón var bú-
inn öllum einkennum karlmenskunnar, fremur en Þorlákur, þótt
hvorki óttaðist Þorlákur helgi mannfjölda né vopnabúnað, er hann
reið fyrstur fram í vopnakvína, er Jón Loftsson hafði gera látið
heim að sáluhliði, er biskup vildi til kirkjunnar.
Hún er djörf og karlmannleg, ræðan, er Jón flutti fyrir