Saga - 1985, Blaðsíða 302

300
RITFREGNIR
rituðu máli eru þeir fremur hvimleiðir og-truflandi og kem ég betur að
því síðar.
Allar þær konur sem Björg fjallar um eru mjög merkilegar, hver á sína
vísu. Sumar þeirra eru hins vegar þekktari en aðrar afævistarfi sínu og eru
þegar til af þeim allítarlegar frásagnir, s.s. Þóru Melsteð, stofnanda og
fyrstu skólastýru Kvennaskólans, og Jóhönnu Egilsdóttur, formanni
Verkakvennafélagsins Framsóknar. Hefur Björg litlu við þær frásagnir að
bæta. Oðrum konum, og ekki síður merkilegum, hefur minna verið
haldið á lofti og má í því sambandi t.d. nefna þær Torfhildi Hólm og
Björgu C. Þorláksson, svo einhverjar séu nefndar. Frásögn Bjargar af
þessum konum vekur óneitanlega áhuga og löngun hjá lesandanum til að
fá meira að heyra en því miður er ekkert aðgengilegt lesefni um þær að
hafa. Það hefði því verið mjög verðugt viðfangsefni fyrir Björgu að gera
þessum konum betri skil en raun er á og hefði hún að ósekju mátt helga
þeim tvo útvarpsþætti og þ.a.l. meira rými í bókinni, þó svo að það hefði
verið á kostnað þeirra sem meira hefur verið um ritað.
Þær konur sem eru saman komnar í þessu fyrsta bindi virðast valdar af
handahófi enda segir Björg sjálf: „Tilviljun réð oftast hverjar urðu fyrir
valinu...“ (bls. 7). Konurnar eru alls ekki allar samtíða, sú elsta fædd 1770
en sú yngsta 1881 þannig að heil öld skilur þær að. Eflaust hefði myndin
af lífi og starfi kvenna í tímans rás orðið heillegri ef efninu hefði verið
raðað nokkurn veginn í tímaröð. Þá hefði lesandinn líka skynjað betur
þær hægfara breytingar á stöðu kvenna sem þrátt fyrir allt áttu sér stað.
Slík uppröðun á efninu hefði aftur á móti krafist þess að beðið hefði verið
með alla útgáfu þar til að erindaflutningi loknum og þá værum við að sjálf-
sögðu þessari bók fátækari í dag.
Ég nefndi hér að framan að útúrdúrar væru fremur hvimleiðir í ritaðri
frásögn. Sem dæmi um slíkan útúrdúr má nefna frásögnina af Símoni
Dalaskáldi í þættinum um Ingibjörgu Johnson. Ástæðunni fyrir því að
Símon er nefndur til þeirrar sögu er kannski best lýst í eftirfarandi máls-
grein:
Ingibjörg, einkadóttirin á Esjubergi, rann upp í föðurgarði eins og
fífill í túni. Orð fór af gáfum hennar og fríðleik og þótti hún hinn
besti kvenkostur. Saman fór vænleiki hennar og efni foreldranna
enda urðu margir til að líta hýru auga þangað sem hún var og mun
þeirra frægastur Símon Bjarnason, jafnan nefndur Dalaskáld."
(Bls. 87.)
í framhaldi af þessu er svo eytt þremur blaðsíðum í að útlista vonlausa ást
hans á Ingibjörgu, skapgerð hans, kveðskap og ógæfu. Ævi og örlög
Símonar Dalaskálds eru allrar athygli verð en eiga í sjálfu sér ekkert erindi
inn í frásögn af Ingibjörgu Johnson enda verður ekki séð að Símon hafi
haft nokkur áhrif til eða frá á líf hennar.