SunnudagsMogginn - 29.05.2011, Blaðsíða 17

29. maí 2011 17
Áratugum saman skrifaði Bragi Ásgeirsson
gagnrýni og fróðleik um myndlist í Morg-
unblaðið. Ætli honum þyki orðræðan um
menningu og listir nægilega fyrirferðarmikil
í prent- og ljósvakamiðlum í dag?
„Þegar ég hóf að skrifa listrýni, pistla og
greinar í blaðið sem sköruðu sjónmenntir á
vormánuðum 1966, hafði einkasýningum
fjölgað gríðarlega á höfuðborgarsvæðinu.
Morgunblaðið, sem eitt dagblaðanna hafði
um árabil haldið uppi reglubundinni listrýni
sá sig tilneytt til að fá mann við hlið Valtýs
Péturssonar ef það gæti á annað borð hald-
ið utan um þessa þróun með viðunandi
móti.
Vægt til orða tekið, að það kom mér gríð-
arlega á óvart þegar leitað var til mín og
hafnaði í fyrstu eindregið að taka við þeim
súra kaleik. Að betur athuguðu máli, og
þeirri eyðimörk sem fróðleikur um sjón-
menntir og stóra viðburði utan landstein-
anna var í prentmiðlum tímanna, hug-
kvæmdist mér að kannski gæti ég látið
gott af mér leiða og miðlað samtímis hlut-
lægum upplýsingum til lesenda blaðsins.
Setti það að skilyrði að ég fengi að skrifa
um þau mjög svo vanræktu mál og var
strax gengið að því. Fólk var sannarlega
með á nótunum og fann ég fljótlega til mik-
ils þakklætis úr öllum áttum og var svo alla
tíð, og raunar enn. Hins vegar var ég um-
deildur listrýnir sem þó má telja sérhverjum
metnaðargjörnum rýni til tekna. Var enginn
talsmaður neinna listhópa, þótt vissulega
væri módernisminn helstur þekking-
argrunnur minn. Slík hlutlægni var ekki vel
séð af öllum, einkum ekki sértrúarhópum
sem byggja listsköpun sína á því „að vera í
sambandi“ eins og það heitir, troða sér í
skóhlífar annarra sem eru af þjóðum sem
telja miklu fleiri hausa. Það var mér svo
einungis ánægjuefni að ýmsir fetuðu í fót-
spor mín en þeir gerðu það í mun minna
mæli og oft af öðrum og hlutdrægari hvöt-
um.
Engir tekið upp merkið
Það hefur valdið mér vonbrigðum eftir að
ég hætti, að engir hafa tekið upp merkið og
í stað skipulagðrar listrýni skuli menn
handvelja verðuga á síðurnar, um leið stór-
minnka alla rækt við sjónmenntir sem varla
er ýkja viturlegt í þessu einangraða landi,
þ.e. útskeri. Þetta gerist á sama tíma og
miðlar annarra landa hafa margir hverjir
stóraukið viðlíka upplýsingastreymi.
Kannski hér afleitast að áhugi netmiðils-
ins, Mbl.is, er enginn á listmenningunni
sem er algjörlega á skjön við þróunina ytra,
skynfærin hundsuð en vöðvarnir hylltir. Af-
leiðingarnar af þessari blindu fræðslukerf-
isins, prent- og ljósvakamiðla, á þýðingu
sjónmennta má hvarvetna sjá á höfuðborg-
arsvæðinu ásamt rugli á listamarkaðinum,
fölsunum og ótrúlega fáfræði yngri kyn-
slóða, þótt hún sé í grunni sínum kannski
ekki meiri en hún hefur áður verið, mögu-
leikarnir til upplýsingaöflunar hafa hins
vegar margfaldast á síðustu árartugum. En
fáfræðin um þróunina á Norðurlöndum í
tíma og rúmi er þrátt fyrir það yfirgengileg
og hér spilar inná að við lýðveldistökuna
klipptum við á flest menningartengsl við
Danmörku, hættum um leið að draga dám
af þeim í mikilvægum og jarðtengdum þjóð-
þrifamálum. Atriði sem einmitt eru kjarninn
og kjölfestan í sjálfstæði og risi þjóða en
síður einhverjar undirskriftir á papp-
írssnepla, sjálfumgleði yfirborð og þjóðern-
iskennd húrrahróp.“
Skynfærin hundsuð
en vöðvarnir hylltir
„Eins og stendur eru Íslendingar ofurseldir mati
örfárra sem ákveða hvað skuli kynnt almenningi,
hvað ekki og hvernig. Innbyrðis samþykktir þessara
sjálfskipuðu postula og beturvitandi, skulu sömuleiðis
hafa ígildi þjóðarsáttar,“ segir Bragi Ásgeirsson.
Í tilefni af áttræðisafmæli Braga
verða opnaðar tvær sýningar
á verkum hans í dag, laugardag.
Í Galleríi Fold við Rauðarárstíg og
í Stúdíói Stafni við Ingólfsstræti.