Fréttablaðið - 01.06.2011, Blaðsíða 32

MARKAÐURINN
F Y R I R T Æ K I Ð
G A M L A M Y N D I N
Til að koma sprotafyrirtæki af
stað þarf óbeislaðan sköpunar-
kraft, þrautseigju og elju. Kraft-
miklir frumkvöðlar sigla áfram á
fullu stími og sigra hverja hindr-
unina á fætur annarri til að koma
hugmynd sinni og fyrirtæki á
góðan stall. Í hamaganginum sem
fylgir nýjum fyrirtækjum er alltaf
viss áhætta að atriði eins og ferl-
ar og skjölun gagna mæti afgangi.
Þessi grein færir fram nokkur at-
riði sem hjálpa frumkvöðlum að
skipuleggja gæðamál sprotans
síns frá byrjun og vera þann-
ig betur tilbúnir til að uppfylla
kröfur markaðarins um þroskuð
og öguð vinnubrögð.
SKRÁÐU JAFNÓÐUM
Ef þú ert að leysa verkefni í fyrsta
sinn – skráðu hvernig þú leysir
það. Þetta mun flýta fyrir þér í
næsta skipti sem þú leysir svipað
verkefni og auðveldar þér líka þá
að láta aðra leysa það fyrir þig. Ef
þú gerir þetta við algeng verkefni
í fyrirtækinu þínu þá ertu kom-
inn með vísi að fínni gæðahand-
bók áður en þú veist af. Skráðu
jafnóðum.
Með því að skrá vinnuferli frá
byrjun þá tryggirðu að verðmæt
þekking haldist í fyrirtækinu í
stað þess að vera eingöngu bund-
in við ákveðna einstaklinga. Fjár-
festar horfa líka hlýlega til þeirra
fyrirtækja sem sýna fram á að
stór hluti verðmætanna í fyrir-
tækinu sé bundinn innan veggja
þeirra í vel skjöluðum ferlum og
gögnum.
SAFNAÐU GÖGNUM
Með því að fylgja skilgreindum
ferlum þá skaparðu tækifæri til að
safna gögnum. Með góðum gögn-
um um reksturinn þinn ertu allt-
af í frábærri stöðu til að skapa þér
samkeppnisforskot. Þessi gögn eru
ekki bara af fjárhagslegum toga.
Safnaðu gögnum um allt mögulegt
svo sem álit viðskiptavina, tíma-
skráningu, fjölda símtala, fjölda
gallaðra vara í framleiðsluferli,
heimsóknir á vefsíðuna þína eða
annað sem þú telur að hjálpi til við
þinn rekstur. Í rekstri fyrirtækja
verður til gífurlegt magn upplýs-
inga sem hægt er að nýta til auk-
innar verðmætasköpunar. Snið-
ugir frumkvöðlar byrja strax að
safna gögnum og nota þau svo til
að stjórna rekstrinum betur.
SPARAÐU MEÐ VOTTUNUM
Mjög líklegt er að markaðsaðilar
krefjist formlegra vottana eða
merkinga á vörunum þínum, svo
sem CE-, UL- eða TÜV-merkinga.
CE-merkingar leyfa fyrirtækjum
að markaðssetja vöru sína án
hindrana innan Evrópska efna-
hagssvæðisins. Evrópsk yfirvöld
skylda framleiðendur til að hafa
slíkar merkingar ætli þeir sér
að markaðssetja vörur sínar á
Evrópska efnahagssvæðinu. UL-
merkingar segja til um að varan
uppfylli ákveðna UL-staðla sem
eiga við hana og eru oft krafa frá
kaupendum. Þessar merkingar
hjálpa til við að tryggja ákveðna
neytendavernd á hverju mark-
aðssvæði. Fyrirtæki sem hyggj-
ast nota slíkar merkingar þurfa
að útfæra ákveðnar kröfur til að
þau geti leyft sér að merkja fram-
leiðsluvörur sínar á slíkan máta.
Ýmsar leiðir eru færar varðandi
úttekt á gæðakerfi eða vöru. Eðli
vörunnar eða þjónustunnar ræður
því hvort ytri úttektaraðilar þurfi
að koma að málum eða hvort fram-
leiðandanum sé treyst til að gera
það sjálfur.
Mikilvægt er að hafa í huga
í byrjun hvaða staðlar eiga við
vöruna eða þjónustuna sem um
ræðir. Oft eru kröfur um að verk-
lagsreglur og/eða gæðakerfi hafi
verið komið upp innan fyrirtækis-
ins, jafnvel á meðan á þróun stóð. Í
sumum tilvikum þarf jafnvel vott-
að gæðakerfi sem er reglulega
tekið út af ytri aðila. Þeir frum-
kvöðlar sem hafa hugað að þessum
atriðum frá byrjun hafa töluvert
forskot á þá sem reyna að bjarga
sér með slíkar vottanir eftir á.
GAGNRÝNIN HUGSUN
Taktu reglulega frá tíma til að end-
urskoða ferli innan fyrirtækisins
með gagnrýnum hætti. Er hægt að
gera hlutina betur, á ódýrari máta
eða öðruvísi. Þú skalt stanslaust
hvetja starfsfólk til að taka þátt
í að betrumbæta hlutina. Þetta er
lykilþáttur í öllum gæðakerfum og
á svo sannarlega við um smærri
fyrirtæki líka. Gagnrýnin hugs-
un í gæðakerfinu þínu mun leiða
til betri árangurs í rekstri.
Þegar hlutir fara úrskeiðis í
rekstri fyrirtækisins er mikil-
vægt að hafa skýra áætlun um
hvernig fyrirtækið bregst við.
Sem dæmi getur fyrirtækið skil-
að gallaðri vöru á markað eða við-
skiptavinur skilar inn kvörtun
yfir lélegri þjónustu. Meðhöndlun
fyrirtækja á þessum hlutum skilja
á milli þeirra sem ná árangri og
hinna. Markviss meðhöndlun mis-
taka, eða frábrigða, tryggja að
orsök mistakanna finnst og að-
gerðir settar í gang til að fyrir-
byggja að sömu mistökin eigi sér
stað aftur.
Með því að tileinka þér mark-
vissa hugsun um gæðamál frá
stofnun fyrirtækisins þíns nærðu
að tryggja öguð vinnubrögð sem
líklegri eru til að skila árangri. Til
eru margir sérfræðingar í gæða-
málum sem geta hjálpað þér að
innleiða gæðahugsun í þínu fyr-
irtæki og gott er að leita ráða hjá
þeim. Mikilvægasta skrefið er
samt að frumkvöðullinn sjálfur
tileinki sér slíka hugsun frá upp-
hafi. Það mun skapa mikil verð-
mæti í sprotanum og auðvelda
framtíðarvöxt. Kærar þakkir fær
Kolbrún hjá Nox Medical fyrir góð
ráð við gerð þessarar greinar.
1. JÚNÍ 2011 MIÐVIKUDAGUR6
U T A N D A G S K R Á R
Skoski rithöfundurinn Robert Louis
Stevenson (höfundur Dr. Jekyll og Mr.
Hyde og Fjársjóðseyjunnar) greindi frá
því í einu ljóða sinna, The Scotsman‘s
Return From Abroad, hvaða viskí hann
héldi helst upp á: „The king o‘ drinks, as I
conceive it, / Talisker, Isla, or Glenlivet!“
Öll eru þessi viskí afbragðsgóð og
nær hann nokkurri breidd í vali sínu,
úr reykjarkeim Islay og Talisker yfir
í mýkt Glenlivet. Þá er gaman að því
hvað smekkur hans er nálægt und-
irritaðs. Í fyrstu umfjöllun þess-
ara pistla var til dæmis fjallað
um Islay (Isla) viskíið Laphroaig,
sem viðurkennast verður að er í
sérstöku uppáhaldi.
Núna verður hins vegar kíkt á
það sem rithöfundurinn nefndi
fyrst í ljóðlínu sinni, Talisker.
Viskíið kemur frá einu viskíverk-
smiðjunni sem er að finna á skosku
eynni Skíð (Isle of Skye). Skíð (sem
á gelísku en ýmist nefnd An t-Ei-
lean Sgitheanach eða Eilean a‘
Cheó) er svo aftur stærst og nyrst
Suðureyja á Skotlandi.
Talisker er almennt talið með fremstu
viskíum í heimi (líklega er vissara að
tala frekar um „fremstu“ en „bestu“
vegna þess hve smekkur manna er mis-
jafn). Þannig gefur viskísérfræðingur-
inn Michael Jackson því einkunnina 90 af
100 í bókinni Michael Jackson‘s Complete
Guide to Single Malt Scotch.
Talisker er eitt af þessum viskíum sem
sumir lýsa sem sprengju í bragðlaukana.
Viskíið er líka 45,8 prósent að styrkleika
sem bætir dálítið á brunakraftinn. Með
því að bæta skvettu af vatni í vískiíð
breytast eiginleikarnir dálítið, sopinn
mýkist og blómakeimur bætist við. En
það er „smag sag“ hvort fólk vill bæta
við vatni eða ekki. Móreykjarbragðið er
áberandi, en þó ekki jafn afgerandi og í
sumum Islay-viskíum. Góða stund má svo
dunda sér við að greina bragðið og til-
brigði vegna þess hve eftirbragðið lifir
lengi.
Framleiðandinn lýsir drykknum svo
að hann sé skærgullinn, með kröftugum
móreyk og vísan að sjávarseltu, ferskum
ostrum og sítrussætleika. Undir það má
vel skrifa.
Frá Skíð kemur konungur drykkja
Gæðasprotar ná árangri
Fæstir velta fyrir sér lífshlaupi
peningaseðla sem eru í umferð,
en fyrir margt löngu síðan, árið
1967 nánar tiltekið, fékk blaða-
maður Vísis leyfi til að kynna
sér þessi mál niður í kjölinn með
heimsókn á Seðlagreiningardeild
Seðlabankans.
Hlutverk þeirrar deildar,
sem var til húsa í kjallara undir
Landsbankanum við Austur-
stræti, var að fara yfir notaða
seðla. Sjö starfsstúlkur sem þar
unnu tóku frá þá seðla sem voru
orðnir ónýtir og töldu þá heilu
í 100 seðla búnt sem sett voru
aftur út í veltuna. Á myndinni má
einmitt sjá Sigfús Styrkársson,
starfsmann deildarinnar, með
afrakstur dagsins, 15,3 milljón-
ir króna sem raðað var í skúff-
urnar þrjár á gólfinu. Um þriðj-
ungur var tekinn úr umferð með
því að gata þá og brenna í þar til
gerðum ofni.
Í þá tíð voru í gildi seðlar í sex
upphæðum, 5, 10, 25, 100, 500 og
1000 krónur. - þj
Vísir fékk að líta á bak við tjöldin hjá Seðlabankanum:
Seðlarnir mæta örlögum sínum
NOTAÐIR SEÐLAR YFIRFARNIR
Sigfús Styrkársson við vinnu sína í
Seðlagreiningardeildinni.
MYND/LJÓSMYNDASAFN REYKJAVÍKUR
Þrátt fyrir að hafa aðeins verið
á markaðnum síðan í mars á
þessu ári hafa tvíbökuðu brauð-
in frá Rusk vakið mikla lukku
og árangurinn hefur verið fram-
ar öllum væntingum eigenda.
Um er að ræða sannkallað fjöl-
skyldufyrirtæki þar sem hjón-
in Guðmundur Árni Jónsson og
Lára Nanna Eggertsdóttir eru að
vinna með brauð sem þau hafa
lengi bakað til heimabrúks. Þau
eru skorin í þunnar sneiðar sem
eru svo þurrkaðar í ofni.
„Við höfum verið að baka þessi
brauð heima við í rúm tvö ár,“
segir Guðmundur
„Svo voru vinir og ættingjar
farnir að þrýsta á okkur að reyna
að setja brauðin á markað þann-
ig að einn daginn ákváðum við
að slá til.“
Þau fengu svo aðstöðu, tæki og
tól hjá HP Kökugerð á Selfossi og
svo fór allt í gang.
Nú er Rusk með þrjár tegund-
ir af tvíbökum í sölu í flestum
stórmörkuðum og einnig í heilsu-
verslunum og ostabúðum. Guð-
mundur segir viðtökurnar hafa
verið framar vonum.
„Við vorum ekki búin að gera
okkur nokkrar væntingar varð-
andi viðtökurnar, og renndum
blint í sjóinn en það er greinilegt
að það er markaður fyrir góða
vöru úr gæðahráefni. Þar fyrir
utan er þetta vara sem hvergi
annars staðar er til.“
Guðmundur segir engin
leyndar mál felast í uppskrift-
unum. Þar sé meðal annars að
finna lífrænt spelt, heilhveiti,
lífræn sojamjólk, AB mjólk, og
fleira hollt og gott.
Hjónin hafa fleiri uppskriftir
á takteinum, en stefna fyrst að
því að auka útbreiðslu um landið.
„Svo sjáum við hvað gerist í
kjölfarið,“ segir Guðmundur, og
bætir því við að fyrirspurnir
um tvíbökurnar berist víða að,
jafnvel frá útlöndum. - þj
Gæðavörur seljast
Tvíbökur Rusk hafa vakið mikla lukku. Byrjuðu
sem heimabakstur en fást nú í flestum búðum.
MEINHOLLT Guðmundur og Lára Nanna
með tvíbökurnar frá Rusk.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
S P R O T A R
Ingvar
Hjálmarsson
tölvunarfræðingur
G R E I N A R Ö Ð U M N Ý S K Ö P U N
Markaðurinn birtir röð greina um
mikilvæg atriði fyrir sprotafyrirtæki.
Ingvar Hjálmarsson hefur tíu
ára reynslu úr heimi margs konar
fyrirtækja, bæði sprota og stærri
fyrirtækjum. Þar hefur hann unnið
að rekstri, vöruþróun, vörustýringu,
sölu- og markaðsmálum og fleiri
þáttum. Hægt er að senda höfundi
línu á ingvarh@gmail.com
Í G L A S I
M E Ð Ó L A
K R I S T J Á N I
Hef opnað sálfræðistofu
að Laugavegi 36
Storð ehf
Jarðbundin ráðgjöf
Laugavegi 36
stordehf@gmail.com
sími: 8684538
Veiti ráðgjöf til einstaklinga
og stjórnenda með
sérstakri áherslu á
stjórnun streitu og
bætt jafnvægi vinnu
og einkalífs.

Sturla J. Hreinsson,
cand psych