Bankablaðið - 01.12.1944, Blaðsíða 58

70
BANKABLAÐIÐ
af framlögunum í gulli eða gullgildum
gjaldeyri, en þar mun nú eingöngu vera
um Bandaríkjadollara að ræða. Til sjóðsins
mundi okkur bera að greiða 250.000 doll-
ara (ísl. kr. 1.626.250.00) í gulli eða gull-
gildum gjaldeyri, en 750.000 dollara virði
í eigin gjaldeyri (ísl. kr. 4.878.750.00), með
innboorgun á reikning Sjóðsins við jijóð-
bankann. Til Bankans ber okkur að gi'eiða
20.000 dollara (ísl. kr. 130.100.00) í gull-
gildum gjaldeyri, en 180.000 dollara virði
í eigin gjaldeyri (ísl. kr. 1.170.900.00) á
næsta liálfu öðru ári frá stofnun bankans.
Eftirstöðvarnar, 800.000 dollara (ísl. kr.
5.204.000.00), má bankinn innheimta eftir
nánari reglum, ef hann nauðsynlega þarf
vegna skuldbindinga sinna.
Með jiessu er jió ekki ákveðið, að gull-
fóturinn verði endurreistur, eins og liann
áður tíðkaðist. Til Jiess að hann væri í
gildi, þyrftu þjóðirnar að taka aftur upp
gullinnlausn, en um það er ekki að ræða.
Til þess er ætlazt, að gullið haldi áfram
að vera gjaldmiðill milli einstakra þjóða
og milli Sjóðsins og Bankans og þeirra
jrjóða, sem Jiar eru félagar. Gildi hinna ein-
stöku gjaldaura skal einnig miðast við gull,
en ekki tekin upp ný aljijóðamynt, eins
og áður liaíði verið stungið upp á. Tengsl-
in milli gulls og gjaldaura eru því ekki
slitin, en afnumin er sú harðstjórn, sem
gullið áður liafði, enda er jiað höfuðtil-
gangur Jiessara alþjóðastofnana, að koma
á viðskiptum og hindra gengisbreytingar,
Jió að bæði skorti vörur og gull til greiðslna
um stundarsakir. Um notkun gullsins hafði
verið búizt við miklum átökum á fundin-
um, en svo varð ]>ó ekki, enda eru Banda-
ríkin gullauðugust allra Jijóða og bæði
Rússland og Brezka heimsveldið mestu gull-
framleiðslulönd heimsins. Kallaði Lord
Keynes þetta skipulag „þingbundna kon-
ungsstjórn gullsins".
Þá skal einnig á Jiað bent, að Jiær reglur
sem settar eru um gengisskráningu og gjald-
eyrishöft eru teygjanlegar og miðaðar við
Jiað, að koma í veg fyrir, að gengisskrán-
ingu sé beitt til óheilbrigðrar samkeppni
og að höftum sé lialdið til langframa, til
tjóns fyrir aljijóðaviðskipti, framleiðslu og
atvinnu. Um gengisbreytingar og höft er
skylt að hafa samráð við stjórn Gjaldeyris-
sjóðsins. Hver þjóð liefur Jiar fyrir óskorað
úrslitavald til að ráða stefnu sinni í þess-
um efnum, Jiótt ágreiningur geti að vísu
leitt til Jiess, að einstakar Jijóðir gangi úr
þessum alþjóðafélagsskap.
Fulltrúar Bandaríkjanna og Englands
töldu, að nokkur átöku myndu verða um
Jrað í Congiessinum og Parlamentinu, hvort
stofnað skyldi til Jnessarar alþjóðasamvinnu
í fjármálum og viðskiptamálum, en full-
trúar hinna minni Jijóða töldu öruggt, að
þeirra [ijóðir tækju jiátt í framkvæmdum
Samþykktanna, ef til kæmi. Við gerum fyrir
okkar leyti sömu tillögu. Þó að við máske
ekki verðum fjárþurfa á næstunni, þá get-
ur Jiátttaka í Sjóðnum og Bankanum greitt
fyrir útflutningi til landa, sem annars væru
útilokuð frá viðskiptum við okkur. Það er
og trygging fyrir framtíðina að vera í slík-
um aljijóðafélagsskap, og væri máske of
seint að afla hennar, Jiegar á henni þarf
að lialda. Með þátttöku í Jiessu samstarfi
eigum við kost á að fylgjast með aljijóða-
málum, sem okkur varða og ráðgast við
áhrifamenn um viðskipta- og fjármál. Til-
kostnaðurinn er ekki mikill. Framlög okk-
ar eru eign en ekki gjafafé og að óreyndu
er ástæðulaust að ætla, að Sjóðnum og
Bankanum verði svo gálauslega stjórnað,
að framlög skerðist verulega.
Við íslendingar erum máske sú Jijóð, sem
sízt getur einangrað sig frá öðrum þjóðum
í viðskiptum og fjármálum, og er að
minnsta kosti nauðsyn að gefa fyrir því