Bankablaðið - 01.12.1944, Blaðsíða 66

78
BANKABLAÐIÐ
UM PAPPÍRSPENINGA
í grein hér að framan er sagt frá því að
Palmstruchsbanki hafi fyrstur allra banka
tekið pappírspeninga í notkun. Þó að svo
sé, þekktust pappírspeningar í viðskiptum
manna miklu fyrr og löngu áður en bankar
koniu til sögunnar. Notkun pappírspeninga
var kunn í Kína á níundu öld, og fróðleg
og skemmtileg er frásögn Marco Polo, er
liann kom í borg stórkhansins Kambalik.
Lýsir hann myntsláttu stórkhansins á þá
leið, að hann verði ekki yfirstíginn í gull-
gerðarlist, því að hann kunni að búa tif
peninga sem hér segir: Hann lætur fletta
af hýðinu, sem er milli barkarins og viðar-
ins á móberjatrénu. Hýðið er bleytt og
því næst steytt í keri, unz það er orðið eins
og grautur. Úr grautnum er búinn til
pappír, og hann er skorinn niður í hér
um bil ferhyrnd blöð. Gildi sumra seðl-
anna er hið sama og feneyskra silfurpen-
inga, en annarra á við 1, 2, 5 og 10 byzan-
tínskra gullpeninga. Skreyting þessara
jxippírspeninga er gerð með sömu umönn-
un og vandvirkni eins og peningar úr skíru
gulli og silfri. Á hvern seðil ritar ákveðinn
fjöldi sérstakra embættismanna nafn sitt,
og setja þeir við hann innsigli sín. Þegar
þessu er lokið, eftir settum reglum, drepur
æðsti myntsláttustjóri keisarans sérstöku
innsigli, sem honum er afhent, í sinnóber-
rauðan lit og innsiglar seðilinn. Ef ein-
hverjir reyna að eftirmynda seðla þessa,
varðar það dauðarefsingu.
Peningaseðlar þessir voru í umíerð hvar-
vetna um ríki stórkhansins, og enginn þorði
að neita þeini viðtöku af ótta um líf sitt.
Þegar kaupmenn komu með stórar lestir
af dýrmætum varningi, var þeim greitt með
jDajjpírsjJeningum, og höfðu þeir ekkert við
þá að athuga, Jjví að fyrir seðlana gátu
jaeir keypt hverjar jiær vörur, sem þeir
{jurftu fyrir markaðinn í heimalandi sínu.
Seðlar Jæssir voru innleysanlegir með gulli,
ef jaess var krafizt. Þurfti þá að fara í mynt-
sláttu keisarans, og mátti þar fá gull eða
silfur, jjerlur eða skartgrijn fyrir pappírs-
jjeninga.
Allur her keisarans fékk mála sinn
greiddan í seðlum, sem komu þeim að sama
gagni og gull eða silfur.
Stórkhaninn í Kambalik var á sínum
tíma voldugasti einvaldsherra í heiminum.
Á aðalfandi
Landssambands útvegsmanna,
sem er nýafstaðinn, var samþykkt áskor-
un til Alþingis og ríkisstjórnar, að hlutast
til um að Landssambandið fái rétt til að
tilnefna 2 fulltrúa í bankaráð Útvegsbank-
ans. Ennfremur að öll stofnlán til starfsemi
útgerðarinnar verði sameinuð á einn stað í
Fiskveiðasjóði íslands og honum verði jafn-
an séð fyrir nægjanlegu rekstursfé.
BANKABLAÐIÐ
ÚTGEFANDI:
Samband íslenzkra bankamanna.
RITSTJÓRI:
ADOLF BJÖRNSSON
PRENTSMIÐJAN ODDI H.F.