Stundin - 01.08.1940, Qupperneq 17

STUNDIÞ
17
Á iSnskólunum læi'a ungir iSnnemar
fjölbreytt fræSi og m. a. eitt eSa fleiri
tungumál. En þeir læra þar ekki, aS þaS
sé skömm og vanvirSa stéttarinnar aS
„fúska í faginu” og sýna í vinnu sinni
megnan skort á verkhyggni, vandvirkni
og vinnugleSi. Pó er þetta þrent grund-
völlur verklegrar menningar. — En samt
er hér fjöldi prýSilegra iSnaSarmanna á
Akureyri.
Á gagnfræSaskólum og menntaskólum
læra nemendur tungmál og stærSfræSi og
margs kyns visindi. Þeir leggja út Háva-
mál og Völuspá meS nákvæmri og fræSi-
mannlegri kunnáttu. En þeir tileinka sér
ekki hina djúsæju lífsspeki Hávamála og
mannasiSu. Þar er þeim aSeins sýnd mál-
fræSi og orSmyndanir og dauSur bók-
stafur fornra fræSa, sem eilt sinn vóru
þó lífiS sjálft. Og eru enn þrungin lífi. En
þetta eru kölluS fræSi. Hitt er líf. Og skól-
ar vorir eni ekki gróSrarstöS lífsins.
Heldur vermireitur fræSslunnar. Og þaS
er sitt hvaS á voru landi.
Nemendur skóla vorra læra því eigi aS
ganga rétt og hneykslunarlaust út og inn
um sínar eigin skóladyr né heldur um
gangstéttir borgarinnar. Og enn siSur aS
ganga hægt um gleSinnar dyr og gá aS
sér. Þess háttar eru ekki próffög mennta-
skóla né annarra skóla hér á landi. —
***
í nótt gekk hópur ungra nemenda
hásyngjandi fram og aftur um götur
bæjarins. Kornungir pillar og stúlk-
ur. Raddirnar voru ungar og hvellar og
ótamdar. Því aS skólarnir kenna söng-
fræSi, en ekki tamningu raddar í tali og
söng. Gamalmenni, sjúklingar og þreytt-
ir verkamenn hrukku upp úr nýfestum
svefni, og sumir þeirra festu siSan ekki
blund fyrr en undir morgun. En þá áttu
margir þeirra aS fara á fætur til vinnu
sinnar. —
Þessar nocturnar eSa nætursöngvar eru
fastur dagskrárliSur í óskráSu lifi Akur-
eyrar. Og þær eru sungnar da capo al
Fine á hverju kvöldi og nóttu fram í
velrarhríSar og harSindi. —
í fyrrakvöld, er ég skrapp niSur í bæ
sem snöggvast mætli ég breiSfylkingu
menntaskólapilta á breiSustu gangstétt
bæjarins. Sjö í röS. Ungir menn og efni-
legir. Bjarteygir, djarfmannlegir og rúm-
frekir. Þeir fylltu alla stéttina. Gömul
kona og hrum varS aS liökla út í götu-
svaSiS undan þeim. Og þar skrikaSi henni
fótur, svo aS lá viS falli. BreiSfylking æsk-
unnar hló fjörlega og hávært aS þessari
ójöfnu glímu viS Elli kerlingu. Þeir höfSu
auSsjáanlega gleymt för Þórs til UtgarSa-
loka. Og þó ættu einmitt þessir útgerSing-
ar aS hafa minnst hennar.*) Og einnig
liins, aS ellin hallar öllum leik. — En
þessir ungu menn vóru hraustir og sterk-
ir og áttu allt lífiS framundan. Og hvaSan
ætti þeim aS koma þau fræSi, aS heim-
urinn sé fleirum ætlaSur en þeim sjálf-
um!
Eg veik kurteislega úr vegi fyrir þeim.
Eg var líka einu sinni ungur eins og þeir.
Og þelta er hámenning æskunnar! —
,Tá. — Skólarnir okkar eru fræSslu-
stofnanir. Og þaS er hægt aS verSa dokt-
or í hverskyns fræSum án þess aS kunna
mannasiSi. Peir fengust líka einu sinni í
bókabúSum: .Tón Jakobsson: MannasiSir.
10 krónur. — GeriS svo vel! Hví ælti þá
aS eySa dýrmætum tíma menntaskólanna
í annan eins óþarfa.
En hvaS merkir annars nafniS Mcnnta-
skóli? Um þetta efni ætti einhver vorra
snjöllu og gáfuSu fræSimanna aS rita
doktorsritgerS. Og þaS verSur einhvern-
tíma gert.
***
— — — Akureyri er borg hinna sum-
arbjörtu nátta. Og löngu Ijúfu daga. —
Pá lifnar vorið í hindum.
Allt lifandi fær pá mál.
Pá sprettur grasið á grundum,
og gleðin í ungri sál.
Ung hjón ganga saman lil vinnu sinn-
ar á hverjum morgni. Fram hjá kofanum
*) UtgarSur heitir skólasel Mennta-
skóla Akureyrar.