Bankablaðið - 01.12.1944, Blaðsíða 56

68
BANKABLAÐIÐ
kost, ef ekkert er að gert, til að konra á
alþjóðasamstarfi í fjármálum til eflingar
famleiðslu og atvinnu. Þær tillögur, sem
fyrir fundinum lágu og afgreiddar voru senr
samþykktir unr stofnun Gjaldeyrissjóðs og
Alþjóðabanka, miða að því að skapa nýja
stefnu í alþjóðaviðskiptunr og gera þeinr
þjóðum, senr taka Jrátt í Jressu samstarfi,
mögulegt að lrverfa frá einangrunarstefn-
unni og frá Jreinr höftunr og ráðstöfununr,
senr skaðlegar eru fyrir atvinnu, framleiðslu
og aljrjóðaviðskipti.
Hinar sameinuðu Jrjóðir og samstarfs-
Jrjóðir Jreirra, hafa í ófriðnum vanizt
samstarfi í hernaðartilgangi og vilja nú,
Jregar vopnalrlé nálgast, gera ráðstafan-
ir til að sanrstarfið geti haldist í Jreinr
tilgangi að skapa almenna velnregun og
hagsæld á friðartímum. Það heyrist nú oft,
að ekki megi það spyrjast, að nægileg at-
vinna og hámarks franrleiðsla sé aðeins
íramkvænranleg þegar heimurinn logar í
ófriði. Það skipulag í aljrjóðaviðskiptunr
og fjármálum lrlýtur að vera hugsanlegt og
famkvæmanlegt, sem tryggir þeim þjóðum,
scnr haga nrálum sínum skynsamlega heinra
fyrir, nægileg viðskipti við aðrar þjóðir til
að skapa góða afkonru, ef ekki vantar sam-
lmg og sanrstarfsvilja. Það nrá gera ráð
fyrir, að höfuðviðfangsefni allra Jrjóða
verði að tryggja atvinnumöguleika, fram-
leiðslu, dreifingu varanna og neyzlu Jregn-
anna, en Jrá má ekki vanta aljrjóðasamstarf
og stofnanir, senr geri nrögulegt, að ná Jrví
marki. Það eru fáar, ef nokkrar, Jrjóðir sjálf-
unr sér nógar í atvinnu- og viðskiptanrálunr.
Þetta var sjónarmið fundarins í Bretton
Woods, enda brýndi forseti Bandaríkjanna
fyrir fundarmönnum í boðskap sínum, að
viðfangsefni fundarins varðaði velferð
hvers einasta nranns og konu á komandi
friðartínrum.
Á fundinum varð lítið vart andstöðu við
þessi sjónarmið að öðru leyti en því, að
einstaka fundarmaður lét í ljós nokkra
vantrú á, að íullunr árangri yrði náð. Út í
frá, í greinum blaða og tímarita, bar Jró
nokkuð á fjandskap við stofnun Sjóðsins og
Bankans, og virtust Jrær raddir mest eiga
rót sína að rekja til einkabanka, sem ekki
kæra sig unr, að ríkin fari inn á Jreirra
starfssvið, og til stjórnmálamanna, sem eru
í andstöðu við núverandi Bandaríkjastjórn,
enda stóðu kosningar fyrir dyrum. Ekkert
bergnrál fengu Jrær raddir á fundinum. Var
Jrað einróma álit, að einstaklingsfyrirtæki
gætu ekki ein út af fyrir sig tryggt bjarta
framtíð, án aðstoðar og forustu ríkisstjórna
og aljrjóðastofnana. Það vantaði ekki í
blöðum hrakspár unr árangur fundarins,
enda sýndi Jrað sig, að ýnrs atriði voru
ágreiningsmál. Þó náðist sanrkonrulag eða
málamiðlun í svo að kalla öllum greinum.
Afgreitt var, eins og áður er sagt, með öll-
unr greiddum atkvæðum frumvarp um
Samjrykktir fyrir Gjaldeyrissjóð og Alþjóða-
banka.
Gjaldeyrissjóðnum er ætlað að vinna að
Jrví, að efla milliríkjaviðskipti og tryggja
gjaldaura hinna einstöku Jrjóða og Jrá jafn-
franrt atvinnulíf og launakjör. Er ætlazt til
að ná Jrví nrarki með því, að kaupa gjald-
eyri, sem lítil eftirspurn er eftir, í Jreim
tilgangi að koma á viðskiptunr og forðast
gengislækkanir af nauðung eða í samkeppn-
isskyni.
Aljrjóðabankanunr er ætlað að veita lán
og ábyrgðir til lengri tima til endurreisnar
og uppbyggingar atvinnulífsins og koma í
veg fyrir að einstakar þjóðir Jrurfi að sæta
okurkjörum á aljrjóðapeninganrarkaði.
Að öðru leyti vísast til meðfylgjandi út-
drátts úr Samþykktum Sjóðsins og Bank-
ans.