Saga - 1985, Blaðsíða 153

SPARNAÐARÞINGIÐ 1924
151
um en var í frumvarpinu en gjöldin hafa verið hækkuð um
1-028.748 kr. eða 14,2%. Hækkun gjalda umfram hækkun tekna
olli því að tekjuafgangur lækkaði úr 551.452 kr. í 14.705 kr. Hann
hafði verið 7,1 % af heildartekjum samkvæmt frumvarpinu en var
samkvæmt fjárlögunum aðeins 0,2% aftekjum. Parna virðist vera
um allverulegan mun að ræða. Munurinn hefur þó í reynd ekki
verið svona mikill þar sem ýmsar áætlanir í fjárlögunum munu
hafa verið traustari en í frumvarpinu. Fjárlögin tókst samt að af-
greiða hallalaus eins og báðar stjórnirnar ætluðu sér þótt tekju-
a%angurinn yrði lítill er yfir lauk.
Þegar litið er á tekjuhliðina sést að tekjur af sköttum og tollum
hafa verið tæplega 94% af heildartekjum ríkissjóðs bæði í frum-
varpi og ijárlögum. Aðrir tekjuliðir skipta litlu máli fyrir heildar-
uiðurstöðurnar. Þegar breytingar þingsins eru athugaðar sést að
mestu máli skiptir hækkun skatta og tolla (2.grein) um 6,5% eða
tæplega hálfa milljón króna. Hlutfallslega miklu meiri breytingar
gerði þingið þó á fjórðu og fimmtu grein frumvarpsins. Fjórða
greinin var lækkuð um 40,8% en fimmta grcinin hækkuð um
336,5%. Þessar breytingar skiptu þó ekki eins miklu máli fyrir
heildarniðurstöðuna þar sem um mun lægri tölur var að ræða. Þær
sýna þó vel hversu öll áætlanagerð hlýtur að hafa verið erfið fyrst
þingið sá ástæðu til að gera svo gífurlegar breytingar aðeins
nokkrum mánuðum eftir samningu frumvarpsins.
Þegar gjaldahliðin er athuguð sést að tveir liðir bera uppi um
helming allra útgjalda ríkissjóðs. Stærri liðurinn er greiðslur af
lánurn ríkissjóðs og framlag til Landsbankans. Framlagið til
Landsbankans er þó mjög lítill hluti af þessu eða 100 þús. kr. Bæði
1 frumvarpinu og fjárlögunum nam þessi liður um 27% af hcild-
argjöldum. Hinn liðurinn er samgöngumál með um 22% afhcild-
arg)öldum. Þá eru ekki eftir nema fjórir útgjaldaliðir sem fara yfir
hálfa milljón króna og skipta verulcgu máli í frumvarpinu og fjár-
^ögunum. Tveir þeirra fara yfir 10% í ijáríögunum. paQ eru
kirkju- og kennslumál með 12,9% útgjalda og læknaskipun og
heilbrigðismál með 11 ,2%. Hinir tveir eru dómgæsla, lögreglu-
stjórn o.fl. með 7, 3% og verklegar framkvæmdir með 6,4%.
Lessir sex útgjaldaliðir af 13 eru uppistaðan í útgjöldum ríkisins. í
frumvarpinu nema þeir 86,5% áætlaðra gjalda og í fjárlögunum
^h>6% gjaldanna. Þessi 13,5% sem eftir eru skiptast síðan á milli