SunnudagsMogginn - 18.04.2010, Blaðsíða 50

SunnudagsMogginn - 18.04.2010, Blaðsíða 50
50 18. apríl 2010 S öngsveitin Fílharmónía var stofnuð árið 1960, ári eftir að hópur áhugafólks um flutning kórverka með hljómsveit kom saman og stofnaði samnefnt félag. Það hafði lengi verið þörf á stórum kór til að flytja kórverk með Sinfóníunni en dr. Ró- bert Abraham Ottósson, sem þá var stjórnandi Sinfóníunnar, var einn af þeim sem áttu frumkvæðið að stofnun kórsins. „Markmiðið var að syngja þessi stóru verk,“ segir Magnús Ragnarsson, núver- andi stjórnandi kórsins. „Fyrsta verkið var Carmina Burana, sem var flutt í sam- vinnu við Þjóðleikhúskórinn, og svo á eftir því var flutt Þýsk sálumessa eftir Brahms. Það var þvílíkur fengur fyrir Ísland að fá þessa menn hingað sem flúðu ástandið í Þýskalandi og Austur-Evrópu eftir seinni heimsstyrjöldina. Þeir komu hingað með mikla kunnáttu og byggðu mikið upp. Og Róbert var að stjórna Sinfóníunni þannig að þetta varð svona að hans frumkvæði.“ Slitnar upp úr samstarfinu Róbert stjórnaði Söngsveitinni þar til hann lést árið 1974 en önnur verk sem kórinn frumflutti á Íslandi voru til dæmis sálumessur Verdis og Mozarts, Sálma- sinfónía eftir Stravinsky og 9. sinfónía Beethovens. Eftir fráfall Róberts urðu nokkuð tíð skipti á stjórnendum en Mar- teinn H. Friðriksson stjórnaði sveitinni ár- in 1976-1980 og Guðmundur Emilsson 1982-1986. Guðmundur var síðasti stjórn- andinn sem var ráðinn í samstarfi við Sin- fóníuna, en það ár lauk formlegu samstarfi Fílharmóníu og hljómsveitarinnar. Að sögn Magnúsar kom það til vegna auk- innar grósku í kórastarfseminni. „Ég veit ekki nákvæmlega hvernig aðstæður voru á þessum tíma, en Söngsveitin var nátt- úrlega hugsuð sem kór tengdur Sinfóní- unni, sem greiddi til dæmis laun stjórn- andans í þessa áratugi. Af einhverjum ástæðum virðast þeir hafa ákveðið að auka fjölbreytnina. Það voru komnir fleiri kór- ar, til dæmis Kór Langholtskirkju og Mót- ettukórinn, þannig að það var kannski ekkert sanngjarnt að þessi eini kór einok- aði þetta. En Fílharmónían hefur sungið með Sinfóníunni við og við síðan þá.“ Eftir að samstarfinu lauk þurfti að hugsa rekstur kórsins upp á nýtt, en síðan 1986 hefur kórinn verið sjálfstæð eining og er rekinn með styrkveitingum, fjár- framlögum og tónleikatekjum. Árið 1988 tók Úlrik Ólason við stjórn kórsins og á þrjátíu ára afmælinu 1990 var Þýsk sálu- messa Brahms flutt í fjórða skiptið. Draumaverk Allt frá fyrstu starfsárum Söngsveitarinnar hefur það verið stefna hennar að frum- flytja ný verk og flytja sjaldheyrðar perlur. Klassísku stórvirkin sem kórinn frumflutti á sínum tíma hafa þó verið æfð og flutt reglulega, enda sívinsæl. „Þessi verk eru einfaldlega bara mjög vinsæl, bæði meðal áhorfenda og ekki síður meðal kórfélaga. Og alveg eins og þeir setja upp Kardi- mommubæinn á sjö ára fresti í Þjóðleik- húsinu, þá finnst manni allt í lagi að flytja þau á fimm til sjö ára fresti. Í fyrra tókum við Requiem eftir Mozart og þó að það sé flutt nokkuð oft þá er þetta bara vinsælt og fallegt verk og alltaf gaman að flytja það.“ Magnús minnist sérstaklega á Þýsku sálumessuna sem hefur fylgt kórnum frá stofnun hans og meðal annars verið flutt af kórnum á tvennum afmælistónleikum og í Póllandi. „Kórinn var fyrstur til að flytja það hér og það hefur vissa tengingu við hann. Þeir sem hafa sungið þessi stóru verk, bæði í þessum kór og öðrum, nefna oft þetta verk sem það magnaðasta fyrir kór og það er alveg einstaklega flott. Áður en ég tók við kórnum var það svona draumur hjá mér og markmið að fá að stjórna þessu verki einu sinni á ævinni. Ég bjóst nú ekki við því að það yrði fyrr en ég væri orðinn eldri en svo fékk ég að stjórna því 33 ára með Fílharmóníunni og þá gat ég bara lagst niður og dáið. Þá var þetta bara komið,“ segir Magnús og hlær. Hratt tempó Vegna þess að Söngsveitin var stofnuð til að flytja verk með stórri hljómsveit var það stefnan allt frá byrjun að hópurinn yrði fjölmennur og myndarlegur. Magnús segir þurran hljómburðinn í Háskólabíói enda ekki hafa boðið upp á annað, það hafi alltaf þurft stóran kór til þess að syngja með Sinfóníunni í þeim húsakynnum. Í dag eru um 70 meðlimir í kórnum en fjöldinn hefur í gegnum árin verið á bilinu 50-85. Fílharmónían hefur, eins og aðrir blandaðir kórar, ekki farið varhluta af tenóraskorti en Magnús segir stöðuna ágæta í dag og það megi helst þakka góðri stemningu í kórnum. Hann segir flesta kórfélaga vera vel sjóaða í kórsöng en það sé þó allur gangur á því með hvaða reynslu fólk kemur inn í kórinn. „Við höfum und- anfarin ár farið fram á það að þeir sem sæki um séu kórvanir, það er æskilegt. Auðvitað dettur inn fólk sem hefur ekkert sungið í kór en það er þá voða fljótt að pikka þetta upp. Það er ansi mikil þekking í kórnum núna og flestir hafa sungið í öðr- um kórum eða komið svona úr öllum átt- um í tónlistinni. Sumir hafa sungið í menntaskólakór, sumir hafa kannski skipt um kór af einhverjum ástæðum, sumir hafa lært á hljóðfæri. Reynslan kemur að góðum notum að því leyti að tempóið þarf að vera hratt, við verðum að geta verið nokkuð fljót að læra ný verk.“ Fleiri verkefni á ári Árið 1996 tók Bernharður Wilkinson við stjórn kórsins. Á starfsárum hans varð Fíl- harmónían 40 ára, árið 2000, og flutti þá í tilefni þúsund ára kristnitökuafmælis verkið Immanúel eftir Þorkel Sigur- björnsson (sem var samið að beiðni kórs- ins) með Sinfóníunni og Selkórnum. Þá var einnig farið til Ungverjalands og Slóv- eníu árið 2001 og til St. Pétursborgar ári seinna. Magnús kom svo til starfa með kórnum 2006. Hann var þá nýfluttur heim, en hann stundaði meðal annars nám við Tónlistarháskólann í Gautaborg og fór síðan í framhaldsnám til Uppsala og lagði sérstaka áherslu á kór- og hljóm- sveitastjórn. Magnús segir verkefnamagnið yfir árið hafa aukist jafnt og þétt, en undanfarin ár hefur kórinn að öllu jöfnu verið að fást við fjögur verkefni ár hvert. „Upphaflega voru bara haldnir einir tónleikar á ári eða jafnvel á tveggja ára fresti. Þetta voru svo stór verk og það voru allir að syngja þau í fyrsta skipti og þurfti að læra þau frá grunni. En síðan var aðventutónleikunum bætt við og þetta urðu tvö verkefni og svo hefur annað bæst við, til dæmis acapella- tónleikar og ýmislegt annað. Núorðið kunna þetta svo margir og hafa sungið verkin áður og svo getur fólk nýtt sér radddiska og hlustað á upptökur á net- inu.“ Mikil vinna að reka kór Frá því að samstarfinu við Sinfóníuna lauk 1986 hefur Fílharmónían starfað sjálfstætt. Tónlist Hólmfríður Gísladóttir holmfridur@mbl.is Draumurinn uppfylltur Söngsveitin Fílharmónía fagnar um þessar mundir 50 ára afmæli sínu en hún var upphaflega stofnuð til þess að syngja með Sinfóníuhljómsveit Íslands. Í tilefni afmælisins verður frumflutt ný íslensk sálumessa unnin upp úr textum úr Heimsljósi Laxness. ’ Upphaflega voru bara haldnir einir tón- leikar á ári eða jafn- vel á tveggja ára fresti. Þetta voru svo stór verk og það voru allir að syngja þau í fyrsta skipti og þurfti að læra þau frá grunni. Magnús Ragnarsson stjórnandi Fílharmóníunnar við orgelið í Áskirkju. Morgunblaðið/Ernir Lesbók
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

SunnudagsMogginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.