SunnudagsMogginn - 18.04.2010, Blaðsíða 32

32 18. apríl 2010
H
efði einhver spáð því fyrir fáeinum miss-
erum að boðið yrði upp á uppistand í átt-
ræðisafmæli Vigdísar Finnbogadóttur hefði
viðkomandi örugglega verið ólaður niður
og fluttur á viðeigandi stofnun. En tímarnir breytast
og mennirnir með og á fimmtudaginn var tróð uppi-
standari einmitt upp við glimrandi undirtektir í téðu
afmæli fyrrverandi forseta lýðveldisins í smekkfullu
Háskólabíói. Fór með gamanmál um tungumál.
Uppistandarinn, Ari Eldjárn, viðurkennir að sjálfur
hafi hann ekki átt von á því að vera beðinn um um-
rætt viðvik en sér hafi eigi að síður verið það ljúft og
skylt. „Ég hitti Vigdísi í tvö eða þrjú skipti í boðum á
Bessastöðum þegar ég var barn en afi minn, Kristján
Eldjárn, var húsbóndi þar á undan henni. Hún var
yndisleg og góð við mig, þannig að ég þurfti ekki að
hugsa mig um tvisvar þegar aðstandendur dagskrár-
innar höfðu samband við mig. Ég skuldaði Vigdísi
nokkrar appelsín,“ segir Ari, nýstiginn niður af svið-
inu eftir giggið í Háskólabíói.
Hann er ánægður með viðtökurnar en viðurkennir
að snúið hafi verið að þjappa efninu saman. Ari hafði
aðeins fjórar mínútur til umráða. „Ég er vanur að tala
að minnsta kosti í korter en þetta slapp. Það eina sem
ég velti fyrir mér er hvernig þetta hefur skilað sér í
Færeyjum, dagskráinni var víst sjónvarpað þar líka.“
Þróaðar baðstofusögur
Ara þykir það til marks um víðsýni skipuleggjenda
dagskrárinnar að gert hafi verið ráð fyrir uppistandi.
„Þetta staðfestir að formið er að ryðja sér til rúms hér
á landi. Það var tími til kominn enda á uppistand af-
skaplega vel við Íslendinga, það er eins konar þróuð
útgáfa af baðstofusögum. Fátt hentar þessari þjóð bet-
ur en að skrifa, tala og spauga en það eru vitaskuld
grunnþættirnir í gamanmálum af þessu tagi. Íslenska
þjóðin hefur líka þann göfuga kost að geta gert grín að
sjálfri sér. Sá hæfileiki á eftir að reynast okkur drjúg-
ur. Í raun má segja að uppistand sé sérhannað fyrir ís-
lenskar aðstæður, form sem hvorki mölur né ryð fær
grandað.“
Ekki skemmir fyrir að uppistand er einfalt og ódýrt
í framkvæmd. Öfugt við til dæmis kvikmyndir. „Úff,
það er margar brostnar vonir þar,“ dæsir Ari. „Eins og
kvikmyndir eru mergjað listform er alveg yf-
irgengilega dýrt að búa þær til, ég tala nú ekki um í
þessu árferði. Öðru máli gegnir um uppistandið, hver
sem er getur látið til sín taka þar, óháð peningum.
Fólk er byrjað að kveikja á þessu núna og ég er sann-
færður um að það sé bylgja í vændum. Við gætum
verið að sigla inn í svipaða byltingu og varð í Bretlandi
fyrir þrjátíu árum, þegar uppistandið kom, sá og sigr-
aði.“
Ari hefur frá blautu barnsbeini haft áhuga á gam-
anmálum, ekki síst uppistandi, en veigraði sér lengi
við að láta slag standa. „Enda þótt margt hafi verið
gert – Tvíhöfði, Radíus, Þorsteinn Guðmundsson –
þorði ég ekki að láta vaða. Það var ekki fyrr en Dóri
DNA vinur minn tók af skarið að hjólin fóru að snúast.
Fyrir ári, nánar tiltekið 51 viku, fékk hann Berg Ebba
Benediktsson til liðs við sig og efndi til uppistands á
Prikinu. Bergur átti að vera kynnir en talaði í þrjú
korter, síðan kom Dóri og talaði í tæpan klukkutíma.
Þeir eru ótrúlegir þessir menn, gætu talað dögum
saman,“ segir Ari og hlær.
Blanda af stolti og öfund
Fullt var út úr dyrum á Prikinu og framtakið féll í
frjóa jörð. „Ég var þarna ásamt vinum mínum, Jó-
hanni Alfreð og Árna Vilhjálmssyni úr FM Belfast, og
við fylltumst einhverri undarlegri blöndu af stolti og
öfund. Þetta var þá hægt, þeir voru ekki drepnir! Eftir
þetta kvöld sáum við sæng okkar upp reidda, við urð-
um að slást í hópinn. Tveimur vikum seinna vorum
við komnir á svið.“
Þar með var Mið-Ísland orðið til, samfélag fimm
uppistandara, sem gert hefur víðreist um svið og sali
landsins á umliðnum mánuðum.
Ari viðurkennir að hafa verið logandi kvíðinn fyrir
fyrsta uppistand sitt. „Ég var fullur efasemda, þetta er
ekkert fyrir mig, ég er maðurinn bak við tjöldin,
hugsaði ég með mér. Þær vangaveltur hurfu eins og
dögg fyrir sólu þegar ég var kominn á sviðið. Ég upp-
skar mjög snemma í atriðinu kraftmikinn hlátur og á
því augnabliki skynjaði ég að uppistand er ekki
hræðilegt, það er spennandi. Ég fór ósjálfrátt að hugsa
hratt og tala hratt – segja hluti sem ég átti alls ekki
von á,“ rifjar hann upp hlæjandi. „Þannig er uppi-
stand, allt hverfist um augnablikið. Ekki misskilja
mig, það er nauðsynlegt að mæta vel undirbúinn en
spuninn er ekki síður mikilvægur. Þetta er eins og að
safna flugtímum.“
Hann segir formið eiga betur við sig en hann átti
von á og sama megi segja um félaga hans í Mið-
Íslandi. „Okkur líður eins og þetta sé okkar köllun.
Svei mér þá.“
Ari kveðst hafa verið heppinn með viðtökur fram að
þessu en giggin mælast misvel fyrir eins og gengur.
„Verst er að fá hlutlaus viðbrögð: „Þetta var allt í
lagi!“ Þá bið ég frekar um baulið.“
Bómullarmunnurinn verstur
Hann viðurkennir að verða stundum stressaður á
sviðinu en það sé bara holl og góð tilfinning. „Það er
svo margt sem getur truflað mann, ljósin, loftið.
Verstur er þó „bómullarmunnurinn“, þegar maður
þornar í kverkunum og er ekki með neinn vökva á
sviðinu.“
Ari hefur lent í ýmsum skondnum uppákomum á
umliðnum mánuðum. Mið-Ísland fór fyrir skemmstu
á Litla-Hraun og skemmti föngunum við „hrikalega
góðar undirtektir“. Svo dátt hló einn fanginn að stóll-
inn brotnaði undan honum.
Ekki eru allir alveg klárir á því í hverju atriði Ara er
fólgið en á einum stað var hann spurður hvort hann
vildi ekki fá sér sæti fyrst hann ætlaði að vera með
uppistand! „Þeir héldu sennilega að ég ætlaði að ala á
sundurlyndi,“ segir Ari brosandi.
Þá hefur nafn hans vafist fyrir sumum en Ari hefur
bæði verið kynntur á svið sem Kristján og Þórarinn
Eldjárn. „Ég geri bara gott úr því enda mennirnir mér
kærir.“
Erfiðustu aðstæðurnar sem hann hefur lent í var að
troða upp hljóðnemalaus á efri hæð skemmtistaðar
meðan trúbador nokkur söng úr sér lungun á neðri
hæðinni.
Þú skuldar mér pening!
Ari hefði ekkert á móti því að geta lifað af uppistand-
inu í „grínærinu“ á Íslandi. „Það er of snemmt að
segja til um hvort það er raunhæft. Ég hef verið að
vinna á auglýsingastofu en er lausari við núna en áð-
ur. Ég hef líka fengist töluvert við skrif af ýmsu tagi
og vil gjarnan halda því áfram.“
Ari hefur leitt hugann að því að spreyta sig erlendis
og lét raunar verða af því fyrir skemmstu. „Ég sótti
Snorra Hergil heim til London en hann hefur búið og
troðið upp þar undanfarin fimm ár og er sennilega
leikjahæstur íslenskra uppistandara. Snorri skaffaði
mér fullt af giggum, lóðsaði mig um uppistandssenuna
og seinasta kvöldið fékk ég að stíga á svið í að-
Form sem
hvorki möl-
ur né ryð
fær grandað
Uppistandi hefur vaxið fiskur um hrygg á Íslandi
á umliðnum mánuðum og hópar á borð við Mið-
Ísland og Uppistöðufélagið komið undir sig fót-
unum. Það var svo ótvíræð viðurkenning fyrir
formið þegar Ari Eldjárn tróð upp í áttræðis-
afmæli Vigdísar Finnbogadóttur í vikunni.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Ari Eldjárn stendur upp fyrir Vigdísi Finnbogadóttur og fullum sal af gestum í Háskólabíói.