Morgunn - 01.12.1986, Page 17

þess eins og sanna svik á miðil félagsins, en sannfærðist
um, að þær gerðust svikalaust, eftir að hafa gert þær rann-
sóknir (varúðarráðstafanir), sem honum komu til hugar.
Ekki virðist hann þó hafa sannfærst um, að fyrirbrigðin
sönnuðu tilveru látinna í andaheimi, en augljóst er, að
reynsla þessa harðsnúna efnishyggjumanns breytti heims-
mynd hans. Hann varð félagi í Tilraunafélaginu og skrifaði
langan greinaflokk um reynslu sína af sálarrannsóknum í
Norðurland 1910—11. Nokkuð af því efni birtist einnig í
erlendu tímariti sálarrannsóknamanna.
Ekki er ólíklegt, að þessar greinar Guðmundar, sem
eru vel skrifaðar og lýsa vel viðleitni hans til að komast
fyrir svik miðilsins, og leit hans að náttúrulegum skýring-
um á fyrirbærunum, hafi átt sinn þátt í því, að mótstaðan
gegn spíritismanum hjaðnaði, er líða tók á annan áratug
þessarar aldar.
Tilraunafélagsmenn virðast jafnvel hafa verið þess al-
búnir á tímabili að fara í málaferli vegna ummæla andstæð-
inganna um, að þeir færu með svik og blekkingar. Þeir
hótuðu andstæðingum sínum slíku, er síðari „ofsóknirnar“
á hendur þeim risu um haustið 1908, sem fyrr er frá sagt.(i
Ritstjóri Lögréttu, Þorsteinn Gislason, virðist ekki hafa
látið þetta á sig fá. Hann skrifar:
,,Fyrirbrigði“ andatrúarmanna eru flest þess eðlis, að
þau fara í bága við það, sem kallað er iögmál náttúr-
unnar, og öll sannindi, sem við þekkjum eru miðuð við.
Þegar svo stendur á, höfum við vantrúarmennirnir fullan
rétt til þess að véfengja þau, til þess að neita þeim og til
þess að gruna þá, sem valdir eru að þeim, um blekking-
ar. ... Og stefnið þér (Einar H. Kvaran) mér nú fyrir
vantrúna, heilla-kallinn.4 5 6 7
Ekki varð að stefnu að þessu sinni, en einhver áhrif hef-
4. Fjallkonan 10.3. 1906.
5. Isafold 1.6. og 16.6. 1906; Lögrétta 15.6. 1906.
6. Isafold 14.11. 1908.
7. Lögrétta 18.11. 1908.
MORGUNN
15