SunnudagsMogginn - 12.06.2011, Qupperneq 14

14 12. júní 2011
L
íf stjórnmálamannsins er erilsamt. Þennan
stutta tíma sem samtalið við Bjarna Bene-
diktsson, formann Sjálfstæðisflokksins, stend-
ur yfir hringir Steingrímur J. Sigfússon fjár-
málaráðherra og svo hverfur hann yfir í næsta herbergi
til að ræða einslega við Sigmund Davíð Gunnlaugsson,
formann Framsóknarflokksins. Áður en samtalinu lýk-
ur þarf hann að rjúka yfir í Alþingi til að taka þátt í
harðvítugum umræðum og samningalotum lokadagana
fyrir sumarleyfi. Ekki gefst næði til að ljúka samtalinu
fyrr en undir miðnætti! En um nóg er að tala, enda
hart tekist á um grunnforsendur íslensks samfélags og
hvert skuli stefna.
– Þú talaðir um það þegar þú tókst við formennsku
í Sjálfstæðisflokknum fyrir rúmum tveimur árum að
það væri langhlaup að endurvinna traust kjósenda.
Er flokkurinn á réttri leið undir þinni forystu?
„Já, okkur hefur miðað vel. Ríkisstjórnin hóf kjör-
tímabilið með stuðningi um tveggja þriðju allra kjós-
enda,“ svarar Bjarni. „En á þessum tveim árum sem
liðin eru frá kosningum hefur hún misst helming fylgi-
sins. Á sama tíma hefur Sjálfstæðisflokkurinn aukið
fylgi sitt um 50%.
Það hvarflaði aldrei að mér að Sjálfstæðisflokkurinn
gæti endurheimt traust kjósenda í einu vetfangi. Það
var óraunhæft og mér finnst það býsna bratt þegar ég
heyri frá mönnum sem skilja ekkert í því að við séum
ekki 50% flokkur. Það gleður mig hinsvegar að finna
slíka trú á möguleikum okkar og auðvitað er það rétt,
að ríkisstjórnin ætti að vera fallin. En það er ekki vegna
þess að ekki sé haldið uppi kröftugri stjórnarandstöðu,
heldur einfaldlega vegna slímsetu þeirra sem sitja í rík-
isstjórn. Stjórnarflokkarnir leggja slíka ofuráherslu á að
halda völdum, að þeir láta sig engu varða hvort árangur
næst og leggja hugsjónir til hliðar. Þetta er áberandi í
hverju málinu á fætur öðru og það dregur auðvitað úr
trúverðugleika ríkisstjórnarinnar.
Þjóðin glímir við tilvistarkreppu
Ég hef fundið fyrir mikilli viðhorfsbreytingu þegar ég
fer á fundi um landið, eins og ég hef gert reglulega frá
síðustu kosningum. Áherslan er að færast frá uppgjöri
til nýrrar framtíðarsýnar. Þetta er jákvætt, ekki vegna
þess að ég vilji ekki ræða um fortíðina, heldur vegna
þess að við sem samfélag þurfum að ljúka uppgjörinu
og halda áfram.
Það var mitt helsta viðfangsefni í rúmt ár eftir kosn-
ingar að ræða um fortíðina, hvernig Sjálfstæðisflokk-
urinn hygðist gera upp hrunið og hvernig við myndum
takast á við það sem stæði í rannsóknarskýrslu Alþing-
is. Margt af okkar traustasta fólki kom á fundina til að
ræða uppgjörið, umræðan var mjög gagnrýnin og við
fórum af heilum hug í gegnum hana lið fyrir lið, hvaða
lærdóm við gætum dregið af hruninu. Aðrir flokkar
hafa ekki tekist á við sinn þátt í aðdraganda þess með
viðlíka hætti.
Margt fór úrskeiðis, en eftir því sem frá hefur liðið,
hefur komið skýrari mynd á hlutina, til dæmis sú stað-
reynd að fjármálakrísan á Íslandi var hluti af al-
þjóðlegri kreppu í fjármálaheiminum, sem hitti okkur
sérstaklega illa fyrir. Það gerðist ekki vegna þess að
bankarnir voru einkareknir, enda eru þeir einkareknir
um allan heim; ekki vegna þess að það væri rangt að
byggja á opnu og frjálsu markaðshagkerfi, heldur
vegna þess að í bankaheiminum fylgdi frelsinu ekki
ábyrgð. Erlendir fjárfestar og lánastofnanir fóru fram
úr sér í því að aðstoða áhættusækna íslenska banka-
menn við að stækka bankakerfið, allt í trausti þess að
íslenska ríkið myndi ábyrgjast þá ef illa færi. Svo rann
það upp fyrir mönnum að ríkið hafði aldrei bolmagn til
þess og það stóð aldrei til.“
– Þú talar um framtíðina. Hvað er það í framtíð-
arsýn Sjálfstæðisflokksins sem á erindi við þjóðina,
fremur en sú stefna sem ríkisstjórnin fylgir?
„Mér finnst margt í þjóðmálaumræðunni bera ein-
kenni þess að þjóðin glími við mikla tilvistarkreppu
eftir það sem hér gerðist. Það kemur fram í því að
menn efast um alla hluti, jafnvel það sem sameinar
okkur sem þjóð og hefur gagnast okkur best. Það kann
ekki góðri lukku að stýra, að ríkisstjórnin er hvað verst
í þessu.
Hér er alið á því að stjórnarskráin hafi brugðist, síð-
an rokið yfir í að kosningafyrirkomulagið sé ónýtt, að
gjaldmiðillinn gagnist alls ekki, að ganga þurfi í ESB til
Bjarni Benediktsson segir það
forsendu kraftmikils sam-
félags, að sá þeirri tilfinningu
meðal fólks, að vilji það láta til
sín taka, þá sé Ísland land
tækifæranna.
Sjálfstæðis-
flokkurinn
á erindi í
ríkisstjórn
Það hefur gengið á ýmsu í þjóðmálunum frá því Bjarni Benedikts-
son var kjörinn formaður Sjálfstæðisflokksins fyrir rúmum
tveimur árum. Hér ræðir hann stöðu Sjálfstæðisflokksins, ESB og
sjávarútvegsmálin, formennskuna og framtíðarsýnina, hugsjón-
irnar sem liggja til grundvallar, stefnuleysi ríkisstjórnarinnar og
hvað þarf til að hefja viðreisn í íslensku efnahagslífi.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is