SunnudagsMogginn - 29.05.2011, Side 23

29. maí 2011 23
isstjórnarinnar. Áður hafði öðru eins verið varið í
„samningaferlið“ sem engu skilaði. Hundruðum
milljóna er varið í óþarfa og misheppnaða
stjórnlagaráðskosningu og framhaldssögu henn-
ar þar sem æðsti dómstóll landsins var nið-
urlægður. Út úr þeim hundruðum milljóna er þó
að koma tillaga um að í stjórnarskrá skuli sér-
staklega kveða á um það hvar í landinu sauðfé
skuli halda sig. Aðeins sauðir með fé fara þannig
með fjármuni landsmanna.
Hið óvenjulega fólk
Og á þetta allt horfir fólkið, ekki síst það fólk
sem á fjárhagslega um sárt að binda. Það veit að
vísu að fjármálaráðherrann telur þannig fólk
ekki vera „venjulegt fólk.“ Að hans mati var það
aðeins óvenjulegt fólk sem fékk skell af banka-
hruninu. Og það er vissulega óvenjulegt að því
leyti að það hefur sýnt ótrúlega þrautseigju og
þolgæði. Því blæðir út meðan allt er botnlaust
hjá stjórnvöldum landsins. Botninn sá er suður í
Borgarfirði, Icesave-keisarinn er berrassaður í
Arnarhvoli og óttast að óvenjulegt fólk sjái það.
Því hefur hann dregið fyrir. Drottningin hans
dinglar sér í Dýrafirði að leita að fæðingarstað
forsetans. Leitin er æsileg, því það hrannast upp
nýjar vísbendingar í forsætisráðuneytinu. Nú
síðast að forsetinn hafi ekki fæðst á Hrafnseyri
heldur á Þingeyri. Aðrar heimildir segja þó að
þar sé átt við allt annan forseta og reyndar hugs-
anlegt að sá sé fæddur á Ísafirði. Þetta er allt
mjög snúið. Hvernig væri að skipa rýnihóp í
málið? Það gæti bætt stöðuna eftir jafnréttiskl-
úðrið ef hópurinn fyndi út að Jón hefði verið
kona sem hefði víst fæðst í Dýrafirði. Jóna Dýra.
Kannski er hennar tími loks að koma.
Fyrsti ungi Svandísar
er skriðinn úr egginu.
Morgunblaðið/Ómar
Þ
að er tilhlökkunarefni að rithöfundurinn og nóbelsskáldið Herta Müller sé
væntanleg til landsins í haust sem gestur Bókmenntahátíðar í Reykjavík.
Lofsvert grasrótarstarf er unnið fyrir þessa uppskeruhátíð bókaunnenda
meðal bókaþjóðarinnar á hverju ári. Íslenskir rithöfundar og áhugamenn um
bókmenntir leggja sjálfir hönd á plóg til að gera hátíðina sem best úr garði og fyrir vikið
berst hróður hennar víða.
Herta Müller hefur löngum verið baráttumaður fyrir mannréttindum, eins og fram
kemur í úttekt Karls Blöndals í Sunnudagsmogganum, og hún minnti fyrr í þessum mán-
uði á mikilvægi mannréttindasamtaka.
„Þekki maður aðeins einn ofsóttan einstakling persónulega verða ofsóknir í fjarlægu
landi persónulegar,“ sagði hún við það tækifæri. „Þið, mannréttindasamtökin, gerið okk-
ur, hin ofsóttu, að þekktu fólki.“
Það er vel við hæfi, að heimsókn Hertu Müller sé gerð opinber á þessum degi, þegar
Amnesty International fagnar 50 ára baráttu fyrir mannréttindum. Mannréttindagangan
hefst klukkan 15 í dag, laugardag, og verður gengið frá Kjörgarði og niður Mannréttinda-
veg, sem Laugavegur er nefndur í dag.
Óhætt er að taka undir það, hversu mikilvægt það er fyrir baráttuna gegn harðstjórnum
víða um heim, að þeir sem láta ekki kúga sig fái hljómgrunn utan landamæranna. Þangað
nær langur armur harðstjóranna ekki. Ef undirtektirnar eru engar meðal frjálsra þjóða, er
ekkert bergmál af röddum þeirra, þær hljóðna og mótmælin fara fyrir lítið.
Herta Müller kynntist harðstjórn af eigin raun, því hún ólst upp í Rúmeníu í skugga
harðstjórnar einvaldsins Nicolaes Ceausescus. Bækur hennar bera vitni ofbeldi og ógn al-
ræðisstjórnar hans og hún notar iðulega sjónarhól þýska minnihlutans í Rúmeníu. Hún
sat ekki þögul undir því ofríki, heldur var í hópi andófsmanna og sætti ofsóknum og rit-
skoðun fyrir að mótmæla stjórnarfari Ceausescus. Hún er því ein þeirra, sem urðu þekkt
utan landsteinanna fyrir tilstilli mannréttindasamtaka.
Og það er umhugsunarefni þegar hún talar um hversu erfitt er að búa í einræðisríki, þar
sem hverjum morgni fylgir óttinn um að vera ekki á lífi um kvöldið. Það er sá skelfilegi
veruleiki sem fjöldi andófsmanna býr við um allan heim.
Þess vegna er svo mikilvægt fyrir heimsbyggðina það fordæmi sem lýðræðisþjóðirnar á
Vesturlöndum hafa gefið, þar sem frelsið er í hávegum haft og virðing borin fyrir mann-
réttindum. Þó að finna megi að ýmsu, þá er stjórnkerfið þar þó ljósárum framar á þróun-
arbrautinni en í einræðisríkjum.
Víst búa andófsmenn við ólíðandi skilyrði, en þeir geta vonandi huggað sig við það að
dropinn holar steininn. Óhjákvæmilegt er að mannkynið þokist í rétta átt þegar haft er í
huga, að mannréttindi eru það sem allir þrá og vonast eftir – og enginn getur án verið. Það
getur enginn staðið í vegi fyrir slíkri fjöldahreyfingu til lengdar.
Við stöndum sífellt á tímamótum, þjóðfélagið er á stöðugri hreyfingu og sótt er að frelsi
og mannréttindum. Það gefur von í þeirri baráttu, að stríðsglæpamenn á borð við Mladic
séu dregnir fyrir rétt. Ef einræðisherrar og aðrir sem níðast á fólki í krafti valds síns vita að
réttvísin nær til þeirra að lokum, staldra þeir kannski við áður en þeir fyrirskipa illvirkin.
Raddir hinna ofsóttu
„Það hefur orðið mikill eignabruni,
ekki samt hjá venjulegu fólki.“
Steingrímur J. Sigfússon, formaður VG
og fjármálráðherra.
„Ég er orðlaus yfir öllum þessum
velvilja og öllu þessu yndislega fólki
sem býr í þessu landi.“
Eygló Kristjánsdóttir, sveitarstjóri í Skaftárhreppi.
„Galin aðgerð.“
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ, um þær hug-
myndir að skattleggja lífeyrissjóðina.
„Djöfull hitti ég
hann …“
Freyja Viðarsdóttir gerði sig-
urmark KR gegn Breiðabliki
með þrumufleyg.
„Já, þá náum við
honum. Bannaðu
hann á föstudag.“
Alex Ferguson, knatt-
spyrnustjóri Manchester
United, við fjölmiðlafulltrúa
félagsins. Hann var
óánægður með spurningu
blaðamanns.
„Það var agalegt að horfa hér út um
gluggann og sjá bara svart og heyra
vælið í fénu.“
Helgi Vilberg Jóhannsson, bóndi á Arnardrangi í
Landbroti, komst ekki út til að bjarga lömbunum
þegar öskufall var sem mest. Nokkur drápust.
„Ég hefði kannski átt að láta mig
detta eins og stelpa en gerði það
ekki.“
Daníel Laxdal Stjörnumaður sagði KR-
inginn Baldur Sigurðsson hafa brotið á
sér.
„Af persónulegum
ástæðum Grétars valdi
ég hann ekki.“
Ólafur Jóhannesson, lands-
liðsþjálfari í fótbolta. Grét-
ar Rafn Steinsson gaf kost
á sér í leik gegn Dönum en
verður ekki með.
„Mér líður eins og
strætó hafi keyrt yfir
mig.“
Þorvaldur Blöndal var þreyttur eftir
að hann varð tvöfaldur Norð-
urlandameistari í júdó.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal