SunnudagsMogginn - 07.03.2010, Blaðsíða 23

7. mars 2010 23
riðanna. En allar listgreinar eiga að hafa
aðgang að hverri hátíð enda þótt það sé í
misjöfnum hlutföllum.“
Blönduð hátíð með ljósmyndir í forgrunni
Listahátíð hefur stundum verið með þema
eða sett ákveðnar listgreinar í forgrunn en
að þessu sinni verður hátíðin blönduð, þó
með áherslu á ljósmyndun í sýningar-
sölum og úti á götu. Sýnd verða verk ljós-
myndara og einnig myndlistarmanna sem
nota ljósmyndina sem miðil. „Við sjáum
fjölbreytilega notkun ljósmynda og ólíka
afstöðu til miðilsins, fagurfræðilegar og
pólitískar myndir frá ólíkum tímum,
hversdagslegar og ljóðrænar,“ upplýsir
Hrefna.
Á engan er hallað þótt fullyrt sé að
koma Cindy Sherman, eins fremsta ljós-
myndara heims, sæti mestum tíðindum
en verk hennar verða sýnd í Listasafni Ís-
lands. Einnig verða á hátíðinni ljós-
myndaverk eftir David Byrne, sem margir
þekkja betur sem tónlistarmann, meðal
annars úr nýbylgjusveitinni Talking
Heads. Búist er við þeim báðum til lands-
ins.
Tónlist verður einnig gert hátt undir
höfði á Listahátíð í Reykjavík 2010, allt frá
háklassík, heimstónlist, djassi og yfir í
framsækna tilraunatónlist. Ýmsir góðir
gestir stinga við stafni, eins og norski pí-
anóleikarinn Leif Ove Andsnes, svo sem
greint var frá í Morgunblaðinu á dög-
unum.
Sviðslistir verða líka áberandi, til að
mynda verða tvö ný dansverk frumflutt.
Annað eftir Gísla Örn Garðarsson, leikara
og leikstjóra, við Fordlandia eftir Jóhann
Jóhannsson sem leikin verður af Sinfóníu-
hljómsveit Íslands. Dansarar eru úr Ís-
lenska dansflokknum. Verkið verður sýnt
í Útgerðinni, nýju rými Hugmyndahúss
úti á Granda og er samstarfsverkefni þess-
ara þriggja stofnana; Listahátíðar, SÍ og
ÍD.
Af leiksýningum nefnir Hrefna marg-
verðlaunaða uppfærslu Litháans Osk-
arasar Korsunovas á Rómeó og Júlíu eftir
Shakespeare í samvinnu við Borgarleik-
húsið. „Það er eitt af hlutverkum Listahá-
tíðar að skilja eftir þekkingu, nýjar að-
ferðir og strauma og koma manns á borð
við Oskaras Korsunovas uppfyllir það
skilyrði svo sannarlega. Samstarf af þessu
tagi er mjög mikilvægt. Íslendingar eru
heimsborgarar,“ segir Hrefna.
Minna fé milli handa
Listahátíð í Reykjavík hlýtur að hafa
minna fé til ráðstöfunar en fyrir tveimur
til þremur árum.
„Það er alveg rétt. Það er ekkert leynd-
armál að við höfum úr minna fjármagni að
spila en áður,“ svarar Hrefna.
Velta hátíðarinnar jókst hratt á árunum
eftir 2000 eftir að einkafyrirtæki komu til
samstarfs við hana í auknum mæli og
gengi krónunnar var okkur hagstætt.
„Þetta framlag náði hámarki á árunum
2004-08,“ segir Hrefna, „en þessi tekju-
liður hefur að mestu þurrkast út í dag.
Framlag einkaaðila er um tíundi hluti þess
sem það var þegar það var mest. Þetta er
mikil breyting og hefur knúið okkur til að
hugsa allt okkar starf upp á nýtt.“
Hún segir Listahátíð hafa leitað annarra
leiða með góðum árangri til að vinna
áfram með einkageiranum en krónurnar
verði aldrei eins margar í kassanum, að
minnsta kosti ekki næstu árin.
Hryggjarstykkið í rekstri Listahátíðar
eru annars vegar fjárframlög frá ríki og
borg – sem munu dragast saman um 6% á
næsta ári – og hins vegar miðasala. Hrefna
segir miðasölu þurfa að standa undir 30-
40% af útlögðum kostnaði og það hafi
gengið vel í fyrra, en þá var fyrsta hátíðin
eftir bankahrunið haldin. „Við tókum þá
ákvörðun í fyrra að stilla miðaverði í hóf
og sú ákvörðun féll í góðan jarðveg, mið-
arnir seldust hratt og örugglega. Miðaverð
verður áfram hóflegt og sanngjarnt í ár og
við munum halda okkur við það eins lengi
og við getum.“
Lítil yfirbygging
Listahátíð þarf að sníða sér stakk eftir
vexti og ein birtingarmynd þess getur
verið sú að aðeins eru haldnir einir tón-
leikar með tilteknum listamanni eða
-mönnum þegar hugsanlega hefðu verið
haldnir tvennir árið 2007. „Við höfum líka
dregið úr ýmsum öðrum kostnaði, eins og
hönnun og kynningu, auk þess sem
starfshlutfall hefur verið minnkað á skrif-
stofunni,“ segir Hrefna en áréttar að ekki
sé af miklu að taka í því tilliti enda hafi yf-
irbygging stofnunarinnar alltaf verið í
lágmarki. „Hér hafa aldrei margir unnið.
Á móti kemur að Listahátíð hefur verið
mjög heppin með starfsfólk gegnum tíð-
ina.“
Hrefna hóf störf hjá Listahátíð sem
framkvæmdastjóri árið 2001 en tók við
starfi listræns stjórnanda haustið 2008.
„Ég tók við 1. október 2008 og nokkrum
dögum síðar hrundi efnahagskerfi þjóð-
arinar. Ég reyndi að taka því ekki per-
sónulega,“ segir hún hlæjandi.
Hrefna segir það hafa verið sér-
kennilega tilfinningu að standa skyndi-
lega uppi í nýju samfélagi. „Úrtöluradd-
irnar fóru fljótt að heyrast og við þurftum
að telja í okkur kjark. Við ákváðum hins
vegar að snúa bökum saman og hér hafa
allir unnið sem einn maður.“
Ein af hugmyndunum sem kastað hefur
verið fram er að fara aftur í gamla farið og
halda Listahátíð annað hvert ár. „Á
Listahátíð hefur safnast saman mikil
þekking og kunnátta og það væri synd að
nýta hana ekki á hverju ári. Auk þess sem
þyngstu rökin núna liggja kannski í þeirri
fjárhagslegu staðreynd að það er hag-
kvæmara að halda árlega hátíð en hátíð
annað hvert ár, sem var nú ein af ástæðum
þess að farið var út í árlega hátíð á sínum
tíma. Það liggja mikil verðmæti í samfell-
unni,“ segir Hrefna.
Væri nær að fjölga verkefnum
Hún bendir á, að starfsmönnum Listahá-
tíðar hafi ekki fjölgað þegar farið var að
halda hátíðina árlega um miðjan fyrsta
áratuginn. Lítil hagræðing fengist því
fram með þeim hætti. „Að mínu viti er
það betri nýting á fjármagni að halda há-
tíðina á hverju ári, fyrir utan hvað það er
miklu betri þjónusta við alla.“
Hrefna leggur frekar til að Listahátíð
taki að sér aukin verkefni, svo nýta megi
innviðina ennþá betur til nýsköpunar og
framkvæmda. „Tónleikahald á vegum
einkaaðila er til að mynda lítið sem ekkert
í dag. Það eykur skyldur og vægi Listahá-
tíðar.“
Tónlistarhúsið Harpa verður tekið í
notkun á næsta ári og Hrefna segir það
aldeilis eiga eftir að verða vettvang fyrir
Listahátíð í framtíðinni. „Við erum þegar
farin að bóka húsið fyrir hátíðirnar 2011 og
2012. Það er ekki eftir neinu að bíða.“
Dregið hefur úr utanlandsferðum Ís-
lendinga og Hrefna segir fyrir vikið ennþá
mikilvægara að bjóða upp á áhugaverða
listviðburði hér heima. „Listahátíð hefur
unnið markvisst að því að ná til lands-
byggðarinnar og í því skyni erum við
núna að ganga til samstarfs við Flugfélag
Íslands um borgarferðir til Reykjavíkur á
Listahátíð í vor. Með þessu teljum við
okkur koma ennþá betur til móts við list-
unnendur úti á landi. Þetta samstarf verð-
ur kynnt betur bráðlega.“
Undanfarin ár hefur Listahátíð teygt
anga sína út á land og verður því fram
haldið nú. Sýningar verða á Akureyri og
Seyðisfirði, auk þess sem tónleikar verða
einnig haldnir á landsbyggðinni, meðal
annars stórtónleikar Benna Hemm
Hemm, Alasdair Roberts og blásarasveitar
Reykjavíkur á Akureyri í samstarfi við
tónlistarhátíðina AIM.
Bjóða erlendum
blaðamönnum
Eins og menn vita hefur Ísland oft fengið
betri kynningu í úlöndum en undanfarna
mánuði. Hrefna segir mikilvægt að grípa
tækifærið og sýna heiminum hinar já-
kvæðu hliðar landsins, svo sem þær birt-
ast fólki á Listahátíð. „Ekki veitir af að
undirstrika að íslenska þjóðin er ekki af
baki dottin,“ segir hún.
Í þessum tilgangi verður boðið hingað
hópi erlendra blaðamanna í samstarfi við
Höfuðborgarstofu, Ferðamálastofu, Út-
flutningsráð og utanríkisráðuneytið og
dagskrá klæðskerasniðin utan um þarfir
hvers og eins.
Fjörutíu fjörleg ár eru að baki og Hrefna
Haraldsdóttir er ekki í vafa um að Listahá-
tíð í Reykjavík eigi bjarta framtíð fyrir
höndum. „Ég er sannfærð um að hátíðin,
eins og þjóðin, á eftir að standa þessa
efnahagsdýfu af sér. Þá tilfinningu byggi
ég á því að íslenskt listalíf er ótrúlega öfl-
ugt. Það er mikil gróska í öllum greinum
og það er einmitt farvegurinn sem er for-
senda þess að hátíðin dafni. Það styrkir
mig svo enn frekar í trúnni að Íslendingar
líta upp til hópa á menningu og listir sem
sjálfsagðan hluta af sínu daglega lífi. Að-
sókn og eftirspurn eftir listviðburðum
staðfesta það. Það er kannski klisja að tala
um gildi menningar og lista í kreppu en
það er eigi að síður staðreynd, enda verð-
ur það ekki af þjóðinni tekið hversu fram-
arlega við stöndum á því sviði. Það er
gríðarlega mikilvægt hvoru tveggja fyrir
sjálfsmynd þjóðarinnar, nú þegar sótt er
að okkur úr öllum áttum og ímynd okkar
gagnvart erlendum þjóðum, sem hefur
mátt muna sinn fífil fegurri. Án menning-
ar og lista væri líf okkar mun snauðara.“
Hrefna Haraldsdóttir listrænn stjórnandi Listahátíðar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
’
Á Listahátíð hefur safnast saman mikil
þekking og kunnátta og það væri synd að
nýta hana ekki á hverju ári. Auk þess sem
þyngstu rökin núna liggja kannski í þeirri fjár-
hagslegu staðreynd að það er hagkvæmara að
halda árlega hátíð en hátíð annað hvert ár, sem
var nú ein af ástæðum þess að farið var út í ár-
lega hátíð á sínum tíma. Það liggja mikil verð-
mæti í samfellunni.“