Morgunblaðið - 24.05.2009, Blaðsíða 32

32 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. MAÍ 2009
Pistlar sr. Sigurbjörns
Einarssonar, sem
Morgunblaðið birti á
sunnudögum á síð-
asta ári, vöktu mikla
ánægju meðal les-
enda. Um það samd-
ist, milli sr. Sigur-
björns og Morgun-
blaðsins, að hann
héldi áfram þessum
skrifum og hafði hann
gengið frá nýjum
skammti áður
en hann lést.
23.
L
ykill er hún að Drottins náð.
Þetta segir séra Hallgrímur Pétursson
um bænina.
Hann hefur gefið löndum sínum fleiri
bænir en aðrir hérlendir menn. En hann
hefur líka sagt margt viturlegt og minnilegt um bæn og
trúarlíf.
Bænin má aldrei bresta þig,
búin er freisting ýmislig,
þá líf og sál er lúð og þjáð
lykill er hún að Drottins náð.
Lyklar eru þarfir hlutir og nauðsynlegir. Það er leið-
inleg slysni eða óhapp að týna lyklinum að húsi sínu,
hirslu eða bíl.
Úr slíkri klípu er þó oftast nokkuð auðvelt að bjarga
sér.
En það eru til ýmsar læsingar. Það kemur fyrir, að
menn þurfa að eiga við skrár, sem þeir finna enga lykla
að.
Kannastu við það?
Þig vantaði hjálp og leitaðir hjálpar en komst að lukt-
um dyrum. Eða það var skellt í lás á þig.
Þér gat fundist, að öll sund væru lokuð fyrir þér, allar
hurðir læstar og enga lykla að fá.
Hér nota ég táknmál, sem allir skilja. Sumir menn allt
of vel af beiskri reynslu.
Það stóð margur maður fyrr og síðar frammi fyrir
augum, sem lokuðu sér fyrir honum, fyrir þörf hans og
tilfinningum.
Það mætti margur luktum, læstum barmi, og hafði
engan lykil að þeim lás, sem þar var fyrir.
Líka getur það gerst, að maður standi lykilslaus
frammi fyrir sjálfum sér.
Það kemur eitthvað upp úr kafinu þar, sem átti að
vera lokað úti. En læsingin brást.
Eða það var einhver þjófalykill, sem dulin og dimm
hneigð í þér notaði til þess að opna myrkvað leyni í hug-
anum og út kom vont viðbragð, skuggaleg hugdetta,
kalt, særandi orð, illkynjuð ákvörðun.
Hver hefur þann lykil að sjálfum sér, að hann geti
opnað öll fylgsnin þar og farið þar um og haft hendur á
öllu, hreinsað til að fullu og náð fram því dýrmæta og
besta, sem hinar mörgu huldu hirslur þar hafa að
geyma?
Hver hefur full lyklavöld yfir lífi sínu?
Víst höfum við vald á mörgu mikilvægu, sem varðar
heill okkar og hamingju í lífinu. Því megum við síst
gleyma.
En okkur eru takmörk sett.
Þar er það augljósast, að líf eða lífsskeið okkar allra
hér á jörð er stutt för á milli tvennra dyra, sem hvorar
tveggja læsast rækilega á eftir manni.
Okkur er skilað hingað inn um dyr, sem opnast rétt í
svip og lokast strax að baki. Og enginn snýr aftur um
þær dyr.
Okkur er skilað héðan út um aðrar dyr, sem líka opn-
ast rétt sem snöggvast og læsast aftur um leið.
Enginn maður þekkir neinn lykil að lásnum þar. Og
enginn snýr aftur um þær dyr.
Engar tvær dyr eru ólíkari en þessar, sem allir fara
um, hingað inn í heiminn fyrst, út héðan síðast.
Nema að því leyti eru þær eins, að það er hulið leynd-
armál, hvað er á bak við þær. Og enginn maður hefur
lykil að því leyndarmáli.
Við erum þannig stödd hér á jörð, að allt er læst í bak
og fyrir.
Og spurning, hvort við erum ekki alltaf að leita að
lykli, hvort líf okkar allt snýst í rauninni ekki um það
eitt innst inni.
Ætli trúarbrögðin mörgu og margvíslegu séu nokkuð
annað?
Hvar er lykill að lífsgæfu, að farsæld þessa heims og
annars, lykill að sjálfum mér, lykill að huga og vilja þess
hulda valds, sem tilveran lýtur?
Vér þráum svar, sem þörf vors hjarta fyllir,
vér þráum svar, sem angist vora stillir,
vér þurfum ljós, sem heljarskuggann hræðir,
og heilagt orð, er sálu vora fræðir.
Svo kveður séra Matthías Jochumsson.
Hvar er það svar að fá, það ljós, það heilagt orð, sem
við þráum og þurfum?
Hvar er lykil að finna að því leyndarmáli?
Leit og svör
Sigurbjörn
Einarsson
» Þar er það augljósast, að lífeða lífsskeið okkar allra hér á
jörð er stutt för á milli tvennra dyra,
sem hvorar tveggja læsast rækilega
á eftir manni.
Nú á í krafti rétt-
lætisins að innkalla
veiðiheimildir útgerð-
arinnar og úthluta
þeim aftur eftir óljós-
um aðferðum. Þetta
hefur lengi verið
stefna Samfylking-
arinnar og nú hafa
Vinstri grænir slegist
í hópinn. Það að
sparka stoðum undan
mikilvægasta atvinnuvegi þjóð-
arinnar með þessum hætti, nú á
þeim tímum þegar við þurfum á
öllu okkar að halda til að komast út
úr hinum efnahagslega brimskafli,
má líkja við efnahagslegt og
byggðalegt hryðjuverk.
Hvers eiga þeir að gjalda sem
hafa barist við að halda útgerð
gangandi, hafa keypt allar sínar
veiðiheimildir, allt með það að
markmiði að halda atvinnulífi gang-
andi? Þeir sem hugsa um það fólk
sem á allt sitt undir því að útgerðin
gangi og hugsa um sín byggðarlög.
Hvað hafa fjölmargir slíkir aðilar til
saka unnið gagnvart þessari rík-
isstjórn? Hvernig ætlar Jón
Bjarnason sjávarútvegsráðherra að
rökstyðja þessa svonefndu fyrning-
arleið gagnvart fjölmörgum útgerð-
arfyrirtækjum, stórum og smáum, í
Norðvesturkjördæmi? Hvernig ætl-
ar sjávarútvegsráðherra að rétt-
læta þessar aðgerðir gagnvart fjöl-
skyldum sem hafa lagt allt sitt
undir við það að halda sjáv-
arútvegsfyrirtækjum sínum gang-
andi um langan tíma og reynt að
treysta stoðir þeirra með kaupum á
aflaheimildum. Mörg slík fyrirtæki
eru nú í erfiðri stöðu vegna þess að
skuldir hafa aukist vegna verðbólgu
og gengishruns krónunnar. Hvern-
ig ætlar sjávarútvegsráðherra að
búa svo um hnútana að fjölmörg
slík fyrirtæki þurfi ekki að hætta
starfsemi vegna gjaldþrota. Slík
gjaldþrot munu setja þá sem að
þessum fyrirtækjum standa á von-
arvöl. Er það stefna Vinstri
grænna? Hvernig ætlar ráðherrann
að færa rök fyrir þessum aðgerðum
í samskiptum sínum við sveit-
arstjórnir í Norðvesturkjördæmi
sem hafa mótmælt þessum áform-
um?
Nú þegar hefur það
valdið miklu tjóni að
ríkisstjórnin hefur lýst
yfir þeim ásetningi sín-
um að fara þessa svo-
nefndu fyrningarleið.
Það liggja fyrir dæmi
um einstaka útgerðir
sem geta allt í einu
ekki fengið eðlilega
fyrirgreiðslu hjá
bankakerfinu vegna
þessa. Það liggja fyrir
dæmi um útgerðarfyr-
irtæki sem hafa slegið öllum fjár-
festingum og viðhaldi skipa á frest
vegna óvissunnar, sem hefur þau
áhrif að minni umsvif eru hjá þjón-
ustuaðilum útgerðarinnar. Það er
nú ekki það sem þarf um þessar
mundir. Þessi áform ríkisstjórn-
arinnar hafa þegar haft mörg
óæskileg áhrif og eru ekki til þess
fallin að efla atvinnu og umsvif í
sjávarbyggðunum, þar á meðal í
kjördæmi sjávarútvegsráðherrans.
Áform Jóns Bjarnasonar sjáv-
arútvegsráðherra, sem hann lýsti
og mælti fyrir í umræðum á Alþingi
miðvikudaginn 20. maí sl., bjóða
upp á eitt allsherjar feigðarflan. Ég
skora á sjávarútvegsráðherra og
ríkisstjórnina að lýsa því yfir nú
þegar að fallið verði frá þessum
áformum. Ef þeim er eins annt um
atvinnulíf og búsetu fólks í sjáv-
arbyggðum landsins og þessir að-
ilar hafa margoft lýst yfir, þá á að
hverfa frá þessari vitleysu. Jón
Bjarnason sjávarútvegsráðherra á
að taka frumkvæði í því og beita
sér þannig í þágu mikilvægra hags-
muna sjávarútvegsfyrirtækja,
starfsfólks þeirra og sjávarbyggð-
anna í Norðvesturkjördæmi og á
öðrum svæðum landsins. Ábyrgð
ráðherrans er mikil í þessu máli og
nú reynir á hann.
Feigðarflan sjávar-
útvegsráðherra
Eftir Magnús
Stefánsson
Magnús Stefánsson
»Ég skora á sjávar-
útvegsráðherra og
ríkisstjórnina að lýsa
því yfir nú þegar að
fallið verði frá þessum
áformum.
Höfundur er fyrrverandi alþing-
ismaður Norðvesturkjördæmis.
VERÐ á olíu á eftir
að marfaldast á næstu
árum. Íslendingar
verða að gera sig
óháða innflutningi á
olíu fyrir skip og bíla.
Það er algjörlega lífs-
nauðsynlegt og við
getum það.
Það þarf að búa til
ný störf og það liggur
beinast við að stór
hluti af þeim verði til í sambandi
við rafknúna/vetnisknúna bíla og
báta. Ég sé fyrir mér rafknúna
handfærabáta draga björg í bú og
vetnisknúin skip á miðunum og
vörubíla knúna rafmagni flytja fisk-
inn í frystihúsin og vetnisknúin
flutningaskip sem flytja hann á er-
lenda markaði.
Er hægt að hugsa sér betri aug-
lýsingu fyrir íslenskan fisk? Er
hægt að hugsa sér betri ímynd fyr-
ir Ísland? Er hægt að hugsa sér
betra viðfangsefni fyrir litla þjóð
sem getur framleitt
óendanlega mikið raf-
magn? Tæknin er til,
það er bara að fram-
kvæma.
Það er mín skoðun
að banna eigi innflutn-
ing á bensín- og dís-
ilbílum til Íslands. Það
þarf aðlögunartíma og
á honum mætti hugsa
sér að þau skip fengju
meiri kvóta sem knúin
væru öðru en olíu og
skattfrelsi fyrir öku-
tæki knúin endurnýjanlegri orku.
En aðalmálið er það að stjórn-
völd ákveði að fara þessa leið, sem
myndi vekja athygli um allan heim
og gera það að verkum að fyrirtæki
í þessum geira myndu horfa til Ís-
lands og vilja færa starfsemi sína
hingað.
Ef ekki strax þá fljótlega, því
hvergi hefur nokkur þjóð bannað
Co2-spúandi farartæki og hvergi
hefur ein þjóð álíka auðæfi í jarð-
orku og í fólki sem kann að nýta
hana.
Með samvinnu Íslendinga og
þeirra sem lengst eru komnir í
hönnun rafgeyma og rafmagnsbíla
mun verða til nýr atvinnuvegur á
Íslandi. Þetta er okkar stærsta
tromp og okkar breiðasti vegur út
úr þeim ófærum sem við erum í.
Við verðum að átta okkur á því
að við erum bara 300 þúsund sálir.
Það er eins og lítill bær í litlu olíu-
nágrannalandi. Það er skiljanlegt
að þeir sem stjórna hér í dag sjái
ekki skóginn fyrir trjánum og að
þeir sjái ekki að einfaldar lausnir
eru oftast þær bestu, enda standa
hér eldtungur út um allar glugga
og menn uppteknir við að bjarga
því sem bjargað verður.
En hér eru möguleikar og þeir
stórir. Þetta er framtíðin og Íslend-
ingar eiga að taka þátt í þessari
þróun.
Þegar fjöldi Íslendinga flytjur
burtu hvern einasta dag og fjöl-
skyldur verða gjaldþrota hvern ein-
asta dag og fyrirtæki fara fyrir
björg hvern einasta dag, þá er
komin upp sú staða að við verðum
að taka ákvarðanir og það strax.
Þetta er einn af mörgum mögu-
leikum sem íslensk stjórnvöld hafa
til að sýna okkur og öðrum hvað í
okkur býr, til að skapa atvinnu, fá
inn erlent fjármagn og minnka
kostnað fyrir íslenska þjóð á tímum
þar sem öll von virðist úti.
Þú fólk með eymd í arf!
Snautt og þyrst við gnóttir lífsins
linda,
Lítil þjóð, sem geldur stórra synda,
reistu í verki
viljans merki –
Vilji er allt, sem þarf.
(Úr Íslandsljóði.
Einar Benediktsson.)
„Snautt og þyrst
við gnóttu lífsins linda“
Eftir Auðun
Þorsteinsson »Með samvinnu
íslendinga og
þeirra sem lengst
eru komnir í hönnun
rafgeyma og rafmagns-
bíla mun verða til nýr
atvinnuvegur á Íslandi.
Auðunn Þorsteinsson
Höfundur er framkvæmdastjóri og
áhugamaður um framtíð Íslands.
SKÚLI Helgason þingmaður
Samfylkingarinnar fer oft mikinn
á bloggsíðu sinni. Í færslu þann
22. maí sl. átti hann ekki til orð
yfir það að menn skyldu voga sér
að gagnrýna áform ríkisstjórn-
arinnar um svokallaða fyrning-
arleið. Bendir hann í vanþóknun
sinni á orð formanns Sjálfstæð-
isflokksins við stefnuræðu for-
sætisráðherra í vikunni sem leið,
þegar hann varaði við þjóðnýt-
ingu í fiskveiðikerfinu. Það er
sem sagt súrrealískt að kalla
hlutina réttum nöfnum og vara
við því að kollsteypa grundvall-
aratvinnuvegi þjóðarinnar á ög-
urstundu.
En það kostulegasta í bloggi
þingmannsins er að eigna Sjálf-
stæðisflokki og Framsókn-
arflokki kvótakerfið skuldlaust.
Ætli fátt hafi ekki verið meira
gagnrýnt í fiskveiðistjórn-
unarkerfinu en framsalið. Það
var sett á árið 1990 í ríkisstjórn
Alþýðuflokks, Alþýðubandalags
og Framsóknarflokksins. Þá var
formaður Vinstri hreyfingarinnar
græns framboðs landbúnaðar-,
samgönguráðherra. Þar sat líka
formaður Samfylkingarinnar nú-
verandi í stól félagsmálaráð-
herra. Sjálfstæðisflokkurinn var
þá í stjórnarandstöðu og studdi
ekki frumvarpið árið 1990.
Kannski menn ættu að fara að
kannast við fortíðina.
Ólöf Nordal
Og hver lagði
framsalið til?
Höfundur er alþingismaður.